Teksten schrijven: een boekrecensie (non-fictie)

Er verschijnen heel veel boeken over allerlei onderwerpen. Recensies in kranten, vaktijdschriften en op het internet maken het mogelijk voor de lezer om een weloverwogen keuze te maken uit het vaak grote aanbod. Een recensent heeft doorgaans meer boeken over een bepaald onderwerp gelezen, en kan daarom bepalen wat de meerwaarde is van een bepaald boek. Welke onderdelen bevat een recensie over een informatief boek? Hoe kan er zelf een recensie worden geschreven? Het zijn vragen die een recensielezer wellicht beantwoord wil zien.

Het nut van boekrecensies

Nieuwsbericht

Jaarlijks verschijnen er veel nieuwe boeken op de markt over allerlei onderwerpen. Dankzij boekrecensies in kranten, algemene tijdschriften, vaktijdschriften en op het internet, wordt de lezer op de hoogte gehouden van het verschijnen van nieuwe boeken over een mogelijk voor hem interessant onderwerp. Recensies zijn dus in de eerste plaats nieuwsberichten, die informatie verschaffen over de auteur, titel, uitgever, inhoud, enzovoorts van nieuw verschenen boeken.

Boekrecensie als hulpmiddel bij keuze uit grote aanbod

Er verschijnen soms veel boeken over een bepaald onderwerp. Een recensie kan de lezer helpen om zijn keuze te bepalen uit het vaak grote aanbod van boeken over een bepaald onderwerp, want een recensie bevat immers een beargumenteerd oordeel over de kwaliteit van het nieuw verschenen boek (bevat het nieuwe standpunten, onbekende of aanvullende informatie, is het duidelijk geschreven, enzovoorts). De door de recensent genoemde argumenten moeten op meer berusten dan uitsluitend de persoonlijke smaak van de recensent. Hij kan zijn recensie meerwaarde verschaffen door het nieuw verschenen boek te plaatsen binnen de context, door het te vergelijken met andere boeken over hetzelfde onderwerp, of door informatie te verstrekken over de totstandkoming van het nieuwe boek.

Onderdelen van een recensie

Een recensie van een informatief boek bestaat uit de volgende vijf onderdelen:

Zakelijke informatie

De zakelijke informatie betreft informatie over het gerecenseerde boek. Het vermelden van de gegevens wordt gedaan in een vooraf bepaalde volgorde: Auteur of redacteur (jaar van uitgave) Titel. Indien aanwezig Ondertitel. Plaats uitgave: uitgever. ISBN 90-... Prijs: (aantal bladzijden). De zakelijke informatie wordt doorgaans boven de recensie vermeld.

Beschrijving

Hier wordt kort vermeld wat de inhoud is van het boek. De beschrijving beperkt zich niet tot een korte inhoud (thema, doelstelling). Er wordt ook vermeld hoe het boek is ingedeeld (hoofdstukken, verschillende delen, bijzondere bijlagen, enzovoorts).

Achtergrondinformatie

Hoe is een boek tot stand gekomen? Betreft het een studie in opdracht van ... of een proefschrift. Had de auteur een bepaalde reden om het boek te schrijven? Is het boek vergelijkbaar met andere boeken over hetzelfde onderwerp?

Voor en tegen

Bevat het boek nieuwe informatie? Is het boek beter of slechter dan andere boeken over dit onderwerp?

Eindoordeel

Geschiktheid van het boek voor mensen die interesse hebben in een bepaald onderwerp. Wat is de doelgroep van het nieuwe boek?

De genoemde onderdelen hoeven niet noodzakelijkerwijs in de genoemde volgorde worden vermeld. Ook zal, afhankelijk van het te bespreken boek, niet aan ieder onderdeel even veel aandacht worden besteed.

Het zelf schrijven van een boekrecensie

Wellicht moet u zelf een recensie schrijven over een informatief boek. Het volgende (fictieve) voorbeeld van een recensie helpt u waarschijnlijk op weg. De tussenkopjes zijn toegevoegd voor de duidelijkheid. Ze ontbreken in een recensie die verschijnt in een dagblad of vaktijdschrift.

Zakelijke informatie

Rémy Limpach (2016). De brandende kampongs van Generaal Spoor. Uitgeverij Boom, Amsterdam. ISBN 9789029407107. Prijs: 39,90 euro, gebonden 49,90 euro, E-boek, 29,90 (920 blz.).

