Woordenschat oefenen: spelletjes met en zonder materiaal

Wil je met je studenten de aangeleerde woordenschat oefenen? Dan kan je dat op een leuke manier door taalspelletjes te spelen. Iedereen denkt dan onmiddellijk aan Scrabble, Top Score of Tien voor Taal. Maar ook met andere spelletjes kan je je woordenschat oefenen. Met Pictionary bijvoorbeeld. Of met Trivial Pursuit. Trivial Pursuit kan je zelf aanpassen aan je les met heel eenvoudig een aantal gekleurde bladeren. Ook zonder materiaal kan je het spreken oefenen. Een heel leuk spel hiervoor is "niet ja, niet nee" of het verboden woord.

Woordenschat

Bij het aanleren van een vreemde taal is het erg belangrijk om veel woordenschat te hebben. Bij het aanleren van woordenschat is de inoefening en het gebruik er van het belangrijkste. Dat kan natuurlijk op een saaie manier door woordenlijsten vanbuiten te leren en af te ratelen. Maar je kan het ook ludiek aanpakken en je woordenschat oefenen door middel van een spel. Zo heb je niet het idee dat je echt aan het leren bent. Toch zal er veel blijven hangen en aangezien het context gebonden is, zal het beter geassimileerd worden.

Typische taalspelletjes: Scrabble, Top score, Tien voor Taal, kruiswoordraadsels

Er zijn de typische taalspelletjes zoals Scrabble, Top Score of Tien voor Taal. Voor deze spelletjes mag de groep niet te groot zijn, omdat er anders veel te lang moet gewacht worden. Wel kan je je groep in kleinere groepjes opdelen van twee à drie man die dan moeten samen spelen.

Scrabble

Bij Scrabble moet je samen een soort kruiswoordraadsel maken door woorden neer te leggen die zo lang mogelijk zijn, zoveel mogelijk letters te gebruiken met hoge waarden en die in sommige gevallen zowel verticaal als horizontaal kloppen. Bovendien mag je van een woord dat er al ligt een ander woord maken door er letters bij te leggen en / of voorvoegsels of achtervoegsels aan te plakken. Wil je Scrabble in een vreemde taal spelen, dan kan je best een versie in die taal aankopen omdat de waarden van de letters en zelfs het aantal blokjes van een bepaalde letter verschillen al naargelang de taal. Eventueel kan er afgesproken worden dat er woordenboeken mogen worden gebruikt bij het spelen.

Top Score

Top score is ongeveer hetzelfde principe als Scrabble, alleen speel je nu in 3D. Je mag dus op een bestaand woord bouwen en bepaalde letters hergebruiken om een nieuw woord te maken. Ook hier moeten de woorden horizontaal en verticaal kloppen.

Tien voor Taal

Tien voor Taal was een spel dat razend populair was op de televisie in de jaren tachtig en negentig. Het was een taalstrijd tussen Vlaanderen en Nederland. Er werden verschillende rondes gespeeld met verschillende taalspelletjes. Dit spel bestaat ook voor de computer en kan dus makkelijk in de klas worden gespeeld. Dit spel bestaat enkel in het Nederlands, dus handig in de les Nederlands of in de les Nederlands Tweede Taal.

Kruiswoordraadsels

Geef aan iedere deelnemer hetzelfde kruiswoordraadsel. Ofwel vult ieder het kruiswoordraadsel apart in. Wie heeft als eerste gedaan en wie heeft er alles juist? Ofwel vul je het gezamenlijk in. De leraar zegt de definitie en wanneer het woord geraden wordt, wordt het op het bord gezet zodanig dat iedereen de correcte schrijfwijze heeft.

