Middelbare scholen vergelijken op internet

Op internet zijn veel gegevens beschikbaar over middelbare scholen, maar wat is nu belangrijk? Wat betekenen al die cijfers? Waar kan ik die cijfers vinden? Dit artikel is bedoeld als hulpmiddel voor het vergelijken van middelbare scholen op het internet. Ook wordt ingegaan op de beperkingen van het vergelijken van scholen op basis van "harde cijfers".

Vergelijkingssites

Op open dagen en voorlichtingsdagen ziet u soms door de bomen het bos niet meer. In grote steden is het vaak al lastig om überhaupt te bepalen welke open dag het beste bezocht kan worden. Een manier om één en ander te structureren is het gebruiken van "harde cijfers" als vergelijkingsmateriaal. U kunt op basis van deze cijfers besluiten bepaalde scholen al dan niet te bezoeken of wellicht enkele vragen stellen m.b.t. deze cijfers. Veel cijfers kunt u vinden op "vensters voor verantwoording". U kunt de cijfers hier tevens vergelijken met het landelijk gemiddelde. Hieronder ga ik nader in op de belangrijkste cijfers:

Examenresultaten

De cijfers die wellicht het meest in het oog springen bij middelbare scholen zijn de slagingspercentages. Dit percentage geeft aan hoeveel procent van de leerlingen dat examen heeft gedaan in een bepaald leerjaar en schoolniveau daadwerkelijk met een diploma de school verlaat. Als er op een school 50 HAVO-leerlingen examen doen en er halen er uiteindelijk 48 een diploma dan heeft de HAVO-afdeling van deze school een slagingspercentage van 46%.

Een andere manier om naar de examenresultaten van een school te kijken is door middel van het gemiddeld eindexamencijfer. Met het gemiddeld eindexamencijfer wordt het cijfer bedoeld dat wordt behaald voor het Centraal Examen. Dit cijfer bepaalt vaak 50% van het eindcijfer voor een vak. De andere 50% wordt bepaald door het schoolexamen. Hoewel het behalen van een diploma waarschijnlijk het belangrijkste doel is, kunnen hogere eindexamencijfers no extra voordeel opleveren. Behalve dat een hoger gemiddelde prettiger oogt, kan het ook resulteren in een hogere lotingsklasse bij studies met een numerus fixus. Bij een gemiddelde van 8 of hoger op de eindlijst wordt een leerling zelfs direct (zonder loting) toegelaten.

Doorstroom onderbouw

Hoewel er vaak geschermd wordt met slagingspercentages dient men erg voorzichtig te zijn met het verbinden van conclusies aan deze cijfers. Scholen kunnen immers in de klassen voorafgaand aan het examenjaar uitvoerig selecteren zodat alleen leerlingen op examen gaan waarvan de school vertrouwen heeft in een goede afloop. De doorstroomcijfers onderbouw geven aan hoeveel procent van de leerlingen zonder zittenblijven uiteindelijk in de derde klas komt te zitten. De doorstroomcijfers bovenbouw geven aan hoeveel procent van de leerlingen in de bovenbouw zonder vertraging het eindexamen halen. Onder vertraging valt o.a. doublure, zakken, terugtrekken van het examen. Op een school met ongunstige doorstroomcijfers duurt het dus, gemiddeld genomen, langer voordat een leerling een diploma heeft gehaald.

Ga voorzichtig om met cijfers!

Hoewel bovenstaande cijfers wel degelijk iets zeggen over de kwaliteit van scholen, dient men zich hier niet blind op te staren. Zo zijn er een aantal punten waarop deze cijfers te kort schieten als graadmeter van de kwaliteit van scholen:

• type instroom: De mate waarop een school gemakkelijk goede examenresultaten en doorstroomcijfers kan behalen wordt sterk beïnvloedt door het type leerlingen dat binnenkomt op een school. Een school waarbij vooral kinderen vanuit een goede en belezen komaf instromen hoeft minder inspanningen te verrichten dan een school met leerlingen vanuit minder belezen komaf. De tweede school zal waarschijnlijk slechtere doorstroom- en examencijfers hebben maar uiteindelijk wel meer vooruitgang boeken per leerling.
• aanvullend aanbod: Hoewel het behalen van een diploma natuurlijk het belangrijkste doel is van een middelbare school, is dit beslist niet het enige dat telt. Belangrijk is dat een school een prettige en veilige omgeving is waar leerlingen een belangrijk deel van een zeer bepalende levensfase doorbrengen. Verder zijn er scholen die allerlei extra's aanbieden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan cultuuronderwijs (muziek, dans drama, vormgeving etc.), sportklassen, tweetalig onderwijs, e.d. Ook zijn er scholen die leerlingen, behalve een diploma, ook een bepaalde werkwijze willen meegeven waar ze ook na het behalen van een diploma profijt van hebben. Denk hierbij aan Daltonscholen (zelfstandigheid, eigen verantwoordelijkheid en samenwerken) of de nieuwste school (onderzoekend leren).
• sfeer: Hoewel sfeer niet te meten is en wellicht wordt beschouwd als "zachte factor" is het wellicht de belangrijkste factor om mee te laten wegen in de keuze van een school. Op een school waar een leerling zich niet prettig voelt zal een leerling niet snel in staat zijn zich volledig op zijn schoolwerk te richten. Zeker als dit gepaard gaat met een omgeving waarin een leerling zich niet veilig voelt. Een prettige sfeer op school resulteert vaak in meer gemotiveerde leerlingen, meer leerrendement per kind, minder conflictsituaties enz. En mocht het toch een keertje misgaan, dan is een jaartje overdoen ook geen ramp.

Mening ouders en leerlingen

Omdat de "harde" cijfers niet voldoende zijn om een schoolkeuze op te baseren, wil ik u ook wijzen op de resultaten van ouder- en leerling-enquêtes die van veel (niet alle) scholen beschikbaar zijn op "vensters voor verantwoording". U kunt deze gegevens vinden onder het tabblad "kwaliteit". Door vervolgens door te klikken bij "meer" kunt u zien hoe ouders en leerlingen de school beoordelen m.b.t. begeleiding, communicatie, regels, sfeer, veiligheid, betrokkenheid enz. Hoewel ook dit slechts gemiddelden van een steekproef zijn kunt u natuurlijk altijd de uitschieters in de gaten houden.

Samenvatting

Er zijn op internet "harde cijfers" beschikbaar met betrekking tot het percentage leerlingen dat zonder vertraging doorstroomt naar het eindexamen, het percentage leerlingen dat het eindexamen haalt en het gemiddeld eindexamencijfer. Misschien wel even belangrijk zijn echter de uitslag van ouder- en leerlingen-enquêtes die van veel scholen ook op internet beschikbaar zijn.

Lees verder

• Waar let ik op tijdens een open dag op de middelbare school?
• Op welk schoolniveau hoort mijn kind?
• Daltononderwijs in het Voortgezet Onderwijs
• Tienminutengesprek op de middelbare school
• Taken en functies binnen een middelbare school