Duitse grammatica: zwakke werkwoord - kenmerken & vervoeging

In dit deel van deze special over Duitse grammatica wordt uitgebreid stilgestaan bij de basisregels voor de vervoeging van zwakke werkwoorden. Zo behandelen we de betekenissen van de term 'zwak', evenals de belangrijkste uitgangen c.q. vervoegingen in het Duits in de tegenwoordige, verleden en voltooide tijd. Zie voor aanvullende informatie ook de andere artikelen over grammatica in deze special.

Kenmerken zwakke werkwoord

Zwakke werkwoorden ('schwache Verben') zijn werkwoorden die min of meer regelmatig vervoegd worden. Denk hierbij aan Nederlandse werkwoorden die -te of- de als uitgang in de verleden tijd krijgen (wonen, spelen, koppen) en een voltooid deelwoord op t of d hebben (gewoond, gespeeld, gekopt). Ook de Duitse zwakke werkwoorden (bv. wohnen, spielen) worden door een grote mate van regelmaat gekenmerkt.

Zwakke werkwoord: tegenwoordige tijd

Het zwakke werkwoord in het Duits heeft regelmatige uitgangen in de tegenwoordige tijd, die achter de 'stam' (=werkwoord min '-en') van een werkwoord komen. Let wel op: als de stam van een werkwoord op 't' of 'd' eindigt (bv. bij arbeiten, finden, warten), komt er soms een extra 'e' voor de uitgang, omdat het anders niet klinkt (dus: 'er arbeitet' i.p.v. het onuitspreekbare 'er arbeitt').

Zwakke werkwoord: verleden tijd

Ook de uitgangen van de verleden tijd worden voor zwakke werkwoorden in het Duits door grote regelmaat gekenmerkt. Ook hier geldt weer: eindigt de stam van het werkwoord op 't' of 'd', dan volgt in de verleden tijd een extra 'e' voor de uitgang.

Voltooid deelwoord

Het voltooid deelwoord van een Duits zwak werkwoord komt volgens de volgende formule tot stand: ge+stam+t. Als de stam van het werkwoord op 't' of 'd' eindigt, dan wordt dit uiteraard ge+stam+et.