Pictionary

Met het bordspel

Bij Pictionary is het de bedoeling dat binnen een groep een gekregen woord zodanig wordt getekend dat het andere lid van de groep het woord of de uitdrukking raadt. Wordt het woord geraden, dan mag deze groep een aantal vakjes vooruitgaan op het bord en nog eens met de dobbelstenen smijten. Raden de leden van groep 1 het woord niet, dan is het aan groep twee enzovoort. Bedoeling is om als eerste aan het eindpunt te geraken. Pictionary bestaat in verschillende talen en het spreekt vanzelf dat je een Pictionary in de versie van de taal moet hebben die je wil oefenen.

Pictionary zelf maken

Maar ook zonder officieel spel kan je Pictionary spelen. Hiervoor maak je als leerkracht een groot aantal kaarten met woorden en uitdrukkingen op. Je verdeelt je klas in twee gelijke groepen. Eerst komt persoon 1 van groep 1 aan de beurt. Deze persoon tekent en de groep moet trachten te raden. Lukt het, dan mag persoon 2 van groep 1 tekenen enzovoort. Wanneer groep 1 het niet raadt, is het aan persoon 1 van groep 2. De groep waarvan alle leden van de groep als eerste hebben getekend, wint. Het voordeel van het spel zo te spelen is dat je goed de reeds aangeleerde woordenschat kan oefenen in groepsverband. Naarmate de lessen vorderen, komen er steeds meer kaarten bij en wordt het spel moeilijker. Voordeel van het spelen van het officiële spel is dat je nieuwe woorden en uitdrukkingen gaat leren. Dit spel kan ook prima op het einde van een les gespeeld worden, zonder enige voorbereiding, om de laatste minuten op te vullen. Stuur een leerling naar het bord en laat hem iets tekenen. Kunnen de anderen raden wat het is?

Trivial Pursuit

Het bordspel

Trivial Pursuit is een bordspel waarvan er verschillende varianten bestaan. Zo heb je een junior versie, een normale volwassene versie, een speciale aardrijkskundige versie, een Walt Disney versie, een geschiedenisversie, een filmversie, etc. De normale versie en de junior versie zijn algemene vragen, de andere versies zijn specifieke vragen over een bepaald onderwerp. Natuurlijk moet je ook hier weer een versie hebben in de taal die je wil oefenen. Bedoeling van dit spel is om je rondje te vullen met een blokje van elke kleur. Wie als eerste zijn rondje heeft gevuld met alle kleuren, is gewonnen. Hiervoor moet je naar het vakje van een bepaalde kleur gaan op het bord en de vraag met die kleur juist beantwoorden.

Trivial Pursuit zelf maken

Ook dit spel kan je zelf aanpassen voor in de klas. Maak kaartjes in de verschillende kleuren. Je kan aan elke kleur een categorie toekennen: woordenschat, grammatica, uitbeelden, uitleggen, geef drie voorbeelden van iets bepaald, uitdrukkingen, etc. Daarna speel je het spel op de gewone manier met een bord en de verschillende rondjes met de bijhorende blokjes. Ook hier kan je de kaartjes maken op basis van reeds aangeleerde woordenschat / grammatica en aanvullen naarmate het jaar vordert. Nadeel van het officiële spel is dat je voor elke taal de specifieke versie op de kop moet zien te tikken.

Zonder of met heel weinig materiaal

Ja, nee

Je kan natuurlijk je leerlingen ook laten spreken zonder materiaal te gebruiken. Een leuk spel hiervoor is "ja, nee". Hiervoor heeft iedereen een woord in zijn hoofd. Je laat een persoon naar voren komen. Eventueel wordt het woord aan de achterkant van het bord geschreven, zodanig dat er niet kan veranderd worden onderweg. De klas moet nu vragen stellen aan de persoon vooraan in de klas om het woord te raden. De persoon mag alleen met ja of met nee antwoorden. Wie raadt als eerste het woord?

