De spelling van bijvoeglijk gebruikte voltooid deelwoorden
De spelling van voltooid deelwoorden die bijvoeglijk gebruikt worden, wil nog wel eens wat problemen opleveren. Voorbeelden van bijvoeglijk gebruikte werkwoorden, in combinatie met een zelfstandig naamwoord, zijn 'de ingenomen spullen', 'het vergrote huis' en 'het bestede bedrag'. Al deze voorbeelden worden nog wel eens verkeerd gespeld, omdat men niet weet wanneer het naamwoord op een -n moet eindigen en wanneer niet. Ook kan een foute spelling het gevolg zijn van verwarring met de regels voor de spelling van persoonsvormen.Bijvoeglijk naamwoord op -en of -e?
Om antwoord te krijgen op de vraag of je bijvoeglijk gebruikte deelwoord op -en of -e zou moeten eindigen, kijk je eerst naar het voltooid deelwoord waar het op gebaseerd is. Zo komt 'begrote' van 'begroot' en 'gebakken' van 'gebakken'.Bijvoeglijke naamwoorden op -en
Zoals je ziet behouden voltooid deelwoorden die op -en eindigen hun uitgang zodra ze in een bijvoeglijk naamwoord veranderen. 'Gebakken' kan dus nooit als 'gebakke' worden gespeld wanneer het bijvoeglijk gebruikt is. In de onderstaande tabel zie je een aantal voorbeelden:
| Hele werkwoord | Voltooid deelwoord | Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord |
|---|---|---|
| bakken | hij heeft gebakken | de gebakken taart |
| aftreden | hij is afgetreden | de afgetreden minister |
| innemen | hij is ingenomen | het ingenomen huis |
Andere voltooid deelwoorden krijgen een extra e aan het eind, wat je waarschijnlijk automatisch doet, omdat het anders onnatuurlijk klinkt wanneer je het uitspreek. Zo wordt 'begroot' 'begrote' en 'gemaakt' 'gemaakte'. In de onderstaande tabel opnieuw een aantal voorbeelden:
| Hele werkwoord | Voltooid deelwoord | Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord |
|---|---|---|
| dromen | hij heeft gedroomd | de gedroomde toekomst |
| besteden | hij heeft besteed | het bestede bedrag |
| stellen | hij heeft gesteld | de gestelde vragen |
Dubbele klinkers en medeklinkers?
Men schrijft vaak 'het vergrootte huis' en 'het besteedde bedrag'. Voor bijvoeglijk gebruikte voltooid deelwoorden gelden echter dezelfde regels als voor gewone bijvoeglijke naamwoorden: ze moeten zo 'makkelijk' mogelijk geschreven worden, maar zonder hun correcte uitspraak te verliezen natuurlijk. Je gebruikt dus geen dubbele klinkers of medeklinkers in de laatste twee lettergrepen als dat niet noodzakelijk is. Je schrijft namelijk ook 'grote' in plaats van 'grootte' of 'groote'. In de onderstaande tabel zie je een aantal voorbeelden:| Hele werkwoord | Persoonsvorm | Voltooid deelwoord | Bijvoeglijk gebruikt voltooid deelwoord |
|---|---|---|---|
| haten | hij haatte | hij is gehaat | het gehate huis |
| vergroten | hij vergrootte | hij is vergroot | het vergrote gebied |
| verspreiden | hij verspreidde | hij is verspreid | het verspreide gedachtegoed |
