Snel lezen kan je leren

Snel lezen of speed reading is een speciale leestechniek waarmee men vakliteratuur sneller kan leren lezen terwijl men de tekst toch goed begrijpen kan.

Wanneer is snel lezen zinvol?

Zo nu en dan zou ieder van ons best eens wat sneller willen lezen. Indien we bijvoorbeeld maar enkele uren tijd hebben om enkele honderden pagina’s tekst door te werken om daar een samenvatting of commentaar over te schrijven. Sneller lezen is in tal van beroepen erg nuttig: e-mails, akten, rapporten, de gemiddelde werknemer leest drie uur per dag. Deze nieuwe methode levert een aanzienlijke tijdsbesparing.

Geen wonder dat de vraag naar cursussen snel lezen in de afgelopen jaren erg is toegenomen. En aanbieders van dergelijke trainingen zijn er in overvloed in de opleidingsbranche. Ze adverteren met klinkende namen als:

• Turbo Lezen
• Power Reading
• Scan Reading
• Speed Reading

Leesvaardigheid en complexiteit van de tekst bepalen ons leestempo

Er bestaan zelfs wedstrijden in snel lezen. Het wereldrecord is in het bezit van de Amerikaan Sean Adam met 3.850 woorden per minuut.

De normale leessnelheid ligt tussen 100 en ongeveer 400 woorden per minuut, afhankelijk van de leesvaardigheid en de complexiteit van de tekst. Aanbieders van cursussen snel lezen beloven dat men zijn leessnelheid met enige training kan verhogen naar 600 tot 1.000 woorden per minuut. Maar serieuze opleiders wijzen er wel op dat een dergelijk hoog leestempo niet haalbaar is bij complexe en moeilijk begrijpbare publicaties.

Het lezen als ontspanning, het herkennen van woordhumor en/of schrijfstijlen van auteurs of het begrijpen van complexe filosofische teksten, dát doet zelfs de wereldrecordhouder in een langzamer tempo.

Het is dus net als bij sport: ook al is iemand in staat om snel te sprinten of een strak tempo bij de marathon aan te houden, dan nóg verleert hij het wandelen niet. Maar hij kán, als het er écht op aankomt, wel sneller lopen.

Cursus snel lezen

Doorgaans duurt een cursus snel lezen een tot drie dagen en kost minimaal zo'n 250 euro. Maar er zijn ook trainingen waarvoor men 500 euro of meer moet neertellen. Voor de aanbieders van de trainingen loont zich snel lezen dus. Maar of dat ook geldt voor de deelnemers? Er zijn wel trainingen die het geld teruggeven als men zijn leessnelheid bijvoorbeeld na 2 dagen niet verdubbeld heeft. Dat klinkt in ieder geval fair, nietwaar?

Voor wie is een cursus snel lezen interessant?

Tot de deelnemers aan de trainingen behoren advocaten, belastingadviseurs, accountants, psychologen en studenten. Een zeer gemêleerd gezelschap dus. Een advocaat bijvoorbeeld zal een cursus snel lezen erg zinvol vinden omdat hij vaak contracten en dossiers van meerdere honderden pagina's moet doornemen. Zo heeft elk van de deelnemers zijn eigen beweegredenen. Het overgrote deel krijgt de cursus vergoed van zijn werkgever of is zelf bestuurder.

Hoe ontwikkelt zich ons leesvermogen?

Aan het begin van een training wordt meestal de basis van onze leesontwikkeling nog eens uitgelegd:

• kinderen vormen uit afzonderlijke letters woorden;
• later zijn ze in staat zijn om hele woorden te herkennen;
• vervolgens bereiken ze de derde leesfase: ze begrijpen hele groepen van woorden.

In dat verband geldt, hoe beter de leesvaardigheid, hoe sneller het leestempo. Uiteraard zegt dat tempo niets over de mate van intelligentie maar hooguit iets over de vraag of iemand veel of juist heel precies en daardoor langzaam leest. Essentieel is dan ook niet de pure snelheid maar de snelheid met volledig begrip van de tekst. Snel lezen en niets ervan begrijpen schiet ook niet op uiteraard.

Snel lezen en begrijpend lezen

Na het inleidend praatje wordt meestal bij de deelnemers getest hoe snel ze lezen en hoeveel ze ervan begrijpen. Iedereen krijgt een doorsnee theorieboek. Dat bestaat uit vele korte tekstdelen waarin de auteur wetenschappelijke studies beschrijft. Veel feiten en cijfers, een aantal technische termen, maar begrijpelijk geschreven.

Men leest een tekstfragment van enkele pagina's en stopt daarna de tijd. Aansluitend moet dan een aantal vragen in het kader van begrijpend lezen worden beantwoord. Stel zo´n eerste proeftekst bevat 832 woorden. Deelnemer A, een journalist heeft daarvoor bijvoorbeeld 3 minuten en 22 seconden nodig. Zijn buurman, jurist bij een groot internationaal advocatenkantoor, is klaar in de helft van de tijd. Niks om nerveus van te worden, want de journalist scoort wellicht veel beter met begrijpend lezen.

Oogbewegingen bepalend voor ons leestempo

Bij snel lezen komt het vooral aan op het aantal oogbewegingen. Men moet leren om minder fixaties per regel te maken en dus meer zinnen in zich op te nemen. De meeste mensen fixeren de tekst met hun ogen 5 tot 6 maal per regel. Dat kost tijd en is niet nodig. We kunnen ook met minder oogbewegingen hele woordgroepen en de betekenis ervan in ons opnemen.

Snel lezen en meer begrijpen

Weg dus met al die overbodige fixaties! Een groot deel van de training snel lezen besteedt de coach dus aan het afleren daarvan.

In een later stadium wordt ook het begrijpend lezen getraind. Aan het eind van een eerste trainingsdag moeten de deelnemers doorgaans in staat zijn om met een snelheid van 300-400 woorden per minuut de essentie van een tekst te begrijpen.

Maar een cursus snel lezen bevat meer elementen. Men leert er bijvoorbeeld ook technieken om efficiënt scannend te lezen en technieken die geschikt zijn voor het omgaan met technische teksten.