Boekverslag 'Moord en Brand', Boris Dittrich

Boris Dittrich werd geboren op 21 juli 1955, in Utrecht. Zijn vader is in 1948 gevlucht uit het destijds communistische Tsjecho-Slowakije. Dittrich studeerde rechten aan de Rijksuniversiteit Leiden, waarna hij drie jaar stage liep bij het advocatenkantoor Stibbe, Blaisse en de Jong in Amsterdam. Daarna heeft hij gewerkt bij advocatenkantoor Ingelse, tevens in Amsterdam. Vervolgens werd hij rechter van de arrondissementenbank in Alkmaar. Hij begon zijn politieke loopbaan in 1990, toen hij fractievoorzitter van D66 werd, in het stadsdeel Amsterdam-Zuid. In 1994 werd hij Tweede Kamerlid. Hij is het enige Tweede Kamerlid sinds 1838, dat vier initiatiefwetten heeft geschreven die daadwerkelijk zijn aangenomen door de Eerste én Tweede Kamer. De wetten die door Dittrich in werking zijn getreden zijn de anti-stalkingswet, spreekrecht voor slachtoffers, de opheffing van de verjaringstermijn bij moord en de vaste boekenprijs.

Algemene informatie

• Eerste publicatie: 2011
• Aantal bladzijden: 415
• ISBN: 9789046809464
• Genre: literaire thriller

Hoofdpersoon

De hoofdpersoon in dit boek is Redouan Fouali: een jonge man van een jaar of 30, van Marokkaanse afkomst. Hij is werkzaam bij de AIVD, waar hij in eerste instantie onderzoek doet naar de moord op politicus Pieter Korff.
Het is een geduldige, betrouwbare persoon, die goed is in het contact met andere mensen. Dit maak je op uit de manier waarop hij verhoren afneemt: zelfs wanneer zijn ondervraagde duidelijk boos of geïrriteerd raakt, blijft hij kalm en vraagt gewoon door.

Thema- en titelverklaring

Het thema van dit boek is 'haat': bij de moordenaar, Vincent Kooper, is een extreme haat jegens een aantal politici te bespeuren. Vanuit deze haat heeft Vincent Kooper twee politici vermoord, waarna hij bij één van de twee ook zijn huis in brand heeft gestoken. De titel, 'Moord en brand', slaat op deze twee misdaden.

Het verband tussen de titel en het thema is, dat Vincent vanuit zijn sterke haatovertuiging zijn slachtoffers vermoordt. Tijdens deze marteling schreeuwen zij "moord en brand".

Motto en motieven

Motto

Het motto is 'Morality, like art, means drawing a line someplace', een uitspraak van Oscar Wilde. Het motto slaat vooral op de manier waarop het onderzoek door de AIVD is gedaan: bij het overhoren van Julius Mayema hebben ze hem zodanig ondervraagd, dat hij is flauwgevallen. Daarnaast hebben ze aan de media gelekt dat hij een mogelijke dader is, terwijl ze daar nog geen voldoende bewijs van hadden. Ook vraagt de AIVD aan Redouan te infiltreren binnen de RP, de nieuwe partij van Richard Willems. Zij doen dit, doordat ze bang zijn dat de monarchie afgeschaft wordt. Dit is in feite inbraak binnen de democratie, iets dat absoluut verboden is. De vraag in deze kwestie is waar je de lijn trekt, wat nog binnen de moraal past.

Motieven

Motieven die in dit boek een grote rol spelen zijn moord, Tweede Kamer, politici en media: in dit boek worden een aantal Tweede Kamerleden vermoord. Vlak daarna duikt de media erop en gaan er in de media allerlei speculaties rond over een mogelijke dader.

Tijd en plaats waarin het verhaal zich afspeelt

Tijd

Het verhaal speelt zich af in de nabije toekomst. Dit kun je opmaken uit de positie van de Koninklijke Familie: dit boek is in 2011 geschreven, maar hierin is Beatrix alweer prinses en Willem-Alexander al koning. Tevens is Amalia al achttien jaar.

Plaats

Het verhaal speelt zich voornamelijk af in de Tweede Kamer: op zich zou dit niet hoeven als de dader alleen haat als motief had, maar omdat er ook een politieke kwestie meespeelt (een vals paspoort van de vrouw van de dader, die een vluchteling is), is de Tweede Kamer een logische plek voor het verhaal.
Daarnaast maak je als lezer op dat het verhaal zich in de Tweede Kamer afspeelt, omdat dit ontelbaar vaak genoemd wordt.

Samenvatting

Moord en Brand begint met de moord op politicus Pieter Korff. Voor dit moordonderzoek wordt AIVD'er Redouan Fouali ingeschakeld. Deze interviewt mensen die direct of indirect met hem te maken gehad hebben, om meer achtergrondinformatie te achterhalen die naar de dader kan leiden.

Naast de moorden op de politici, ontstaat er in de loop van dit boek meer politieke onrust: Richard Willems richt een eigen politieke partij op. Deze partij heeft als belangrijkste standpunt dat ze de monarchie wil afschaffen: de partij heet dan ook Republikeinse Partij, RP afgekort. Naast dat er binnen de politiek vragen over worden gesteld, is de directeur van de AIVD bang voor een revolutie: hij benadert Redouan voor een functie als infiltrant. Zijn bedoeling is dat Redouan zich opgeeft bij de partij als potentieel Tweede Kamerlid, zodat hij hem op de hoogte kan houden van de ontwikkelingen binnen de partij.

Hoewel je dit als lezer door een alwetende vertelsituatie al veel eerder wist, komen de AIVD en de politie er uiteindelijk achter dat de dader Vincent Kooper is: hij is het hoofd van de schoonmaakploeg van de Tweede Kamer. Hij is één van de militairen die destijds bij Srebrenica aanwezig is geweest. Dit trauma, in combinatie met zijn uitgesproken haat tegen politici die niets met de asielaanvraag van zijn vriendin deden, heeft hem aangezet tot deze moorden.