Niet ja, niet nee

Een andere manier om te spelen is om juist niet ja en niet nee te zeggen. Aan de persoon vooraan moeten nu vragen gesteld worden maar de persoon vooraan mag niet ja of nee zeggen. De persoon moet antwoorden met zinnen of andere woorden dan ja en nee. Moeilijker! Slaagt de persoon vooraan er in om niet een keer ja of nee te zeggen? Kunnen de anderen zulke vragen stellen dat ze de persoon vooraan in de val lokken? Lachen, gieren, brullen!

"Napoleon"

Bij dit spel is de persoon vooraan een bepaalde persoon, een bepaalde plaats, een bepaalde gebeurtenis, een bepaalde film, etc. Dit woord wordt achter zijn rug door de leerkracht op het bord geschreven. De anderen moeten het woord door de persoon vooraan laten raden door telkens maar één woord te zeggen. Dit kan door de overige leerlingen om beurt of door een leerling die alle woorden zegt. Hoeveel woorden heeft de persoon vooraan nodig om het woord te raden? Hou de score bij per persoon. Wie wint er uiteindelijk en vond de meeste woorden met de minste hints?

Uitbeelden

De persoon vooraan krijgt een kaartje met een woord op of een uitdrukking. Nu moet die persoon dit woord of die uitdrukking laten raden aan de klas. Gebruik een zandloper of een kookwekker. Draai de zandloper om of stel de kookwekker in op een bepaalde tijd wanneer de persoon begint. Wanneer het woord geraden is, mag het volgende woord uitgebeeld worden. Hoeveel woorden kan de persoon vooraan aan de klas laten raden voordat de zandloper leeg is? Hou de score bij. En wie raadt er de meeste woorden of uitdrukkingen? Hou ook die score bij.

Het verboden woord

Persoon A krijgt een kaartje met hierop een woord dat hij moet laten raden en daarnaast twee woorden die hij zeker niet mag gebruiken. Een voorbeeld: het woord dat moet geraden worden is "auto". De woorden die de persoon niet mag zeggen zijn "wielen" en "voertuig". Kan persoon A het woord laten raden aan de anderen vooraleer de zandloper leeggelopen is? Dan is het aan persoon B om een woord te laten raden. Wie heeft het meeste woorden goed uitgelegd en dus laten raden op het einde van de les?

Dieren, groenten, fruit, kleren, delen van het huis, etc.

Ken je dit leuke spelletje uit je jeugd nog? Op een blad papier moest je kolommen maken met meisjesnamen, jongensnamen, dieren, landen, etc. Dan werd een letter uitgekozen. Met deze letter moest zo vlug mogelijk een woord worden gevonden met de gekozen letter als beginletter voor elke categorie. Wie als eerste klaar was, mocht stop zeggen. In een taalles kan je hetzelfde spelletje spelen maar met interessante en relevante categorieën. Dieren, groenten, fruit, kleren, delen van het huis, dingen die je in een stad kan zien, lichaamsdelen, landen, sporten, etc. Nadat een persoon stop heeft geroepen, worden de antwoorden vergeleken. Al wie hetzelfde woord heeft, moet dit woord doorstrepen. Alleen unieke woorden tellen mee. Wie haalt het meeste punten op het einde van de les?

Vraag en antwoord

Dit spel is leuk om de anderen beter te leren kennen en vergt ook geen materiaal. Persoon A stelt een vraag waarop persoon B moet antwoorden. Daarna stelt persoon B een vraag aan persoon C, enz. Mogelijke vragen: wat is je favoriete boek en vertel er wat over, favoriete film en korte inhoud, welk was je lievelingseten toen je klein was en is dit nu nog je lievelingseten, wat is je favoriete dier, vertel ons een jeugdherinnering, wat zou je aan je leven veranderen, hoe heb je je man ontmoet, etc. Om je Frans te oefenen bestaat hier een Canadees spel voor "Brin de jasette". "Jaser" betekent babbelen. In een doosje zitten kaarten met telkens drie vragen op. Je kan dit spel op verschillende manieren spelen. Liefhebbers kunnen het via internet aankopen. Maar ook zonder de kaartjes kan je dit leuke spel spelen.