Regelmatige werkwoorden vervoegen in de o.v.t
In de Nederlandse taal worden werkwoorden in het imperfectum (onvoltooid verleden tijd) vervoegd op een vaste manier. In dit artikel wordt uitgelegd hoe regelmatige werkwoorden worden vervoegd. Ook wordt de regel van 't kofschip uitgelegd.Imperfectum (onvoltooid verleden tijd)
Het vervoegen van het imperfectum gaat bij regelmatige werkwoorden volgens een vast patroon.Om te beginnen moeten we de stam bepalen.
De stam
De stam van regelmatige werkwoorden is in principe de infinitief min -en. In veel gevallen moet de spelling aangepast worden om de correcte uitspraak te behouden (zie spelling), of om aan bepaalde spellingregels te voldoen.| infinitief | stam | spellingsregel |
|---|---|---|
| werken | werk | |
| springen | spring | |
| lopen | loop | De letter o verdubbelt hier om de uitspraak te behouden |
| geven | geef | De e verdubbelt voor de uitspraak. Een v aan het eind van een lettergreep verandert in een f |
| blazen | blaas | De a verdubbelt voor de uitspraak. Een z aan het eind van een lettergreep verandert in een f |
| zetten | zet | Er kan nooit een dubbele medeklinker aan het eind van een lettergreep staan, dus de t verenkelt |
't kofschip
Vervolgens moet er gekeken worden of de laatste letter van de stam in ‘t kofschip zit (Dit geldt alleen voor medeklinkers: -t, -k,-f,-s,-ch,-p).Als de laatste letter van de stam in ’t kofschip zit, wordt er bij alle enkelvoudsvormen van het imperfectum -te toegevoegd, en bij alle meervoudsvormen -ten:
| enkelvoud | werken | praten | vissen | blaffen | |
|---|---|---|---|---|---|
| stam | werk | praat | vis | blaf | |
| 1e persoon (ik) | stam + te | werkte | praatte | viste | blafte |
| 2e persoon (jij/u) | stam + te | werkte | praatte | viste | blafte |
| 3e persoon (hij/zij/het) | stam + te | werkte | praatte | viste | blafte |
| meervoud | |||||
| 1e persoon (wij) | stam + ten | werkten | praatten | visten | blaften |
| 2e persoon (jullie) | stam + ten | werkten | praatten | visten | blaften |
| 3e persoon (zij) | stam + ten | werkten | praatten | visten | blaften |
Als de laatste letter van de stam niet in ’t kofschip zit, wordt er bij alle enkelvoudsvormen van het imperfectum -de toegevoegd, en bij alle enkelvoudsvormen -den:
| enkelvoud | rennen | landen | staren | plannen | |
|---|---|---|---|---|---|
| stam | ren | land | staar | plan | |
| 1e persoon (ik) | stam + de | rende | landde | staarde | plande |
| 2e persoon (jij/u) | stam + de | rende | landde | staarde | plande |
| 3e persoon (hij/zij/het) | stam + de | rende | landde | staarde | plande |
| meervoud | |||||
| 1e persoon (wij) | stam + den | renden | landden | staarden | planden |
| 2e persoon (jullie) | stam + den | renden | landden | staarden | planden |
| 3e persoon (zij) | stam + den | renden | landden | staarden | planden |
uitzonderingen
Bij werkwoorden met een -v- of een -z- voor de uitgang –en, moet er naar de oorspronkelijke letter in het werkwoord gekeken worden (de -v- of de -z-) en niet naar de laatste letter van de stam (de -f of de -s).
| enkelvoud | zeven | razen |
|---|---|---|
| stam | zeef | raas |
| 1e persoon (ik) | zeefde | raasde |
| 2e persoon (jij/u) | zeefde | raasde |
| 3e persoon (hij/zij/het) | zeefde | raasde |
| meervoud | ||
| 1e persoon (wij) | zeefden | raasden |
| 2e persoon (jullie) | zeefden | raasden |
| 3e persoon (zij) | zeefden | raasden |
Lees verder
© 2008 - 2023 Doeldertje, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Duitse grammatica: zwakke werkwoord - kenmerken & vervoegingIn dit deel van deze special over Duitse grammatica wordt uitgebreid stilgestaan bij de basisregels voor de vervoeging v…
Het belang van voor- en vroegschoolse educatieIn situaties waar kinderen een verhoogd risico op een taalachterstand lopen, kunnen programma's voor voor- en vroegschoo…
Gerelateerde artikelen
Duitse werkwoorden tegenwoordige tijdWelke uitgangen krijgen Duitse werkwoorden in de tegenwoordige tijd? De werkwoorden die hiervan afwijken, kunnen onderve…
Regelmatige en onregelmatige werkwoorden in de o.t.tIn de Nederlandse taal worden werkwoorden in de presens (onvoltooid tegenwoordige tijd) vervoegd op een vaste manier. In…
Het perfectum (v.t.t.): regels en uitlegIn dit artikel wordt beschreven hoe het voltooid deelwoord van regelmatige werkwoorden tot stand komt. De plaats van het…
Duitse grammatica: zwakke werkwoord - kenmerken & vervoegingIn dit deel van deze special over Duitse grammatica wordt uitgebreid stilgestaan bij de basisregels voor de vervoeging v…
Het belang van voor- en vroegschoolse educatieIn situaties waar kinderen een verhoogd risico op een taalachterstand lopen, kunnen programma's voor voor- en vroegschoo…Het gebruik van de apostrof in het NederlandsIn de Nederlandse taal wordt soms een apostrof ( ' ) gebruikt. Hier worden vaak fouten mee gemaakt. Vooral bij woorden d…
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.