Spelling: enkele of dubbele klinkers en medeklinkers

Voor mensen met Nederlands als moedertaal is het vanzelfsprekend wanneer klinkers en medeklinkers dubbel of enkel geschreven moeten worden. Voor mensen die Nederlands niet als moedertaal hebben, is het niet zo eenvoudig om dit te weten. Er zijn een aantal regels om dit duidelijk te maken. Deze regels gaan over het verdelen van woorden in lettergrepen (syllaben), en over open en gesloten lettergrepen. Om te weten of een klinker of medeklinker enkel of dubbel wordt geschreven, moeten we eerst weten hoe een woord wordt verdeeld in lettergrepen (syllaben). Daarna kunnen we bepalen of een lettergreep open of gesloten is. Zodra we dit weten kunnen we bepalen of er een enkele of dubbele klinker of medeklinker geschreven moet worden.

Klinker = a, e, i, o, u
Medeklinker = b, c, d, f……..w, x, z

Regels voor verdeling in lettergrepen

Woorden met twee of meer lettergrepen worden op de volgende manier verdeeld in losse lettergrepen.

Bij een enkele klinker gevolgd door een enkele medeklinker wordt er gesplitst tussen de klinker en de medeklinker

  • Lo-pen
  • Ba-nen
  • Bre-ken
  • Bu-reau
  • Ni-vo

Bij twee medeklinkers (dezelfde of verschillende) tussen twee klinkers wordt er gesplitst tussen de twee medeklinkers

  • Pluk-ken
  • Pas-sen
  • Dik-ke
  • Bos-sen
  • Vet-te

  • Tan-ken
  • Wil-de
  • Von-den
  • Lus-ten
  • Wel-ke

Bij meer dan twee medeklinkers tussen twee klinkers gaan de medeklinkers naar het volgende woord die in het Nederlands aan het begin van een woord kunnen staan

  • Vang-sten
  • Af-stand
  • Art-sen
  • Vor-stin
  • In-spraak

Speciale gevallen

Bij woorden die samengesteld zijn uit twee bestaande woorden worden de oorspronkelijke woorden gescheiden

  • Daar-door
  • Hoofd-stuk
  • Voor-beeld
  • Over-stroming

Voor- en achtervoegsels worden meestal gescheiden van het oorspronkelijke woord

  • Ver-loop
  • Huis-je
  • Snee-tje
  • Her-vinden

Open en gesloten lettergrepen

Om te weten of een klinker of medeklinker enkel of dubbel geschreven wordt, is het nodig om te weten of een lettergreep open of gesloten is

Verder is het belangrijk om te bepalen of de klinker in de lettergreep donker of helder uitgesproken wordt

Donker uitgesproken klinker: deze klinkers hebben een korte klank, zoals bal, mes, put, bot, pil
Helder uitgesproken klinker: deze klinkers hebben een lange klank, zoals baal, beer, muur, boot, wiel*
* de i verdubbelt niet wanneer hij helder wordt uitgesproken, maar verandert in ie

  • Een open lettergreep eindigt op een klinker
  • Een gesloten lettergreep eindigt op een medeklinker

Enkele of dubbele klinker

Gesloten lettergreep, donker uitgesproken: altijd een enkele klinker

  • Pet
  • Tak-ken
  • Bot-ten
  • Lus-sen

Gesloten lettergreep, helder uitgesproken: altijd een dubbele klinker

  • Laat
  • Steel
  • Buur-man
  • Vaar-geul

Open lettergreep:

Een open lettergreep wordt altijd helder uitgesproken (behalve enkele uitzonderingen die hieronder worden besproken) en heeft altijd een enkele klinker.
  • Pa
  • Nu
  • Da-ken
  • Bu-ren

Uitzonderingen

Als een woord eindigt met een open lettergreep, eindigend op -e en helder wordt uitgesproken, wordt deze dubbel geschreven.

Dit is om het verschil te zien met woorden die eindigen op een stomme -e.

Stomme e: een e die wordt uitgesproken als een donkere u, waar nooit de klemtoon op ligt.

Heldere -e
  • Nee
  • Thee
  • Matinee
Stomme -e
  • De
  • Lade
  • Agente
  • Warmte

Als een i helder wordt uitgesproken verdubbelt hij niet, maar wordt hij meestal geschreven als ie

  • Wiel
  • Schieten

Enkele of dubbele medeklinker

Zoals gezegd wordt een klinker in een open lettergreep altijd helder uitgesproken

Dit betekent dat een donker uitgesproken klinker altijd in een gesloten lettergreep moet staan. Om de donkere klank te behouden, moet dus de lettergreep altijd gesloten blijven. Daarom moet de consonant aan het eind van de lettergreep vaak verdubbeld worden.
  • Bal-len
  • Bom-men
  • Buk-ken
  • Pak-ken

Dit is vooral belangrijk bij het vormen van meervoud op -en, bij sommige werkwoordsvormen, bij bijvoeglijke naamwoorden waar een -e achter komt, en bij de vergelijkende trap (comparatief).

meervoud van substantieven

  • Bal – bal-len
  • Put – put-ten
  • Bot – bot-ten
  • Baal – ba-len
  • Muur – mu-ren
  • Doos – do-zen

Werkwoorden

  • Buk-ken – ik buk, ik bukte, ik heb gebukt
  • Hu-ren – ik huur, ik huurde, ik heb gehuurd

bijvoeglijke naamwoorden waar een -e achter komt

  • Smal – smal-le
  • Dun – dun-ne
  • Duur – du-re
  • Rood – ro-de

Vergelijkende trap

  • Wit, wit-ter, witst
  • Breed, bre-der, breedst
© 2008 - 2024 Doeldertje, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Spelling: trucs en regels voor kinderen en leerkrachtenSpelling: trucs en regels voor kinderen en leerkrachtenHet spellen van sommige woorden is erg lastig. Kinderen leren in groep 3 in eerste instantie dat ze woorden schrijven zo…
Tsjechisch schrijven en sprekenTsjechisch schrijven en sprekenHet Tsjechisch behoort tot de Slavische talen, een groep van de Indo-Europese taalfamilie gebruikt in Oost- en Midden-Eu…
Spelregels over afkorten en afkortingenWanneer je regelmatig advertenties leest dan zie je dat er vaak afkortingen in staan. Maar niet alleen in advertenties o…
Wordfeud: woorden met weinig klinkersWordfeud: woorden met weinig klinkersSoms zit het niet mee met Wordfeud en krijg je lang geen klinkers binnen. Welke woorden speel je dan? En wat kun je make…

Het maken van een boekverslag!Het maken van een boekverslag!Een boekverslag maken kan op verschillende manieren. Over het algemeen wil een docent graag vaste onderwerpen in een boe…
Samengestelde werkwoorden: scheidbaar en onscheidbaarIn het Nederlands komen veel samengestelde werkwoorden voor. Deze bestaan uit een werkwoord en een voorvoegsel. Een groo…
Bronnen en referenties
  • Woordenlijst Nederlandse taal, samengesteld door het instituut voor Nederlandse lexicologie, 1995 Fontein, A.M., & Pescher-ter Meer, A., (2004). Nederlandse grammatica voor anderstaligen
Doeldertje (40 artikelen)
Laatste update: 03-12-2008
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Taal
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.