Engelse uitspraak voor gevorderden

Met wat eenvoudige uitspraaktips klink je al gauw een stuk Engelser – maar wie echt wil klinken als een Brit moet een stapje verder gaan. Hoe leer je jezelf een overtuigende, echt Engelse uitspraak aan? Door te luisteren en de Engelse klanken te leren vormen, die vaak net iets anders klinken als bij ons. En natuurlijk door veel te oefenen.

De uitspraak van het Engels

Als je meer wilt dan wat eenvoudige tips om niet direct als buitenlander door de mand te vallen in Engeland, dan is er werk aan de winkel. Wil je de officiële Engelse “received pronunciation” oftewel RP (wat wij noemen het BBC-Engels) onder de knie krijgen dan komt daar wat meer bij kijken.

Maar het goede nieuws is, dat een goede uitspraak prima aan te leren is, en dat dit zelfs los kan staan van je feitelijke taalbeheersing! Een perfecte Engelse uitspraak aanleren is een kwestie van vier dingen:

• luisteren
• leren klanken te vormen
• intonatie
• oefenen, oefenen, oefenen!

Luisteren naar Engelse uitspraak

Kinderen leren een taal doordat ze eraan worden blootgesteld. Een kind kan in principe alle klanken maken, een taal leren is voor een baby dus een kwestie van afleren in plaats van aanleren. Kinderen bootsen de klanken die hun ouders maken na (soms zelfs met exact dezelfde intonatie!) en leren zo met vallen en opstaan hoe woorden gevormd worden, hoe klanken met elkaar combineren, enzovoort.

Kortom: als je perfect Engels wilt spreken, moet je zorgen dat je er zoveel mogelijk aan wordt blootgesteld.

• Kijk (en luister) naar de BBC. Zet eventueel de dovenondertiteling aan via teletekstpagina 888 als je moeite hebt het te volgen; ook goed voor je algemene taalbeheersing trouwens.
• Download ipods met Engelse lessen, sketches, zelfs nieuwsuitzendingen en luister die af via je mp3-speler of computer.
• Probeer waar mogelijk te praten met “echte” Engelsen om er meer gevoel bij te krijgen.

Leren klanken te vormen

Hier wordt het even een beetje technisch. In de taalkunde is er een speciale tak die zich bezig houdt met klanken en uitspraak, de fonetiek. Fonetiek leert ons hoe klanken gevormd worden, en waar in de mond. Natuurlijk hoef je daar geen studie van te maken, wat je weten moet is wat de verschillen zijn tussen Nederlandse en Engelse klanken.

De grootste verschillen zitten in de klinkers, vandaar dat we daarmee beginnen.

• De a-klank in bad is niet zoals onze dubbele aa zoals in maan maar meer een ae klank. Vorm de aa uit maan, dus met een ronde mond, en verbreed je mond dan iets, dan gaat het vanzelf wat meer als een ae klinken; en houd de klank wat langer aan dan je in het Nederlands zou doen.
• Wij hebben een ah-klank (zoals in gal) en een uh als in gul. De klank van het Engelse put zit er precies tussenin.
• De ee-klank van rate en make lijkt op onze ee uit breed maar met de mond heel iets minder… breed. Wel weer wat langer aanhouden.
• De korte eh-klank van said en red lijkt erg op bek, maar de Engelse eh neigt iets meer naar de i dus de klank wordt met een iets dichtere mond gevormd.
• De ie-klank uit feel neigt iets meer naar onze ee en wordt dus met de mond ietsjes meer open gevormd.
• De korte i-klank uit sit lijkt op die van ons.
• De oe-klank uit fool lijkt op onze oe maar wordt iets verder achterin de mond gevormd, en langer aangehouden.
• Bij de oo-klank in het Engels worden de lippen iets meer gerond – en langer aangehouden.
• De klinker van watch wordt vaak als een korte ah uitgesproken – maar het is in feite meer een oh zoals in ons blok.
• En de klank van fall zit voor ons gevoel tussen de a en de o in.

• Bij de medeklinkers is het vooral van belang om een d aan het eind van een woord ook zo uit te spreken.
• De r-klank wordt bijna nooit uitgesproken in het Engels, behalve – waar geen r staat – tussen twee woorden die eindigen respectievelijk beginnen met een klinker. Dit heet intrusive linking r; “law and order” klinkt dan als “law-r-and order”!
• Dan de th, die mag in dit rijtje niet ontbreken… Maak een t of d en zet je tong niet tegen de richel achter je tanden maar tegen de onderrand van je boventanden. Of vervang ze stiekem voor een f of v als het echt niet lukt…

Op de Learning English site van de BBC kun je alle klanken beluisteren.

Intonatie

Een onderbelicht aspect van de uitspraak is de intonatie oftewel toonhoogtevariatie. Wij Nederlands (en Duitsers ook trouwens) praten veel vlakker, dus met veel minder ‘pieken’ en ‘dalen’ in onze stemklank dan bijvoorbeeld Engelsen. Zeker de Engelse vrouw praat met heel veel toonvariatie, iets wat ons nog wel eens aanstellerig in de oren kan klinken. Door veel naar Engels te luisteren raak je hieraan gewend en wordt het makkelijker om het zelf ook te doen.

Ook ligt de klemtoon in het Engels vaak anders.

Oefenen!

Er zit maar één ding op en dat is oefenen. Niet in je hoofd, hardop. Zo kun je het aanpakken:

1. Neem een Engels boek, tijdschrift of krant of koop een boekje met lastige zinnen om uit te spreken.
2. Ga achter je computer zitten of neem een voice recordertje, spreek de zinnen uit en neem jezelf op.
3. Luister jezelf af, wees kritisch: waar klink je Hollands? Te korte klanken, te scherpe th, te weinig intonatie? Blijf inspreken en afluisteren tot het voor je gevoel perfect klinkt.
4. Probeer ook weer zoveel mogelijk Engels te spreken.

Er zijn ook kant-en-klare oefensites te vinden op internet, zoals: English online