Begrijpend luisteren is de basis voor begrijpend lezen

Begrijpend luisteren gaat vooraf aan begrijpend lezen. Kinderen die veel worden voorgelezen, kunnen op die manier een grote woordenschat opbouwen. De titel van een boek kan hen nieuwsgierig maken naar waarover het gaat. Illustraties zijn niet weg te denken uit de prentenboeken voor kinderen. Zij ondersteunen de gedachtegang van het kind en laten zien wat in de tekst wordt verteld. Voorlezen is essentieel voor kinderen en men kan er niet vroeg genoeg mee beginnen. Een schone taak voor ouders.

Begrijpend luisteren als basis voor begrijpend lezen

Voorlezen

Als basisschoolkinderen in groep vier te maken krijgen met begrijpend lezen, is daar al een hele stap aan voorafgegaan. Leerkrachten en ouders leren het kind eerst begrijpend luisteren. Dit kan spelenderwijs gebeuren. Prentenboeken zijn voor kinderen een bron van plezier. Ouders kunnen, behalve het voorlezen ervan, de boeken gebruiken om hun kinderen te laten begrijpen wat voorgelezen wordt.

Voor het voorlezen

Voor het voorlezen van een prentenboek wordt eerst naar de titel gekeken. Met het kind kan besproken worden waar het boek over zal gaan.De voorkennis wordt geactiveerd. Illustraties dragen bij aan het verhaal. Illustraties zijn dus net zo essentieel als de tekst. Als 'de plaatjes' een kind niet aanspreken, zal het niet geïnteresseerd zijn in het boek.

Tijdens het voorlezen

Tijdens het lezen kunnen vragen gesteld worden door de voorlezer: hoe zou het boek nu verder gaan? Wat vind jij van wat er gebeurt? De voorlezer kan het kind attenderen op de illustraties. Want daarop is meestal te zien wat er in het verhaal gebeurt. Veel kinderen begrijpen daardoor beter wat hen verteld wordt. Kinderen leren hoe een verhaal is opgebouwd en worden er actief bij betrokken.

Na het voorlezen

Na het voorlezen worden conclusies getrokken: had jij dit verwacht? Hoe zou jij dat gedaan hebben / gezegd hebben / opgelost hebben? Een kind zal in veel gevallen delen uit het boek naspelen en zal er zijn of haar eigen uitleg aan geven. In veel situaties die het kind meemaakt, kan gerefereerd worden aan het boek. Daardoor begrijpt een kind beter dat een verhaal schuilt in vele contexten.

Verhaalbegrip en woordenschat

Woordenschat en woordbegrip

Als een kind eenmaal wordt voorgelezen, zal dit deel van de dag een belangrijke gebeurtenis voor hen worden. Tijdens het voorlezen van prentenboeken worden ze actief betrokken bij het verhaal, ze denken mee, ze voorspellen, er is interactie. Door het vele voorlezen krijgen kinderen begrip van hoe een verhaal is opgebouwd. Ze onderscheiden gaandeweg een inleiding, een kern met hoogtepunten en een slot. Tevens werkt het vele voorlezen mee aan de opbouw van een ruime woordenschat. Prentenboeken spelen zich af in de meest normale én de meest fantastische omgevingen. Een kind of een dier in de hoofdrol maakt dingen mee die kleine kinderen herkennen én dingen die helemaal nieuw voor hen zijn. Kinderen smullen van prentenboeken.

De bibliotheek

Veel ouders kopen voor hun kinderen prentenboeken en lezen dagelijks voor. Lenen van prentenboeken kan bij de bibliotheek. Er is een hele grote keuze aan prachtige (prenten)boeken. En wat helemaal mooi is: een kinderabonnement bij de bibliotheek is gratis.

Technisch en begrijpend lezen

Technisch lezen

In groep 3 leren kinderen technisch lezen: tekens omzetten in klanken. Het doel is natuurlijk woordherkenning en tekstbegrip.
Er wordt heel veel energie gevraagd van kinderen om te leren lezen, om te verklanken. Bij het ene kind zal dat langer duren dan bij het andere. Van leerkrachten van groep 3 zal dus heel veel geduld worden gevraagd. Ze zullen veel individuele hulp moeten geven.

Begrijpend lezen

Kinderen die goed begrijpend kunnen luisteren, zullen sneller begrijpen wat ze verklanken. Zij zijn dus al snel, tegelijk met het verklanken, bezig met het begrijpend lezen. Zowel voor ouders als voor leerkrachten is het van belang de strategieën van begrijpend lezen structureel te laten terugkomen.

Dus: Laat een kind vooraf nadenken over titel, illustraties en laat het zoeken naar bekende woorden in de tekst. Het zal dan snel begrijpen waar een tekst, een boek over gaat. Door bekendheid met woorden en woordbetekenissen zal een kind snel tot verklaring van woorden en zinnen komen. En dat is wat we met lezen willen bereiken: begrijpen.

Lees verder

• Huiswerk, hoe kunnen ouders helpen en stimuleren?
• Woordenschat aanleren, thuis en op school,schoolprestaties
• Voorlezen aan kinderen, interactief en samenleesboekjes
• Sprookjes vertellen aan kleuters is een genot
• Spelling van de Nederlandse taal, zo moeilijk