De nieuwe spelling: Tussen-n

Heel veel mensen raken erdoor in de war. Is het kippensoep of kippesoep? Is het pannenkoek of pannekoek? Wanneer moet er nu een tussen-n in het woord, en wanneer niet? Wat zijn de regels nou eigenlijk precies? Waar kunt u op letten als u de tussen-n gebruikt in teksten die u schrijft? Waar moet op gelet worden?

Tussen-n

We dachten dat we het allemaal begrepen en toen werd besloten opnieuw de regels van de tussen-n te veranderen. Lastig? Welnee! Alleen eventjes wennen. Het grote probleem is meestal vooral dat niemand zich verdiept in de nieuwe regels. Het gevolg daarvan is het klagen: “Ik begrijp er niets van!”, “Waarop moet het nu opníeuw veranderd worden?”

Het is logisch dat de meeste mensen het er niet mee eens zijn. Een verandering is nooit leuk, zeker wanneer je eindelijk doorhad hoe het werkte.

Makkelijk

De nieuwe regels zijn niet zo heel moeilijk. Probeer dit in je hoofd te houden: Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is, waarvan de meervoudsvorm op –en eindigt, dan schrijf je een tussen-n.


Een pan is een zelfstandig naamwoord. De meervoudsvorm hiervan is pannen. Dit eindigt dus op ‘en’, en moet dus met een tussen-n.


Horloge is een zelfstandig naamwoord. De meervoudsvorm hiervan is horloges. Dit eindigt dus op ‘es’, en moet niet met een tussen-n.

Of toch niet zo gemakkelijk?

Bovenstaande is de basisregel. Maar de Nederlandse taal zou de Nederlandse taal niet zijn als er geen uitzonderingen voor zijn. Daarom zijn er ook voor de tussen-n uitzonderingen.

Uniek

Wanneer het eerste deel van het woord iets is waar er maar één van is, dan wordt er geen tussen-n geschreven. Er is maar één koningin in ons land, dus het wordt koninginnedag. We hebben maar één maan, dus het is maneschijn.

Vrouwelijk

Als het gaat om een vrouwelijke vorm, waarvan de mannelijke variant op ‘en’ eindigt, krijgt ook de vrouwelijke variant ‘en’. De meervoudsvorm van docente is bijvoorbeeld docentes, maar de mannelijke vorm heeft docenten als meervoud. Daarom wordt het dus docentenkamer, ook wanneer de vrouwelijke variant wordt bedoeld.

Dubbele meervoudsvorm

Als het eerste woord een zelfstandig naamwoord is en meerdere meervoudsvormen heeft, geldt de regel dat er geen tussen-n bijkomt. Hier wordt geen N bij geschreven. Een ander voorbeeld is: gedachtegang. Het kan namelijk gedachten, maar ook gedachtes zijn.

Versterkend

Wanneer het eerste woord aangeeft hoe sterk het tweede woord is, komt er geen tussen-n. Dus bijvoorbeeld: Pikkedonker en beregoed.

Twijfel?

Twijfelt u of er een tussen-n geschreven moet worden? Raadpleeg dan het nieuwe groene boekje. Kijk nooit naar de spellingscontrole op een tekstverwerkingsprogramma. Deze zijn vaak niet up to date. Daarnaast ‘kennen’ ze niet alle woorden en is de kans groot dat u alsnog een fout maakt.

Lees verder

• Hoofdletters in de Nederlandse taal: wanneer gebruik je ze?
• Spelfouten, taalfouten en andere veelgemaakte schrijffouten
• Foutloos schrijven: Werkwoorden