Een geleide samenvatting maken

Tijdens het eindexamen Nederlands bestaat de helft van je examen uit het schrijven van een geleide samenvatting. De opdracht hierbij is dat je alleen punten in de samenvatting mag zetten die zijn aangegeven. Je mag hierbij geen aandachtspunten benoemen waarvan jij denkt dat ze belangrijk zijn. Vanaf 2015 wordt er geen geleide samenvatting meer geschreven tijdens het centraal examen, maar moeten er vragen beantwoord worden aan de hand van teksten.

De geleide samenvatting

De geleide samenvatting is een van de twee onderdelen van het centraal schriftelijk examen Nederlands. Meestal telt dit onderdeel voor iets minder dan de helft van het aantal punten mee. Bij dit onderdeel moet je een samenvatting schrijven aan de hand van aandachtspunten. Deze aandachtspunten worden vermeld in de tekst en moeten worden verwerkt in een samenvatting. Het is de bedoeling dat je de volgorde van de aandachtspunten aanhoudt in je samenvatting. Vanaf het jaar 2015 hoeft er geen geleide samenvatting meer geschreven te worden, maar er moeten vragen beantwoord worden aan de hand van teksten.

Stappenplan

Maak vragen van de aandachtspunten

Lees eerst de punten die genoemd worden goed door, je hoeft de tekst nog niet te lezen. Door vragen te maken van de aandachtspunten wordt het voor jezelf duidelijk wat ze precies willen weten en waar je je tijdens het lezen op moet richten. Dit is ook belangrijk om te doen omdat soms in een aandachtspunt meerdere opdrachten staan, die je door het anders te verwoorden beter kan beantwoorden.

Lezen

Lees de tekst intensief en hou de vragen die beantwoord moeten worden naast de tekst. Markeer de antwoorden op de vragen in de tekst en schrijf op bij welk antwoord bij welke vraag hoort. De gemarkeerde zinnen zijn de basis voor je eigen samenvatting. Sommige vragen hebben meerdere antwoorden, markeer deze allemaal omdat je ze ook allemaal in je samenvatting moet benoemen

Schrijf de antwoorden op

Schrijf de antwoorden op de vragen op een kladpapier. Schrijf de antwoorden per vraag bij elkaar, dit worden de alinea’s van de tekst. Hierdoor wordt de tekst mooi gestructureerd en zorg je er voor dat je geen onnodige informatie vermeldt en fouten maakt.

Nakijken

Kijk of de antwoorden die je hebt gegeven kloppen. Het blijft een kladversie dus maak je nog geen zorgen om taal-, spellings- en interpunctiefouten.

Netversie schrijven

Nu begint het schrijven van je uiteindelijke samenvatting. Het is belangrijk dat je bij iedere vraag een deel van de vraag in de tekst verwerkt omdat dat vaak al punten geeft. Maak een mooi verhaal van de tekst door overgangswoorden te gebruiken. Verdeel de tekst in alinea’s op basis van de vragen. Schrijf de titel, auteur, je eigen naam en het aantal woorden boven je samenvatting. Wanneer je dit niet doet kan het voor puntenaftrek zorgen.

Controleren

Controleer of je tekst niet over het maximaal aantal woorden heen gaat. Je mag dit maximum met 10% overschrijden. Controleer je tekst op fouten en verbeter deze. Zorg er voor dat je tekst bestaat uit nette Nederlandse volzinnen.

Tips

• Wees kritisch in wat je schrijft en ga bij jezelf na of je het jezelf kan veroorloven om meer woorden te gebruiken om iets te benoemen.
• Blijf dicht bij de basistekst, het is de bedoeling dat je de originele tekst zo nauwkeurig mogelijk in je samenvatting zet zonder het letterlijk over te schrijven. Neem delen van verschillende zinnen over en verwerk deze in een zin. Zorg er voor dat je goed weergeeft wat er in de originele tekst stond.
• Je mag maximaal 10% boven het maximaal aantal woorden zitten. Mag je 180 woorden gebruiken, dan mogen dit in werkelijkheid 198 woorden zijn. Wanneer je over dit aantal zit krijg je puntenaftrek, per vijf woorden gaat er een punt af. Dit kan enorm oplopen.
• Je kan maximaal 4 punten aftrek krijgen voor spelling-, taal en interpunctiefouten.
• Gebruik geen voorbeelden maar hoofdzaken, tenzij er specifiek om voorbeelden wordt gevraagd.
• Heb je aan het einde te veel woorden, controleer dan of je samenvatting te gedetailleerd is. Is je tekst juist te kort, kijk dan of je geen informatie bent vergeten.
• Als je in tijdnood komt kan je beter eerst je kladversie op orde maken. verbeter de taalfouten en streep onnodige zinnen netjes door. Ga daarna pas je net versie schrijven. Als je je netversie inlevert maar deze is niet helemaal af, dan wordt je kladversie behandeld als officiële versie.

Lees verder

• Hoe maak ik een goede samenvatting?