Een maquette van Tijd

Het is spannend om eens een kijkje te nemen in het leven in vroegere tijden. Hoe zag een prehistorisch kamp er eigenlijk uit? Of een middeleeuws dorp of kasteel? Een van de leuke manieren om kinderen een idee te geven van de leefomgevingen uit het verleden, is het bouwen van een maquette. Bovendien oefen je daarmee nog veel meer vaardigheden op reken- en taalgebied. Een ideale combinatie!

Beeld van de geschiedenis

In het geschiedenisonderwijs is het belangrijk dat de leerlingen zich kunnen voorstellen hoe de mensen vroeger leefden, hoe het er in vroeger tijden aan toe ging. Je een beeld vormen van de nabije geschiedenis is meestal goed te doen. Foto- en videomateriaal van de laatste eeuw is volop voorhanden. Foto’s en filmpjes waarop belangrijke historische momenten zijn vastgelegd, of familiefilmpjes en documentaires die een beeld geven van het dagelijks leven, de dagelijkse spullen en de omgeving waarin zich dat alles afspeelt. Gaan we verder terug in de historie, dan hebben we geen foto- en filmmateriaal meer. We kunnen ons dan nog verlaten op overgebleven gebouwen, voorwerpen, boeken, beschrijvingen en schilderijen. De meeste van al die informatie richt zich op de ‘upper-class’, details van koningen, oorlogen of veldslagen. Van het echte dagelijkse leven zeggen ze heel wat minder. Gaan we terug tot de prehistorie, dan blijven alleen voorwerpen en graven over. Het is mogelijk om met al die hulpmiddelen je een voorstelling te maken, maar het blijft behelpen. Zeker voor kinderen is het lastig. Hoe laat je ze zien hoe het leven eruit zag in een bepaald tijdvak van de geschiedenis?

Maak er een beeld van!

De allerbeste manier om een beeld te maken van een bepaald tijdvak in de geschiedenis is: er letterlijk een beeld van te maken. Laat zien hoe het eruit zag! Je kunt hiervoor tekeningen maken, of een leuke kijkdoos. Een ander en heel leuk middel is: het maken van een maquette!

Maquette

Een maquette is een op miniatuurschaal nagebouwde situatie. In een maquette van een middeleeuws dorpje bouw je boerderijen, laat je landerijen zien, karrensporen, etc. En natuurlijk zoveel mogelijk met natuurlijke materialen, of toch in ieder geval met materialen die er natuurlijk uitzien.

Stappen

Je begint niet zomaar aan een maquette, er gaat wel wat voorbereiding aan vooraf, als je het goed wilt doen. Je begint daarom met een plan:

• Bedenken van het onderwerp
• Verzamelen van informatie, foto’s, tekeningen.
• Bereken een handige maat. Alles moet zoveel mogelijk op schaal. Je kunt niet een boerderij bouwen en daar een kasteel naast zetten dat lager en kleiner is. De schaal moet handig gekozen zijn, je moet rekening houden met de ruimte waarin je de maquette gaat plaatsen.
• Welke materialen ga je gebruiken? Onderzoek of je genoeg hebt, of het realistisch genoeg is, of je met het gekozen materiaal ook echt kunt werken.
• Planning. Een maquette maak je vaak met een groepje. Zorg dat iedereen van het groepje hetzelfde doel en hetzelfde plan heeft. Maak dus afspraken met elkaar en kijk regelmatig bij elkaar of het nog klopt waar je mee bezig bent. Het komt best vaak voor dat de één ’n prachtige boerderij maakt, en de ander alsnog een veel te klein kasteel. Spreek ook met elkaar af wanneer het allemaal klaar moet zijn.

Schema

De afspraken die je met elkaar maakt, kun je in een schema verzamelen. Zo heeft iedereen van het groepje (en je ouders of leerkracht) een overzicht over het geen er allemaal te gebeuren staat. Je kunt twee soorten schema’s maken. Eén schema voor de hele maquette, en één voor elk onderdeel. Vooral bij complexe maquettes zijn gespecificeerde schema’s handig.
Een schema zou er zo uit kunnen zien:

En dan: bouwen maar!

Als alle plannen klaar zijn en de materialen verzameld, dan kan er gebouwd worden aan de maquette. Met heldere afspraken werkt het allemaal een stuk prettiger. Voor een mooie maquette heb je wel wat ruimte nodig!

Wereldoriëntatie, taal en rekenen

Laat de kinderen goed uitleggen wat er gebeurt, waar ze mee bezig zijn, waarom ze bepaalde keuzes maken. Door te verwoorden van dit alles heb je naast het ontwikkelen van het besef van een stukje historie ook een enorme brok taalontwikkeling. Omdat alles op schaal moet zijn en in een redelijke verhouding tot elkaar, wordt er ongemerkt heel wat gerekend. Met het bouwen van de maquette sla je dus meerdere vliegen in één klap:

• Je ontwikkelt tijdbesef in de historische context.
• Kinderen leren verwoorden en beschrijven.
• Kinderen krijgen ruimtelijk inzicht.
• Kinderen werken vrijwel ongemerkt aan interessante en uitdagende rekenproblemen.

Lees verder

• Een kijkdoos in tijd
• Een draadje van tijd
• De tijd in vakken