Het gebruik van het woord 'geen' in het Nederlands

Veel dingen die voor Nederlanders vanzelfsprekend zijn in de Nederlandse taal, zijn erg moeilijk voor mensen die Nederlands als tweede taal willen leren (NT2). Een voorbeeld van zo'n probleem is het gebruik van 'geen' of 'niet' om iets te ontkennen. In dit artikel wordt stap voor stap uitgelegd wanneer het woord 'geen' gebruikt wordt.

Het gebruik van geen

Wanneer gebruik je geen om iets te ontkennen?

Geen wordt alleen gebruikt om een substantief (zelfstandig naamwoord) te ontkennen dat in algemene betekenis wordt gebruikt. Voor alle andere gevallen gebruik je niet.

Je kunt controleren of een substantief algemeen is door de zin bevestigend te maken.

• Als in de bevestigende zin het woord een voor het substantief komt, is het algemeen
• Als er in de bevestigende zin géén artikel voor het substantief komt, is het ook algemeen

In deze gevallen gebruik je geen om het woord te ontkennen.

Voorbeelden

In deze gevallen is het substantief dus algemeen gebruikt en gebruik je het woord geen

---

Woorden tussen geen en het substantief

Tussen geen en het substantief kunnen drie soorten woorden staan:

• Een adjectief
• Een adjectief versterkt door een adverbium
• Een bepaald telwoord

Voorbeelden

• Ik wil geen groene thee. (adjectief)
• Dit is geen goed geschreven boek. (adjectief versterkt door een adverbium)
• Hij heeft geen twee auto’s. (onbepaald telwoord)

Geen na er

Geen kan ook zelfstandig gebruikt worden na het woord er.

Voorbeelden:

• Heb je een fiets? Nee, ik heb er geen. (betekenis: nee, ik heb geen fiets)
• Zijn er nog koekjes? Nee, er zijn er geen meer. (betekenis: nee, er zijn geen koekjes meer)