Je geheugen en intelligentie verbeteren door gamen

Computerspelletjes spelen of gamen is erg populair; en niet alleen bij jongeren. In het verleden werd vaak beweerd dat gamen slecht voor je is. Maar tegenwoordig gaan er steeds meer geluiden op dat gamen ook goede kanten heeft. Onderzoek wijst uit dat computerspelletjes je intellectuele vermogens stimuleren en dat je met games je geheugen kunt trainen. Dat is niet alleen het geval bij kinderen, maar juist ook bij ouderen. Van de kinderen en jongeren tussen de 6 en 19 jaar speelt meer dan 95% computerspelletjes, maar ook 57% van de 50-plussers speelt wel eens een spelletje op de computer. Wat betekent al dit gamen eigenlijk? Wanneer computerspellen in het nieuws komen, gaat het meestal over de verslavende werking van het gamen en het feit dat kinderen er gewelddadig van zouden worden. Zijn er eigenlijk ook positieve effecten van het spelen van computerspellen?

Steeds meer onderzoeken wijzen erop dat gamen niet alleen maar slecht voor je is. Zo beweert Steven Johnson juist dat gamen goed voor je is, dat het een positieve uitwerking heeft op onze intelligentie. Hij staat daarin niet alleen. Zo beweert de Britse onderzoekster Alloway van de Universiteit van Stirling die het werkende geheugen uitgebreid bestudeerde, dat het spelen van computerspelletjes het geheugen kan verbeteren.

Gamen als brain training

Computerspelletjes liggen volgens steeds meer onderzoekers in het verlengde van andere vormen van brain training. In het verleden kon je je brein fit houden met een spelletje memory, een kruiswoordpuzzel of sudoku. Recent kwamen daar computerversies van brain training bij, waarin je allerlei reken-, taal- en andere puzzeltjes gespeeld moeten worden. Met deze spelletjes kunnen de snelheid en effectiviteit van je geheugen getraind worden.

Onderzoek wijst uit dat ook gamen het geheugen en de intelligentie stimuleert. Dat geldt overigens niet alleen voor recente spellen. Ook het spelen van tetris - een computerspel uit de jaren '80 waarbij je van blokjes lijnen moet maken - zorgt voor een verhoogde hersenactiviteit.

De game-ontwikkeling is op het moment al vele stappen verder dan eenvoudige spellen als tetris. En tegelijkertijd is ook het spelen van spellen een stuk ingewikkelder geworden. Bij het spelen van Total War moet je bijvoorbeeld een eigen planning en strategie ontwikkelen. Een spel als Grand Theft Auto is behoorlijk gewelddadig, maar vraagt ook wel degelijk iets van je hersenen. De stad waarin je speelt is zeer uitgebreid. Door telkens de route door de stad te zoeken wordt je geheugen op de vroeg gesteld.

Verdere positieve werking van computerspellen

Gamen kan niet alleen een positieve uitwerking hebben op het geheugen en de intelligentie, maar ook op bijvoorbeeld de fijne motoriek. Met spelcomputers als de Nintendo Wii en de X-box kun je je snelheid en precisie oefenen. In New York is zelfs al een chirurg die voordat hij een operatie uitvoert, eerst een uurtje op de X-box gaat spelen om zijn fijne motoriek te trainen.

Op veel mensen komt dit misschien wat vreemd over en er moet zeker nog meer wetenschappelijk onderzoek worden uitgevoerd om de precieze werking van computerspellen vast te stellen, zowel als het gaat om geheugen en intelligentie, als om motoriek en nauwkeurigheid. De aversie tegen computerspellen, zeker als het gaat om serieuze doeleinden, komt waarschijnlijk ook voor een deel voort uit het feit dat het nieuw is en dat het wordt gebruikt voor nieuwe doeleinden. Mensen moeten wennen aan een nieuwe technologie en dat kan bij ingrijpende veranderingen vele jaren duren.

Dat was ook zo bij de ontdekking van de boekdrukkunst: mensen vonden boeken dode dingen, waar je niet te veel tijd in moest steken. Zelfs ver voor de boekdrukkunst was Socrates al tegen op het geschreven woord, omdat er daarin geen dialoog mogelijk is. Tegenwoordig zijn er nog maar weinig mensen te vinden die tegen zijn op boeken; boeken zijn niet meer weg te denken uit ons leven. Op den duur zal mogelijk hetzelfde gebeuren met computers en misschien zelfs met computerspelletjes.

Computerspelletjes om je geheugen en intelligentie te verbeteren?

Dit alles betekent echter niet dat je zoveel mogelijk computerspelletjes moet spelen. Onderzoek naar het computerspel tetris heeft aangetoond dat het eigenlijk alleen een positieve uitwerking op de hersenen heeft bij iemand die het spel nog niet lang speelt. Wanneer je een week lang elke dag een half uur tetris speelt, zul je er steeds beter in worden. Je leert het spel beter kennen en ontwikkelt vaardigheden om hogere levels te bereiken. Na die week (of misschien iets langer, dat is ook afhankelijk van de persoon) wordt het echter routine en leer je weinig meer bij. Het spelen van tetris levert dan geen verhoogde hersenactiviteit meer op en is vergelijkbaar met het (passief) kijken naar televisie.

Hetzelfde geldt voor nieuwe computerspellen. Het leren spelen van een nieuw spel heeft een positieve uitwerking op de hersenen, omdat je iets nieuws leert. Je moet dingen onthouden en nieuwe vaardigheden aanleren. Wanneer je echter de weg weet in het spel en de vaardigheden onder de knie hebt loopt de hersenactiviteit tijdens het spelen van hetzelfde spel terug. Wanneer je met gamen je geheugen of intelligentie wilt verbeteren moet je dus regelmatig iets nieuws uitproberen. Daarnaast geldt, zoals met zoveel dingen, dat je computerspelletjes met mate moet spelen.

Lees verder

• Beter Onthouden wat je Leest: 10 Tips
• Geheugen: onthouden en gezonde voeding
• Geheugen: Beter onthouden door eenvoudige technieken
• Geheugen: Beter onthouden door associatie en visualisatie
• Geheugen: Humor en lachen om beter te onthouden