Beschrijving

Dit omvangrijke boek handelt over de strijd van Nederland in Nederlands-Indië in de jaren 1946-1949. Nederland wilde voorkomen dat Indonesië onafhankelijk werd. Rémy Limpach geeft een gedetailleerd beeld van de strijd van de Nederlandse soldaten tegen de opstand. Limpach begint zijn boek met een uitgebreide en vlot geschreven inleiding, met daarin een helder overzicht van de feiten en omstandigheden die hebben geleid tot de inzet van duizenden Nederlandse soldaten in Indonesië. Vervolgens maakt hij, in chronologisch geordende hoofdstukken, uitgebreid melding van allerlei excessen, excessen die volgens hem gepleegd zijn met medeweten van de Nederlandse regering. Hij weet die stelling overtuigend te onderbouwen met allerlei archiefmateriaal.

Achtergrondinformatie

Dit door de historicus Rémy Limpach geschreven boek is een bewerking van een door hem geschreven proefschrift. De auteur heeft zich uitvoerig gedocumenteerd. Hij verwijst regelmatig naar archiefmateriaal, zowel van Nederlandse als van Indonesische herkomst. De auteur wil kennelijk een zo objectief mogelijk beeld geven van de gebeurtenissen. Een eenzijdige behandeling van de gebeurtenissen, met bijvoorbeeld uitsluitend aandacht voor het positieve standpunt van de toenmalige Nederlandse regering, weet hij in dit boek te vermijden.

Voor en tegen

Het beeld dat Rémy Limpach schetst is schokkend. In veel boeken over de strijd van de Nederlanders tegen de Indonesiërs worden geen excessen gemeld, zoals het platbranden van kampongs en het neerschieten van onschuldige Indonesiërs. Het is dus een opmerkelijk boek. In andere mij bekende boeken over dit onderwerp wordt wel gerept over slachtoffers die in de strijd gevallen zijn, maar niet over onschuldige burgers die om het leven komen omdat kampongs in brand worden geschoten. Het afwijkende standpunt van de auteur (het was een 'vuile' oorlog) is overtuigend gedocumenteerd.

Eindoordeel

Het is een boek dat een eerlijk (schokkend) beeld geeft van de gebeurtenissen in Indonesië van 1946 tot 1949. Voor studenten geschiedenis en lezers die belangstelling hebben voor het verloop van de strijd tussen de Nederlandse soldaten en de opstandige Indonesiërs, en die al eerder over dit onderwerp hebben gelezen, is het boek zeker de moeite waard. Er wordt immers een ander (negatiever) beeld gegeven over het optreden van de Nederlandse soldaten in Indonesië dan in eerder verschenen boeken. De omvang, het taalgebruik en de vele verwijzingen naar archiefmateriaal maken het helaas geen eenvoudig leesboek dat geschikt is voor iedereen die geïnteresseerd is in het onderwerp.

Boekrecensies verschillen van elkaar

Een tip is om diverse recensies te lezen over hetzelfde boek. Een recensie van een boek op de site van een uitgever is natuurlijk nooit negatief. Het boek moet immers ook verkocht worden. Recensies in kranten zijn doorgaans objectief. Een recensie in een vaktijdschrift geeft aan dat het boek waarschijnlijk geschikt is voor de lezers van het tijdschrift (anders had de redactie het niet opgenomen in het tijdschrift). Spreekt het vaktijdschrift u aan (onderwerp, taalgebruik), dan is het in het vaktijdschrift besproken boek waarschijnlijk ook voor u van belang. Bij het lezen van verschillende recensies over hetzelfde boek blijkt niet zelden dat recensenten met elkaar van mening kunnen verschillen over de kwaliteit en bruikbaarheid van een boek.

Lees verder

© 2016 - 2024 Pmpaul, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.

Gerelateerde artikelen

Kenmerken van een RecensieHet schrijven van een recensie is vereist op bijna alle middelbare scholen. Bij het vak Nederlands wordt hier vaak veel…

De recensie van Biblion, waarom belangrijk?Heb je een boek uitgebracht? Dan is de kans groot dat er een recensie van je boek wordt geschreven door Biblion. Deze re…

recensieSchrijfboek: Stephen King – Over leven en schrijven`Over leven en schrijven' is het schrijfboek van Stephen King. In dit boek geeft hij tips voor mensen die ook graag boek…

Teksten schrijven: stijlkenmerken van tekstenSchrijven van een goede tekst is geen eenvoudige opgave. Een tekstschrijver moet niet alleen correct formuleren (geen ta…

Effectief lezen: voorspellend lezenEen lezer kan een tekst voorspellend lezen. De tekst moet dan wel een vaste structuur bevatten. Veel voorkomende vaste s…

Bronnen en referenties

Inleidingsfoto: Hans, Pixabay
Spek, Erik van der (1996) Schrijven met perspectief Martinus Nijhoff, Groningen ISBN 90-68-90488-4.

Pmpaul (197 artikelen)
Laatste update: 23-11-2020
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Studievaardigheden
Bronnen en referenties: 2

Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.