Waar let ik op tijdens een open dag op de middelbare school?

Het kiezen van een middelbare school voor (en door) uw kind is geen gemakkelijke opgave. Vaak is uw contact met mogelijke middelbare scholen beperkt tot een open dag en eventueel een voorlichtingsbijeenkomst. Tijdens deze dagen doet een school zijn uiterste best er perfect uit te zien. In dit artikel geef ik een aantal tips om door de uiterlijke schijn heen te prikken en bruikbare informatie te halen uit een open dag.

Wat vindt u belangrijk?

Een open dag op een middelbare school is vaak één groot feest. Er zijn voorstellingen, er is muziek, er wordt gekookt, er is ruimschoots koffie met koekjes voor u, de lokalen zijn mooi en gezellig ingericht met tafelkleedjes, bloemen en planten en de docenten hebben hun mooiste films weer eens uit de kast gehaald. Echter, met het onderwijs dat uw kind zal krijgen heeft dit maar weinig te maken en de meeste van deze zaken zullen na de open dag direct weer verdwenen zijn.
Om te voorkomen dat u overdonderd wordt door de "gezellige sfeer" tijdens een open dag is het belangrijk gericht op zoek te gaan naar informatie die u, en uw kind, belangrijk vinden om te kunnen komen tot een goede schoolkeuze. Maak vooraf aan uw bezoek (bij voorkeur samen met uw kind) een lijstje met vragen waar u antwoord op wilt hebben. Bedenk ook van te voren aan wie u de vraag het beste kunt stellen. Op deze manier voorkomt u dat u heel veel heeft gezien maar nog niets concreets te weten bent gekomen. Mogelijke vragen die u kunt stellen zijn:

• Hoe wordt er bepaald op welk niveau mijn kind instroomt? (vragen aan teamleider brugklas, ervaren mentor brugklas)
• Welke begeleiding krijgt mijn kind bij de overstap naar de middelbare school? (vragen aan brugklasmentor, leerling)
• Hoe kan de onderwijskundige aanpak van deze school het best worden omschreven? (vragen aan docenten, niet aan directie, zij geven immers de lessen niet!)
• Welk moet een leerling kunnen om goed mee te komen in de onderwijsaanpak van deze school? (Denk dan bijvoorbeeld aan zelfstandig werken, plannen, goed luisteren, creatief zijn, sporten, iedere school legt zijn eigen nadrukken. Vraag dit aan docenten, leerlingen en mentoren).
• Hoe groot zijn de klassen maximaal in de brugklas? (vragen aan teamleider en even controleren bij leerlingen)
• Hoe lang duren de lesuren? (kan aan iedereen gevraagd worden)
• Wordt er vaak gebruik gemaakt van ICT in de klas? Zijn ICT middelen buiten school beschikbaar? (vragen aan docenten, mediathecaris en leerlingen)
• Wat wordt er georganiseerd aan buitenschoolse activiteiten? (vragen aan leerlingen, docenten, mentoren)
• Welke vakken worden er in de bovenbouw aangeboden? (naast verplichte examenvakken zijn er veel examenvakken die niet iedere school aanbiedt, vraag de decaan om een overzicht)
• Hoe wordt er omgegaan met mogelijke leerstoornissen, gedragsstoornissen en/of aandoeningen die het presteren op school kunnen beïnvloeden? (denk bijvoorbeeld aan dyslexie, dyscalculie, ADD, ADHD enz. vragen aan zorgcoördinator)
• Welke mogelijkheden biedt de school aan leerlingen die minder goed zijn in een vak? (denk bijvoorbeeld aan tutorleren, remedial teaching, re-teaching, bijlessen, huiswerkbegeleiding, vragen aan mentoren of teamleider. Docenten hebben vaak ook eigen initiatieven maar niet altijd structureel en soms slechts voor leerlingen van één docent weggelegd.)
• Hoe wordt het contact met ouders onderhouden? Welke vorm van inspraak heeft u? (vragen aan directielid/teamleider/mentoren/ouderraad/medezeggenschapsraad)

Aanwezigheid leerlingen

Misschien wel de belangrijkste informatiebron bij het kiezen van een school zijn de leerlingen. Een ruime aanwezigheid van leerlingen tijdens een open dag zegt echter nog niet zo veel. Vrijwel iedere school is in staat om een groepje enthousiaste (en vaak goed presterende) leerlingen aan te trekken om mee te helpen tijdens een open dag. Scholen waar leerlingen zich thuis voelen trekken vaak ook bezoekende leerlingen aan. Let u daarom eens op het aantal leerlingen van een school dat, ondanks dat zij geen taak hebben tijdens de open dag, toch "gezellig" komt kijken. Ook de aanwezigheid van leerlingen die toch minder goed presteren geeft aan dat zij de school, ondanks tegenvallende prestaties, als prettig ervaren.
De leerlingen die aanwezig zijn in de school kunnen u veel informatie verschaffen. Zij kunnen u veel vertellen over de praktische gang van zaken maar ook over dingen die zij goed dan wel minder goed vinden gaan. Op iedere school gaan dingen fout, mocht dit niet vanzelf bovenkomen, vraagt u daar dan gerust naar! Controleert u ook eens of de informatie die u van medewerkers van een school heeft ontvangen door de leerlingen wordt bekrachtigd.

