Vastdenken en omdenken – Focussen op je doel

Je hebt vastdenken en omdenken. De laatste levert veel meer op dan de manier van het vastdenken. Ons handboek is 'Ja-maar… huh?!' van Bertold Gunster. Hij laat ons zien dat je de wereld kunt benaderen vanuit verschillende basishoudingen: liefde, werk, strijd en spel. De strategie met werk als uitgangspunt gaat vooral over doorzettingsvermogen en je doel voor ogen houden, over focussen.

Ja-maar ... huh?!

• Doel voor ogen houden en omdenken in plaats van vastdenken
• Strategie van het focussen
• Meebewegen met het probleem
• Doelen vaak te vaag
• Bondgenoot in plaats van struikelblok
• Qui-Gon Jinn

Doel voor ogen houden en omdenken in plaats van vastdenken

In het algemeen is het belangrijk het doel voor ogen te houden. Als voorbeeld geeft Gunster de fles wijn waar de kurk niet vanaf wil. Je kunt aan de kurketrekker gaan trekken tot je je eigen arm uit de kom hebt getrokken, maar je kunt ook de kurk terugduwen. Het doel is immers om de wijn uit de fles te drinken en niet om de kurk van de fles te krijgen. Met het voor ogen houden van je doel kom je tot een oplossing.

Strategie van het focussen

Als we ons richten op ons doel, op wat we willen, dan komt daar een scheppende kracht uit voort. De strategie van het focussen maakt gebruik van die kracht.
Je kunt problemen herdefiniëren door doel en middel om te denken. Dat kunnen we doen door te kijken naar hoe iets zou moeten en ook hoe het niet zou moeten.
We formuleren ze juist vaak:

• negatief;
• te vaag;
• zonder heldere keuze;
• over gebieden waar we geen invloed op hebben;
• niet gedreven genoeg.

Meebewegen met het probleem

Vaak formuleren we een doel negatief en dat brengt vaak meteen al verwarring. Het is niet zo effectief om te zeggen waar je niet naartoe wilt. Het is duidelijker om te zeggen waar je wel naar toe wilt. Negatieve formulering leidt ook naar een vicieuze cirkel en wegbewegen van een probleem geeft minder kans op een oplossing dan wanneer je naar het probleem toe beweegt. Neem als voorbeeld het afbranden van een stuk bos om uitbreiding van een bosbrand te voorkomen. Het lijkt gek een bosbrand bestrijden door zelf een stuk bos in de brand te steken, maar het is de beste manier om vernietiging van het complete bos te voorkomen. Dat is meebewegen met het probleem.

Doelen vaak te vaag

Behalve dat we onze doelen vaak negatief stellen, doen we dat ook te vaag of te groot. We zijn over het algemeen niet helder genoeg in onze doelstelling: we wedden op twee paarden en maken geen heldere keuze.
Ook gaan onze doelen vaak over gebieden waar we zelf geen invloed op hebben. Wie voortdurend zijn best doet om gelukkig te zijn wordt niet gelukkiger.

Afzien

De laatste fout die we bij het formuleren van onze doelstellingen maken is dat we niet gedreven genoeg zijn, niet gemotiveerd genoeg om het ook te bereiken. Je doel willen bereiken betekent ook afzien. Het gaat niet vanzelf en zeker niet zonder inspanning. Bovendien zorgt het kiezen voor een bepaald doel dat je een ander doel moet laten varen. Niet alles kan en niet alle doelen passen bij elkaar.

Bondgenoot in plaats van struikelblok

We kunnen van onze doelen een bondgenoot maken in plaats van een struikelblok.
Om te beginnen bepaal je met de strategie van het focussen wat je wèl wilt. Weten wat je wilt is van groot belang, daar begint het mee. Niet meteen aan de problemen denken, maar eerst definiëren wat je wilt bereiken, waar je naartoe wilt. Als je weet wat je wilt kun je op weg. Je moet het wel echt willen, want alleen dan is er genoeg energie om je doel te realiseren.

Stel doel niet te laag

Belangrijk hierbij is om het doel niet te laag te formuleren. Een hoog gesteld doel brengt werkdrift en alertheid mee. Te laag gestelde doelen kunnen tot verveling leiden en maken je slap; te hoog gestelde doelen kunnen je in een flow brengen.

Qui-Gon Jinn

Qui-Gon Jinn was een Jedi Master en de meester van Obi-Wan Kenobi. Qui-Gon, zelf ooit Jedi in opleiding van Dooku, een legendarische Jedi master. Qui-Gon Jinn was een fervent aanhanger van de Living Force (“het leven in het moment zelf”) en de ontdekker van Anakin Skywalker, the chosen one. Alhoewel hij werd gedood door Darth Maul op Naboo, een groene planeet, slaagde Jinn als eerste Jedi erin om zijn identiteit (gedeeltelijk) te bewaren na zijn overlijden.

Lees verder

• Omdenken – op weg naar persoonlijke verandering
• Vastdenken – Gunster over het denken in termen van problemen
• Vastdenken en onze weerstand - Berthold Gunster
• Vastdenken en omdenken – strategie met werk als vertrekpunt
• Vastdenken – het probleem vergroten