Een middelbare school uitkiezen

Na jarenlang een basisschoolleerling geweest te zijn, is het na groep 8 dan eindelijk zover: je gaat naar de middelbare school! De eindmusical is achter de rug, de juffies en meesters zijn gedag gezegd en na de zomervakantie ga je als heuse brugpieper aan de bak. Maar... op welke school? Er zijn immers legio middelbare scholen te vinden, maar hoe kies je nu de juiste?

Allereerst: het schooladvies

Iedere leerling die het basisonderwijs verlaat, krijgt van de basisschool een schooladvies mee. Hierin wordt níet gezegd naar welke school het kind 'moet' gaan, maar wél naar wel schooltype: VMBO, HAVO of VWO. Het schooladvies is gebaseerd op meerdere factoren:

• aanleg en talent van de leerling;
• de schoolprestaties van de afgelopen jaren;
• de ontwikkeling gedurende de gehele basisschoolperiode;
• de motivatie, het doorzettingsvermogen en de concentratie van de leerling.

In tegenstelling tot wat veel ouders denken, is dus niet alleen de CITO-score leidend bij het geven van een schooladvies, hoewel deze score uiteraard wel een grote rol speelt.

Het schooladvies hoeft niet slechts voor één schooltype te zijn: de basisschool kan bijvoorbeeld ook een HAVO-/VWO-advies geven of een VMBO TL-/HAVO-advies. Een schooladvies kan niet gebaseerd zijn op drie schooltypes.

De zwaarte van het schooladvies

Het schooladvies is leidend: het is dus je 'toegangskaartje' voor je middelbare school. Droom je al jaren van dat fantastische kleinschalige gymnasium op loopafstand, maar krijg je een HAVO-advies mee, dan heb je pech. Aan de andere kant mag een middelbare school een leerling ook niet weigeren op grond van de CITO-score: het voortgezet onderwijs moet zich laten leiden door het schooladvies. Een leerling met HAVO-advies moet dus minimaal op HAVO-niveau geplaatst worden.

Van schooladvies naar middelbare school

Vanuit het gegeven schooladvies weet je in ieder geval naar welke 'soort' scholen je moet kijken: het heeft geen zin om een atheneum te bezoeken terwijl je VMBO-advies gekregen hebt. Althans, het staat je vrij om naar de open dag te gaan, maar je weet zeker dat je geen schijn van kans hebt op deze school terecht te komen. Waarom zou je er dan je tijd mee verdoen? Het is beter om op open dagen van middelbare scholen te gaan kijken naar een school waar je je ook daadwerkelijk zou kunnen aanmelden.

Een middelbare school tijdens de open dag

Op zoek naar een middelbare school, zal je waarschijnlijk meerdere open dagen bezoeken. Op die manier kan je een indruk krijgen van de sfeer binnen de school en van het type leerlingen dat op deze school zit. Hou er echter wel rekening mee, dat de
open dagen momenten bij uitstek zijn waarop de school zich 'paasbest' presenteert. Alle lokalen zijn schoon en opgeruimd, de proeflessen mateloos interessant en de leraren allemaal even aardig, behulpzaam en belangstellend. Pas na de zomervakantie ontdek je dat die leuke scheikundeproefjes maar één per jaar gedaan mogen worden, die oh zo aardige aardrijkskundeleraar oeverloos veel huiswerk opgeeft en oh ja, er bleek ook nog ergens een draak van een wiskundelerares verstopt te zitten...

Niets mis mee, maar wil je een reëel beeld krijgen van een middelbare school, loop dan eens binnen op een doordeweekse dag. Loop een rondje door de school, vraag na hoe het ziekteverzuim onder de leraren is en... vraag eens rond in je omgeving. Oud-leerlingen en ouders van andere leerlingen zijn immers je beste informatiebron.

Belangrijk: de cijfers van de middelbare school in kwestie

Ouders die op zoek zijn naar een goede middelbare school voor hun kind, doen er goed aan de doorstroompercentages er eens op na te slaan. Een middelbare school met weinig doublures (zittenblijvers) krijgt betere cijfers van de Onderwijsinspectie.

Let ook op de begeleiding die een school biedt: vooral brugklassers hebben vaak nog veel moeite met plannen en de organisatie van het huiswerk. Vrijwel elke school biedt hierin in het begin begeleiding, maar deze is niet op alle middelbare scholen even uitgebreid en/of langdurig. Vrij ongeorganiseerde kinderen zijn wellicht beter af op een middelbare school met een intern huiswerkinstituut of een uitgebreide huiswerkbegeleiding.

Pedagogische aanpak

Binnen het voortgezet onderwijs bestaan vandaag de dag grote verschillen. Voor ouders is dat soms verwarrend: zij zijn opgegroeid met alleen het 'schoolse leren' (met veel stamp- en huiswerk). Er zijn echter ook veel middelbare scholen die uitgaan van het nieuwe leren, waarbij de nadruk ligt op zelfstandig werken. Ook bieden veel scholen hun leerlingen allerlei extra opties, zoals een speciale dans- of theaterklas, tweetalig onderwijs, keuzevakken zoals Chinees of filosofie, et cetera. Een waarschuwing is hierbij wel op z'n plaats: deze extra's kunnen soms behoorlijk in de papieren lopen. Soms betalen ouders wel 800 euro per jaar, bovenop de ouderbijdrage.

Een middelbare school uitkiezen: keus van de leerling of van de ouders?

Het beste antwoord is hier: allebei. Natuurlijk is het de leerling die de komende jaren doorbrengt op deze school, dus hij of zij moet zich er wel thuis voelen. Ook mag het onderwijs niet te zwaar of te licht zijn: van jarenlang op je tenen lopen raak je ontmoedigd, maar van een gebrek aan uitdaging raak je afgestompt. Heb je een tweeledig schooladvies (bijvoorbeeld HAVO-/VWO) denk dan goed na voordat je een bepaald niveau kiest. Ook bieden sommige scholen brugklassen aan op twee niveau's, dus bijvoorbeeld op het genoemde HAVO-/VWO-niveau. Hierbij maak je pas na de brugklas een definitieve keuze.