Hoe kun je sneller leren lezen: de basis

Als je dagelijks veel moet lezen voor je werk of voor school, is het handig dat je snel en begrijpend kun lezen. Iedereen kan leren om sneller te lezen, je moet wel weten welke technieken je jezelf daarvoor moet aanleren. Een grote valkuil is dat je in gedachten de woorden hardop uitspreekt, waardoor je leestempo een stuk lager wordt. Een ervaren snellezer is in staat om meer dan 400 woorden per minuut te lezen.

Voor wie?

Het kan handig zijn als je voor je werk of voor school veel moet lezen. Door het aanleren van bepaalde technieken kun je jezelf aanleren een tekst begrijpend, een stuk sneller te lezen en dat je het ook goed kunt onthouden. Iedereen die kan lezen, kan zichzelf snellezen aanleren. Zorg dat je veel leest, zodat je steeds meer leeservaring krijgt. Zo zal het lezen over een bekend onderwerp sneller gaan dan als je iets leest waar je niets vanaf weet of geen interesse voor hebt.

Het verschil met gewoon lezen

Als je aan het lezen bent, zul je misschien merken dat je de woorden in gedachten hardop zegt. Dit is begrijpelijk omdat je op school al hardop voorlezend hebt leren lezen. Je bent geneigd de woorden te lezen alsof je het moet voorlezen. Sommige mensen zijn zelfs geneigd om tijdens het lezen de lippen mee te bewegen en als het ware de woorden uit te willen spreken. Hoe meer zintuigen je betrekt bij het lezen, hoe meer het zal vertragen. Bij het leren snellezen zul je efficiënt gebruik maken van het gebruik van je hersenen en zintuigen.

Hoe beginnen met snellezen

Een ervaren lezer kan meerdere woorden in één oogbeweging tot zich nemen. Een beginnende lezer doet dit woord voor woord. Tijdens het lezen verspringen je ogen steeds een stukje verder van links naar echts over de regels. Je springt wat woorden vooruit en staat dan even stil. Deze oogbeweging wordt ook wel saccade genoemd. Saccade is het Franse woord voor schok. Tijdens dit moment zie je niets en zijn je hersenen bezig om alles te verwerken. Je kunt jezelf trainen door elke keer meer woorden per oogbeweging op te nemen. Een ervaren snellezer is in staat om in één oogfixatie wel tot 14 woorden tegelijk te kunnen verwerken.

Stillezen

De meeste mensen lezen in gedachten de woorden hardop omdat dat zo is aangeleerd. Je hebt zelfs in het begin geleerd om het in lettergrepen uit te spreken. Dit is goed om te leren lezen, maar het kan je later beperken in de snelheid. Je zult deze vaardigheid moeten afleren om sneller te kunnen lezen. Zorg dat je een zo groot mogelijk woordkennis hebt, dat maakt het snellezen makkelijker. Als je woord niet kent, of over de betekenis moet nadenken, wordt het snellezen vertraagd. Je zult het dan in gedachten gaan uitspreken en uit je concentratie raken van het snellezen.

Begrijpend lezen

Pas je snelheid lezen aan op zo’n wijze dat je begrijpt wat de woorden betekenen. Als je dit te snel doet, begrijp je het niet en moet je de tekst opnieuw lezen. Dit kost meer tijd, misschien nog wel meer tijd dan gewoon lezen. Hoe meer je bekend bent met de inhoud van de tekst, hoe makkelijker het is om begrijpend te lezen. Een snelle lezer beschikt over het vermogen om de betekenis van woorden in een context te zien. Hoe meer je leest, hoe groter je woordenschat wordt en hoe groter dus ook je algemene kennis. Daarom moet je als je snel wilt kunnen lezen, ook vaak lezen.

Concentratie

Je moet geconcentreerd kunnen lezen als je snel wilt lezen. Je moet al veel dingen doen tijdens het lezen zoals de tekst in perspectief zien, hoofdzaken eruit halen en weten wanneer je moet doorkijken naar de volgende tekst. Je moet de kern van het verhaal eruit halen en afremmen daar waar het nodig is. Deze actieve leeshouding kost veel concentratie en daarom moet je zorgen dat je niet wordt afgeleid. Houd je hersenen alleen maar gericht op het leesproces en laat al het andere om je heen voor wat het is.

Leesomgeving

Zorg voor een rustige, stille omgeving waar je niet wordt afgeleid. Het licht moet goed zijn, dus niet te duister. Ga ergens zitten waar je gemakkelijk kunt zitten en waar de temperatuur goed is. Ga niet lekker lui op de bank liggen, omdat je dan zo lekker kunt liggen dat je misschien wel in slaap valt. Als je brildragend bent of lenzen draagt, gebruik deze dan tijdens het lezen zodat je goed kunt zien. Sommigen vinden het prettig om een aanwijzer te gebruiken tijdens het lezen, bijvoorbeeld een kaart of pen. Als dit je helpt, kun je het gerust gebruiken.

Jezelf trainen

Je ogen gaan met horten en stoten over de tekst en tijdens deze beweging neem je een aantal woorden tot je. Naarmate je traint zul je het aantal oogfixaties verminderen en steeds meer woorden per oogbeweging tot je nemen. Je blikveld, woordenschat en kennis over het onderwerp heeft te maken met hoe snel je kunt lezen. Je kunt jezelf trainen door met een stopwatch bij te houden hoe lang je over een stuk tekst doet. Lees een tekst eerst op gewone snelheid en daarna een stuk tekst met dezelfde grootte door snel te lezen. Kijk hoeveel tijd je bespaart. Door dit regelmatig te trainen en te meten zul je merken dat het begrijpend lezen steeds sneller gaat.

Lees verder

• Snellezen: oude leesgewoonte afleren
• Leren snellezen: lezen in clusters