Boekverslag Bint door F. Bordewijk

Het boek Bint is een psychologische roman geschreven door F. Bordewijk. Wanneer je in Havo 4, Havo 5, VWO 5 of VWO 6 zit heb je kans dat je een boekverslag moet maken over dit boek omdat het in je boekenlijst staat.

Samenvatting van het verhaal

De Bree is een leraar Nederlands en gaat voor een jaar lesgeven op de school van Bint, die de directeur is van de school. Sinds vijf jaar heerst er op deze school een stalen tucht, omdat Bint denkt dat stalen tucht van mensen sterke persoonlijkheden maakt die zullen slagen in de maatschappij.

De Bree geeft les aan vier klassen, die hij de bruine klas, de grauwe klas, de bloemenklas en de hel heeft genoemd. De meeste lessen geeft hij aan klas 4D, de hel, de ergste klas van de hele school. Echter is deze klas de voorbeeldklas van Bint, omdat hij deze klas heeft samengesteld naar zijn eigen voorbeeld. De eerste les verklaart de Bree deze klas de oorlog, omdat de klas hem probeert te saboteren en hij hen wil laten zien wie de baas is. Hij doet dit door een groot aantal leerlingen een flinke tijd na te laten blijven. Het helpt tegelijkertijd de orde en de discipline in de klas te handhaven. De leerlingen luisteren nu naar zijn bevelen en werken hard om goede resultaten te halen. Dit is heel belangrijk, want het kerstrapport is gelijk de garantie voor de overgang, want een slecht rapport betekent van school gaan.

Van Beek, een leerling uit de grauwe klas, die het thuis heel moeilijk heeft, dreigt zelfmoord te plegen als hij blijft zitten. De leraren tonen geen begrip en besluiten tijdens de rapportvergaderingen hem toch een onvoldoende te geven, omdat ze geen onderscheid willen maken. Op zijn beurt pleegt Van Beek in de vakantie een zelfmoordpoging door in de gracht te springen. Hij overlijdt in het ziekenhuis aan een longontsteking.

Tengevolge hiervan breekt er op school een opstand uit onder de leerlingen. De opstand wordt onder leiding van De Bree neergeslagen door de leerlingen van klas 4D. De orde is hersteld en het incident met Van Beek wordt verder gewoonweg doodgezwegen. Dan is het tijd voor de jaarlijks georganiseerde fietstocht, waarbij de hel in tweeën wordt gesplitst. De Bree zou in eerste instantie niet meegaan, maar doordat de baby van leraar Remigius eerder geboren wordt, gaat De Bree toch met één helft van klas 4D op stap.

Als halverwege de tocht de leerling Te Wigchel veel moet hoesten en ziek dreigt te worden, besluit De Bree een kortere fietsroute te gaan volgen. De klas, die aan stalen tucht gewend is, heeft moeite met dit besluit, maar accepteert het besluit wel. Na een overnachting in een herberg zijn er plotseling twee leerlingen verdwenen. De Bree is woedend, maar kan dit gebeuren begrijpen als later blijkt dat deze twee leerlingen uit plichtsgevoel de oorspronkelijke route hebben gefietst.

Eenmaal terug op school besluit De Bree, mede door alle ervaringen van het afgelopen schooljaar, de school toch maar niet te verlaten, maar te blijven tot de school gesloten wordt. Na de grote schoolvakantie komt De Bree erachter dat Bint zijn ontslag genomen heeft en dus niet meer terugkomt op deze school.

Adjunct-directeur Donkers neemt dan de plaats van Bint in. De Bree echter kan dit alles allemaal niet bevatten. Hij zoekt Bint enkele malen thuis op, maar krijgt van zijn dochter te horen dat hij niet thuis is. De Bree komt er later pas achter dat Bint de dood van Van Beek niet heeft kunnen verwerken en daarom alle contacten heeft verbroken met alles en iedereen die wat met de school te maken heeft.

Ondertussen zijn alle leerlingen van de hel overgegaan en dat is nu examenklas 5C geworden, alleen is iedereen voor zijn gevoel een stuk volwassen geworden. Toch wil De Bree de strijdbijl niet begraven en blijft op voet van oorlog met deze klas.

Verhaaltechniek

Vertelwijze

De schrijver maakt in deze psychologische roman gebruik van een personale vertelwijze. Het verhaal wordt verteld door de ogen van leraar De Bree in de hij-vorm. De gebeurtenissen in het verhaal worden in chronologische volgorde verteld. Het verhaal begint bij een nieuw schooljaar als De Bree in dienst komt tot aan het begin van het volgende schooljaar als Bint zijn ontslag genomen heeft.

Ruimte

Het verhaal speelt zich af rond 1934 in een tijd van economische crisis. Het is te merken aan armoedige kleding van leerlingen en er is grote leegstand van lokalen op school. Er worden ook geen nieuwe leerlingen meer aangenomen en de school wordt binnen enkele jaren gesloten. Het verhaal speelt zich grotendeels af op de school van Bint. Een klein gedeelte van het verhaal speelt zich af in Nederland, België en Noord-Frankrijk tijdens een fietstocht die georganiseerd is door de school.

Verhaalfiguren

De hoofdfiguren in dit verhaal zijn Bint en De Bree, met nog een aantal bijfiguren zoals de leerlingen Van Beek en Fléau en de leraren Remigius en To Delorm.

Bint is de directeur van de school, een oude magere norse man, die zo ver gaat in het opleggen van zijn stalen tucht aan anderen, dat hij er zelf aan onderdoor gaat.

De Bree daarentegen is een rustige pijprokende man, die leraar is op de school van Bint. Hij bewondert het systeem van stalen tucht, omdat hij van orde, tucht en netheid houdt. Hij is vrijwel a-seksueel, want hij begrijpt niets van vrouwen.

Thema

Het thema van dit verhaal is het beschermen van de maatschappij tegen chaos door middel van het hanteren van stalen tucht.

Motieven

• Stalen tucht: het scheppen van orde en mensen met een sterke persoonlijkheid door een ijzeren discipline.
• Schoolmaatschappij: door op school al te beginnen met het handhaven van de orde en door een ijzeren discipline kweek je mensen met een sterke persoonlijkheid, die later in de maatschappij zullen slagen.
• Macht: De Bree laat zijn leerlingen zien dat hij het voor het zeggen heeft door ze hard te straffen.

Titelverklaring

Bint is de directeur van de school waar hij de ijzeren tucht hanteert. De ondertiteling ‘Roman van een zender’ heeft te maken met het karakter van deze man. Hij legt iedereen als zender zijn ideeën over opvoeding en onderwijs op door van iedereen ijzeren tucht te eisen.

Lees verder

• Boekverslag Au pair door Willem Frederik Hermans
• Boekverslag De Schervenverzamelaar door Monika Feth
• Boekverslag Gebr door Ted van Lieshout
• Boekverslag Het Schnitzelparadijs door Khalid Boudou
• Boekverslag Twee koffer vol van Carl Friedman