Gedragsproblemen bij kinderen, de omgeving begrijpt ze niet

Gedragsproblemen bij kinderen komen veel voor. Gedragsproblemen ontstaan door het niet begrijpen van een bepaald gedrag door de omgeving. Tegenwoordig zijn er steeds meer kinderen die niet beantwoorden aan het verwachtingspatroon van de omgeving. Zij kunnen zich in sociale situaties moeilijk handhaven. Vaak worden ze niet geaccepteerd door hun leeftijdgenoten en hebben dus geen vriendjes. Ze gaan zich agressief gedragen of trekken zich juist terug. Gedragsproblemen zijn te verhelpen.

Opvallend gedrag

Het gedrag dat sommige kinderen laten zien is vaak storend. Ze kunnen luidruchtig zijn, snel mopperen, niet luisteren naar de groep, hun eigen zin willen doordrijven, de baas willen spelen. Het gedrag wordt niet geaccepteerd, het wordt afgewezen door leeftijdgenootjes. En ook door de volwassenen in hun omgeving. Kinderen gaan daardoor agressief gedrag vertonen of worden gepest. Dit 'storend' gedrag kan worden onderverdeeld in twee typen:

Gedragsstoornis

• Gedrag zit in de aanleg van het kind.
• Al op jonge leeftijd vertoont het kind storend gedrag.
• Het gedrag heeft nadelige invloed op de ontwikkeling van het kind.
• De omgeving heeft weinig invloed op het gedrag.
• De stoornis is in beperkte mate behandelbaar.
• De sociale aanpassing op latere leeftijd zal een probleem zijn.

Gedragsprobleem

• Gedrag is na de geboorte ontstaan.
• Het kan zich ook op latere leeftijd gaan manifesteren.
• Het gedrag heeft invloed op enkele ontwikkelingsgebieden.
• De omgeving kan grote invloed hebben op het gedrag.
• Het storend gedrag is behandelbaar.
• De sociale aanpassing op latere leeftijd kan redelijk tot goed zijn.

Begeleiding

Problemen

Kinderen met gedragsproblemen kunnen worden begeleid door leerkrachten en ouders. Het gedrag kan worden beïnvloed door 'sociaal wenselijk' gedrag uit te lokken of aan te leren. Voor deze kinderen is het van belang dat er duidelijke regels worden gehanteerd, zowel thuis als op school. Regels die met het kind samen worden afgesproken. Hij of zij kan er dan ook op gewezen worden zich aan de mede door hem of haar zelfgekozen regels te houden.

Stoornis

Kinderen met gedragsstoornissen hebben professionele begeleiding nodig van psychologen en pedagogen, eventueel van psychiaters.

Sociale weerbaarheidstraining

Voor kinderen met gedragsproblemen zijn sociale weerbaarheidstrainingen beschikbaar. Speciaal daarvoor opgeleide leerkrachten trainen kinderen in leeftijdsgroepen. Gedrag dat is aangeleerd, kan ook weer worden afgeleerd. Negatief gedrag wordt zoveel mogelijk genegeerd.

De kinderen worden getraind op:

• Denken. Naar aanleiding van groepsgesprekken wordt gepraat over gedrag. Kinderen leren over zichzelf praten en naar anderen te luisteren. Gevoelens worden uitgebreid besproken.
• Doen. In de vorm van bijvoorbeeld rollenspel wordt wenselijk gedrag aangeleerd. De kinderen doen verbale en fysieke oefeningen.

Oefeningen die aan de orde komen

• kennismaken
• complimenten geven en ontvangen
• over gevoelens praten, ze leren herkennen en verwoorden
• een praatje maken
• pesten
• vriendschap sluiten
• kritiek geven en ontvangen
• afscheid nemen

Ouders en leerkrachten

Ouders en leerkrachten krijgen instructie hoe met de kinderen om te gaan in de thuissituatie en de klassensituatie. Ook zij moeten leren zich er bewust van te zijn dat het ontwikkelen van de sociale kant van een kind erg belangrijk is. Zij kunnen voortborduren op de training die door specialisten aan het kind geven is. Vooral het eerst denken en dan doen is van groot belang. Ook met de gevoelens van het kind moet worden rekening gehouden. Want die zijn vaak de reden van het onaangepaste gedrag.

Lees verder

• Psychiatrische stoornissen bij kinderen en de oorzaken
• Luisteren naar kinderen lost problemen op
• ADHD, wat is dat en hoe ga je ermee om?
• PDD NOS, wat is dat? Pervasive Developmental Disorders
• Dyslexie aanpakken: Bewust lezen en schrijven