Andere ouders

Een ander belangrijke informatiebron zijn ouders van leerlingen die reeds op de middelbare school zitten. Er komen altijd wel ouders met een kind wiens broer/zus reeds op de middelbare school zit. Zij kunnen u vaak veel vertellen over hun ervaringen met de school. Ook weten ze inmiddels welke zaken op de open dag al dan niet representatief zijn voor de school.
Op veel scholen heeft ook de ouderraad een eigen stand. De ouderraad is een inspraakorgaan van ouders dat verplicht is op een school zodra minimaal 10% van de ouders hierom vraagt. Hoewel zij op een open dag vaak de school niet zullen afvallen kunnen zij u wel de aandachtspunten van de ouders op dat moment overbrengen. Een vertegenwoordiging van ouders zit ook in de medezeggenschapsraad van de school. Zij beslissen mee over belangrijke veranderingen binnen de school.

Enthousiasme

Hoewel de mensen die u op een open dag tegenkomt vaak erg enthousiast en welwillend zijn wil het ook wel eens voorkomen dat docenten zich "verschuilen" in hun lokaal. Hoewel dit natuurlijk allerlei redenen kan hebben is dit niets iets wat u ongemerkt aan u voorbij moet laten gaan. Een school waarbij tijdens de open dag slechts een kleine groep enthousiaste mensen domineert en een meerderheid aan docenten op de achtergrond de tijd uitzit is vaak geen goed teken... Het is uiteraard lastig om als bezoeker het onderste boven te krijgen maar een gesprekje openen met "goh... u bent de drukte maar even ontlopen" of "lekker rustig hier..." kan soms leiden tot een interessant vervolg.

Schoolfilosofie

Een punt dat tijdens veel open dagen wat op de achtergrond wordt geplaatst is de onderwijsfilosofie van de school. Vaak wordt gekeken naar allerlei concrete en praktische zaken (Hoe ver is het fietsen? Op welk niveau kan mijn kind geplaatst worden? Hoe is de begeleiding van de mentor?) terwijl de manier waarop een school onderwijs aanbiedt vaak van zeer groot belang is voor het verloop van de schoolloopbaan van uw kind. Ieder kind heeft andere talenten, eigenschappen, interesses, voorkennis e.d. wat allemaal van invloed is op de wijze waarop uw kind het beste leert. Kinderen die bijvoorbeeld erg goed zelfstandig kunnen en/of willen leren zouden gebaat kunnen zijn bij Daltononderwijs, kinderen die graag onderzoekend bezig zijn kunnen gestimuleerd worden door "nieuwste school-onderwijs", creatieve kinderen met brede interesse in cultuur zouden op een vrije-school tot hun recht kunnen komen terwijl leerlingen met behoefte aan sterke structuren wellicht beter op "traditionele" scholen zouden kunnen functioneren.
Deze laatste opsomming is misschien wat kort door de bocht maar dient gelezen te worden als aanmoediging om de wijze waarop onderwijs gegeven wordt meer te laten meewegen in de beslissing om voor een bepaalde school te kiezen. Er zijn overigens nog vele andere onderwijsstromingen dan hiervoor genoemd is. Ook zijn er scholen die een bepaalde onderwijskundige aanpak combineren met een profilering van (een deel) van de school. Denk hierbij bijvoorbeeld aan een cultuurprofiel, sportklassen, tweetalig onderwijs, technasium enz. Niet zelden wordt dit door scholen sterk naar voren geschoven terwijl dit vaak maar voor een deel van de leerlingen echt van betekenis is, in tegenstelling tot de algehele visie op onderwijs!

Conclusie

Een kunt een open dag het beste voorbereiden door vooraf op papier (samen met uw kind) een aantal vragen te formuleren. Bedenk daarbij goed welke zaken echt belangrijk zijn voor het onderwijs van uw kind. Blijf tijdens de open dag de vragen als leidraad houden en laat u niet van de wijs brengen door verkooppraatjes. Bedenk ook goed in hoeverre de persoon die u te woord staat voldoende verstand heeft van het onderwerp dat u aansnijdt en in hoeverre de persoon objectief is!

Lees verder

• Op welk schoolniveau hoort mijn kind?
• Daltononderwijs in het Voortgezet Onderwijs
• Tienminutengesprek op de middelbare school
• Middelbare scholen vergelijken op internet
• Taken en functies binnen een middelbare school