Hoe schrijf je een Beschouwing?

Een beschouwing laat de lezer een mening vormen. Dit doel bereikt de schrijver door het onderwerp van verschillende kanten te bekijken. Vaak worden er bepaalde situaties geanalyseerd of verschijnselen verklaard. Hier worden inhoud, opbouw en tips van een beschouwing besproken.

Inhoud

Een beschouwing heeft een persuasief doel: de schrijver wil de lezer aan het denken zetten, zodat hij of zij een mening kan vormen over het beschreven onderwerp. Het kenmerkende aspect van een beschouwing is dan ook dat het onderwerp van verschillende kanten wordt bekeken. Als het bijvoorbeeld gaat om een probleem, wordt dit probleem vanuit verschillende invalshoeken belicht. Daardoor komen er altijd meningen voor in een beschouwing. Het gaat dan om meningen van andere mensen, dus niet om de mening van de schrijver. Een beschouwing is vaak aftastend: er is niet sprake van één duidelijke mening, maar het onderwerp wordt zo bekeken dat men het gaat begrijpen en inzicht krijgt.

Kortom, een beschouwing:

• belicht het onderwerp vanuit verschillende invalshoeken
• heeft vaak een probleem of een vraag centraal staan
• bevat meningen
• is aftastend

Opbouw

Een beschouwing bestaat uit drie onderdelen:

1. inleiding
2. kern
3. slot

De inleiding

De inleiding is het visitekaartje van de tekst: de aandacht van de lezer moet getrokken worden. Dit kan bijvoorbeeld gedaan worden door het onderwerp te betrekken op de actualiteit, of juist op de historie, door een anekdote te vertellen of door de lezer een vraag te stellen. Natuurlijk kun je zelf ook iets bedenken, als het er maar voor zorgt dat de interesse van de lezer gewekt is. Daarnaast moet de lezer na het lezen van de inleiding weten wat hij van de tekst kan verwachten. Een inleiding van een beschouwing introduceert vaak een probleemstelling of een vraagstelling. Kortom, de inleiding:

• trekt de aandacht van de lezer
• maakt duidelijk wat het onderwerp van de tekst is
• introduceert bij een beschouwing een probleem- of vraagstelling

De kern

De kern bestaat uit verschillende alinea's, waarin het onderwerp vanuit minimaal twee invalshoeken bekeken wordt. De kern bevat daarom vaak:

• oorzaken van een verschijnsel, oplossingen voor een probleem
• meningen over het onderwerp

Het slot

Bij een beschouwing geeft het slot nog eens een korte en krachtige samenvatting van de hoofdgedachte. Het geeft hiermee een antwoord op de probleemstelling/vraagstelling die in de inleiding centraal stond. Ook dit antwoord is weer aftastend. Het slot is dus een soort samenvatting. Al gebruikte formuleringen moeten in het slot voorkomen worden. Gebruik dus andere woorden, om hetzelfde nog eens te zeggen. Daarnaast moet het slot natuurlijk een mooie afsluiting hebben. Je kan hier je eigen mening voor gebruiken, maar op scholen, bijvoorbeeld bij examens, is het niet gebruikelijk je eigen mening door te laten schijnen. Doe je dit toch, dan moet je dit zeer licht doen. Het beste is echter de eigen mening helemaal weg te laten! Kortom, het slot van een beschouwing:

• geeft een aftastend antwoord op de probleem-/vraagstelling
• sluit de tekst origineel af, waarbij het het beste is nog steeds je eigen mening voor je te houden

Tips

• In de titel kun je vaak een vraagteken plaatsen. Het gaat immers om een vraagstelling.
• Al gebruikte formuleringen moeten in het slot voorkomen worden.
• Het slot is de uitsmijter van de tekst, sluit dus nooit af met 'dit was mijn beschouwing' of 'einde'.
• Kopjes kunnen gebruikt worden om structuur aan te brengen.
• Maak een bouwplan als je de start lastig vindt. Een voorbeeld daarvan zie je hieronder.

Maak een bouwplan!

Het is erg handig om van te voren een bouwplan te maken. Een bouwplan geeft algemene informatie over het betoog dat je gaat schrijven en geeft vervolgens weer wat in elke alinea beschreven zal worden. Een voorbeeld van een bouwplan vind je hieronder:

Algemene informatie

• Tekstsoort: Beschouwing.
• Doel van de tekst: De lezer een mening laten vormen.
• Publiek: Jongeren.

Inhoud

• Onderwerp: Dopinggebruik.
• Vraagstelling: Moet dopinggebruik gelegaliseerd worden?
• Inleiding: Onderwerp introduceren en de aandacht trekken, door het onderwerp in verband te brengen met de actualiteit: de diskwalificatie van een bekende wielrenner. Vraagstelling introduceren: 'moet dopinggebruik gelegaliseerd worden?'.
• Kern:
• Alinea 1: beschrijving van het dopinggebruik en de problemen die er rond het huidige beleid bestaan.
• Alinea 2: meningen van mensen noemen die tegen het legaliseren van doping zijn.
• Alinea 3: gevolgen noemen die ontstaan wanneer het dopinggebruik wordt gelegaliseerd.
• Alinea 4: meningen van mensen noemen die voor het legaliseren van doping zijn.
• Alinea 5: gevolgen noemen die ontstaan wanneer het dopinggebruik niet wordt gelegaliseerd.
• Slot: Aftastend antwoord op de vraagstelling geven, naar aanleiding van conclusies die getrokken kunnen worden uit alinea 3 en alinea 4. Origineel afsluiten en weergave eigen mening vermijden (uitsmijter kan goed op het eind bedacht worden).

Lees verder

• Hoe schrijf je een Betoog?
• Hoe schrijf je een Uiteenzetting?