Opvoeden van hoogbegaafde kinderen met een IQ boven 130

Voor hoogbegaafdheid is geen eenduidige definitie. Er zijn wel kenmerken waaraan je een hoogbegaafd kind kunt herkennen. Zo ligt het IQ boven de 130. Het hoogbegaafde kind is leergierig en heeft een groot doorzettingsvermogen. Het zal op alle mogelijke manieren problemen oplossen en zijn doel bereiken. Hoogbegaafde kinderen denken snel en willen alles weten en leren. Ze zijn nieuwsgierig en houden van diepgang. Hoogbegaafde kinderen moeten onderkend worden.

Jonge kinderen

Hoogbegaafde kinderen hebben veel energie en zullen zich in hoog tempo vaardigheden eigen maken. Ze begrijpen al snel het spel van oorzaak en gevolg. Ze hebben weinig slaap nodig en zijn de hele dag energiek aan het ontdekken. Ze hebben ook vaker behoefte aan nieuw speelgoed. Ouders hebben uithoudingsvermogen nodig.

Peuter

Een hoogbegaafde peuter beschikt al over een grote woordenschat en een goede zinsbouw. Vaak leren ze zichzelf lezen en ze zien al snel iets in getallen en cijfers. Natuurlijk is dit niet bij alle hoogbegaafden het geval. Elk hoogbegaafd kind uit die begaafdheid op een andere manier.

Overigens: als ze al zelf kunnen lezen, zullen ze het, net als andere kinderen, heerlijk vinden om voorgelezen te worden.

Veel vragen

Hoogbegaafde kinderen vragen je de oren van het hoofd. Er moet dan wel op ingegaan worden, want anders verliezen deze kinderen hun interesse en motivatie. Ouders zullen dus altijd moeten inspringen op de vragen en mogelijkheden van het kind, zoals dat trouwens bij alle kinderen nodig is.

Uitdaging

Als kinderen hun energie niet kwijt kunnen, als er geen uitdagingen genoeg zijn, bestaat de mogelijkheid dat er gedragsproblemen ontstaan. Kinderen moeten zichzelf kunnen zijn, ook al is hun gedrag niet te vergelijken met leeftijdsgenootjes.

Opvoeden van jonge kinderen

Ouders hebben meestal het beeld van een kind, dat met vriendjes en vriendinnetjes speelt, dat streken uithaalt en dat 's avonds moe naar bed gaat.

Hoogbegaafde jonge kinderen

Hoogbegaafde kinderen vinden het leuk om boeken te lezen, na te denken en hun hersens te gebruiken. Aan de computer zullen zij vaak zaken opzoeken en verbanden proberen te leggen. 's Avonds zijn ze ook nog niet snel moe. Zeker bij een eerste kind hebben ouders weinig mogelijkheid tot vergelijking. Het kind zal wel met sommige dingen voorlopen en met andere achterlopen op hun leeftijdgenootjes.

Accepteren van hoogbegaafdheid

Een eerste vereiste voor de ouders is acceptatie van de hoogbegaafdheid. Vaak realiseren ouders zich dat pas als anderen er hen op attent maken. Hoogbegaafdheid heeft voor- en nadelen en ouders moeten zich ervan bewust worden dat ze gewoon hun kind moeten helpen zich te ontwikkelen. Sneller dan anderen, dat wel.

Opvoeden van grotere kinderen

Zorgen van ouders

Vaak maken ouders zich zorgen dat kinderen hen op een bepaald moment vragen gaan stellen die zij niet kunnen beantwoorden. Een kind kan een interesse ontwikkelen waar ouders niets of niet veel van weten. Zaak is het dan om het kind te stimuleren, met het kind naar de bibliotheek te gaan, op internet dingen op te zoeken. Je hoeft zelf niet alles te weten om je kind antwoord te kunnen geven. Wel moet je ze de mogelijkheden aanreiken om er meer over te leren. Ouders moeten aansluiten bij de behoeften van het kind (zoals dat voor alle kinderen en ouders geldt).

Luisteren naar kinderen

Behalve dat kinderen naar hun ouders moeten luisteren, moeten ouders ook naar hun kinderen luisteren. Dan pas kennen ze hun behoeften en kunnen inspelen op hun leergierigheid. Natuurlijk hebben ouders niet altijd tijd voor hun begaafde kind. Meestal zijn er meer kinderen in een gezin en alle kinderen hebben recht op aandacht. Dat moet een begaafd kind ook leren.

Mogelijkheden en behoeften

Of kinderen nu een ontwikkelingsvoorsprong of -achterstand hebben, er moet worden ingespeeld op hun mogelijkheden en behoeften. Een hoogbegaafd kind speelt ook, zit echt niet altijd achter de computer.

Sociaal-emotionele ontwikkeling

Voorlijk

Hoogbegaafde kinderen zijn vaak zo voorlijk in hun intellectuele ontwikkeling, hun taalontwikkeling en hun taalgebruik, dat dit spelen met leeftijdgenootjes in de weg staat. Omdat zij weinig aansluiting vinden met leeftijdgenootjes, hebben ze ook weinig mogelijkheden hun sociaal-emotionele kant te ontwikkelen. Ouders moeten dit wel weten, want zij moeten hun kind kunnen uitleggen dat er verschillen zijn tussen kinderen.

Soortgenoten

Ouders van hoogbegaafde kinderen kunnen ervoor zorgen dat hun kinderen in contact komen met leeftijdsgenootjes van gelijke ontwikkeling. Er bestaat een landelijke organisatie voor hoogbegaafden die regelmatig bijeenkomsten en kinderactiviteiten organiseert: Pharos.

Emoties

Ouders van hoogbegaafde kinderen zullen ook te maken krijgen met een emotionele kant van hun kinderen, die vroeger wordt aangesproken dan die van hun leeftijdgenootjes. Hoogbegaafden zullen eerder lezen en leren over soms beangstigende zaken in de maatschappij. Hun emotionele ontwikkeling is nog niet zover, dat ze daar gemakkelijk mee om kunnen gaan. Voor de ouders is het dan zaak er op een serieuze manier samen met het kind over te praten.

Perfectionistisch

Hoogbegaafde kinderen denken ook, eerder dan hun leeftijdgenootjes, over zichzelf na. Soms gaan ze dan te hoge eisen aan zichzelf stellen en laten dan juist slechte prestaties zien. Ze kunnen zich qua prestaties niet meten aan anderen en weten dan niet of iets goed genoeg is. Ze worden dus soms te perfectionistisch. Volwassenen kunnen hen leren welke kritiek serieus te nemen.
Alweer: Breng hoogbegaafde kinderen in contact met leeftijdgenoten die de zelfde snelle ontwikkeling doormaken of hebben doorgemaakt. De vereniging Pharos kan daarbij helpen.

Lees verder

• Gedragsproblemen bij kinderen, de omgeving begrijpt ze niet
• Hechtingsstoornissen bij kinderen, Geen Bodem Syndroom
• Faalangst, wat is dat? Cognitief, sociaal of motorisch
• Faalangst bij kinderen, veiligheid en acceptatie