Help, mijn kind blijft misschien zitten. Wat nu?

Naarmate het einde van het schooljaar nadert wordt steeds duidelijker hoe de zaken er voor staan. Sommige leerlingen zullen dit jaar zonder problemen overgaan, maar anderen dreigen te blijven zitten. Wat kun je doen als ouder, wanneer je kind dreigt te blijven zitten?

Zittenblijven, goed voor een kind?

Wanneer een kind op school niet helemaal goed uit de verf komt, kan er voor gekozen worden dat kind een jaartje over te laten doen. Niet leuk voor het kind, maar wel nuttig. Door een kind een jaar extra de tijd te gunnen zal het in de rest van zijn schoolloopbaan sterker staan. Althans, dat is wat veel ouders en leraren denken. Het lijkt er echter op, dat juist het tegenovergestelde het geval is...

Er zijn verschillende onderzoeken gedaan, waar zittenblijvers vergeleken werden met leerlingen met vergelijkbare schoolprestaties, die niet hoefden te blijven zitten. De zittenblijvers deden het in hun latere schoolcarrière aanmerkelijk slechter dan de niet-zittenblijvers. En dat terwijl ze op het moment van zittenblijven vergelijkbare (slechte) prestaties hadden. Zittenblijven kan op de basisschool nog een ander vervelend bijeffect hebben. Als een gewilde middelbare school een overschot aan inschrijvingen heeft, kan die gaan selecteren op prestaties op de basisschool. Wie een jaar is blijven zitten, kan dan buiten de boot vallen.. Soms wordt een kleuter die nog erg 'jong' gevonden wordt, een jaartje langer op de kleuterschool gehouden. Dit wordt dan 'doorkleuteren' genoemd. Formeel gezien is ook dit 'doorkleuteren' gewoon zittenblijven. Het is maar dat je het weet!

Hoe voorkom ik dat mijn kind blijft zitten?

Zittenblijven helpt een kind dus niet, en kan zelfs nadelige gevolgen hebben. Als je kind toch dreigt te blijven zitten, wat kun je dan doen om dat te voorkomen? Allereerst is het handig om te weten wat het overgangsbeleid van de school is. Wat zijn de normen precies? Hoeveel onvoldoendes mag een kind hebben? Kunnen lage cijfers gecompenseerd worden? De schoolgids moet informatie over het overgangsbeleid bevatten. Staat dit niet in de schoolgids, dan kun je de medezeggenschapsraad (MR) daarop attenderen. Scholen zijn vrij om hun overgangsbeleid zelf te bepalen.

Maak je je zorgen over de prestaties van je kind, en vermoed je dat je kind de overgangsnormen dit jaar niet gaat halen? Wacht niet tot het volgende 10-minuten gesprek! Je kunt altijd een afspraak maken met de docenten van je kind. In het voortgezet onderwijs is de klassenmentor het aanspreekpunt. In het basisonderwijs spreek je natuurlijk de juf of meester van je kind aan. Probeer er samen met de docent achter te komen waar het probleem ligt. Heeft je kind moeite met bepaalde vakken, of ligt het probleem meer bij een slechte motivatie? En hoe zou je samen kunnen werken om dat op te lossen?

Thuis kun je natuurlijk ook veel doen om je kind die overgangsnormen toch te laten halen. De overgangsnormen van school komen hierbij weer van pas. Als je van deze normen op de hoogte bent, kun je heel gericht aan achterstanden gaan werken. Als je kind motivatieproblemen heeft kun je erachter proberen te komen waar die problemen vandaan komen. Heeft een kind faalangst? Moeite met de leraar? Of spelen er soms andere dingen? Al die problemen vragen om een andere aanpak. Heeft je kind moeite met bepaalde vakken, of kampt het met teveel afleidingen thuis, dan is bijles wellicht een optie.

Voorwaardelijk overgaan

Op het voorgezet onderwijs bieden sommige scholen de mogelijkheid tot voorwaardelijk overgaan. Een kind krijgt dan in de zomervakantie een bepaalde taak mee. Die taak moet met een voldoende worden afgerond om toegelaten te worden tot het volgende jaar. Als de achterstanden té groot zijn, is zo'n zomertaak waarschijnlijk geen optie. Heeft je kind een zomertaak meegekregen? Probeer dan duidelijk te krijgen wat voor inzet de school van je kind verwacht. Zorg dat je kind zich aan de gemaakte afspraken houdt, maar let ook op dat het naast het schoolwerk voldoende ontspanning heeft. Een kind heeft, vooral in de zomervakantie, behoefte aan rust.

Toch blijven zitten?

Het besluit om een kind te laten blijven zitten, wordt niet licht genomen. Van de docenten mag je dan ook verwachten dat ze met goede argumenten voor hun beslissing komen. Als je het niet eens bent met de beslissing, kun je met de mentor in gesprek gaan. Als dat gesprek weinig oplevert, zou je naar de schoolleiding kunnen stappen. De beslissing om een kind wel of niet over te laten gaan, is een inhoudelijke beslissing. Dat betekent dat je er niet officieel tegen in beroep kan gaan. Als je het idee hebt dat de besluitvorming onzorgvuldig is geweest, kun je wél in beroep gaan. Voorbeelden van onzorgvuldige besluitvorming zijn onder andere: een overhaaste beslissing nemen, of niet alle relevante informatie meenemen in de beslissing.

Lees verder

• Klachten of een geschil met de school van uw kind
• Te laag of verkeerd schooladvies. Wat nu?