Boekverslag 'De Nakomer', Maarten 't Hart

Maarten 't Hart werd geboren op 25 november 1944, als oudste zoon van een gereformeerde grafdelver. Hij is getrouwd met Hanneke van den Muyzenberg en woont in Warmond. Hij studeerde biologie aan de Rijksuniversiteit Leiden, waarna hij ging werken als etholoog. In 1971 kwam zijn eerste boek uit, 'Stenen voor een ransuil', maar toen nog onder een pseudoniem: Martin Hart. Zijn echte doorbraak kwam in 1978, met het boek 'Een vlucht regenwulpen'. Dit werk is in 1981 verfilmd. Op het Boekenbal in 1991 veroorzaakte hij behoorlijk wat opschudding, doordat hij voor zijn liefde voor vrouwenkleding uitkwam. Maarten trad daarna wel eens publiekelijk op als Maartje, maar is daar in 2000 weer mee gestopt.

Algemene informatie

• Eerste publicatie: 1996
• Aantal bladzijden: 664
• ISBN: 9789029576765
• Genre: ontwikkelingsroman

Hoofdpersoon

In dit boek wordt het leven beschreven van Roemer Simon Minderhout. Zijn vader, Jacob, is getrouwd met een weduwe: Neletta. Neletta heeft al drie volwassen dochters en Simon is daardoor eigenlijk een "nakomertje". Eigenlijk zou hij ook nog een tweelingbroertje hebben, maar die is dood geboren. Zijn moeder ziet dit, en het feit dat ze eigenlijk geen kinderen meer wilde, als een reden om hem niet goed te behandelen. In het boek wordt dit vooral duidelijk, door de vrij negatieve manier waarop Simon als hij wat ouder is terugdenkt aan zijn moeder.

Thema- en titelverklaring

'De nakomer' heeft betrekking op Roemer Simon, de hoofdpersoon, wiens geboorte eigenlijk 'niet gepland' was. Vooral zijn moeder, Neletta, is niet blij met zijn komst. Het verband tussen de titel (de nakomer) en het thema (zondebok zijn) is; dat Simon een 'nakomer' is en daardoor ook een zondebok. Zijn moeder verwijt hem, dat hij, toen hij nog in de baarmoeder zat, zijn tweelingbroertje doodgeschopt zou hebben.

Motto en motieven

Het boek heeft geen motto: in het begin van het boek staat namelijk geen citaat, gedicht of boodschap van de schrijver. Dit boek kent als belangrijke motieven oorlog, liefde en muziek. Oorlog heeft vooral betrekking op de tijd waarin een groot deel van dit boek speelt. Liefde heeft betrekking op Simon en Hillegonda, die eigenlijk verliefd op elkaar zijn, maar door de omstandigheden waarin ze verkeren, daar niets mee kunnen. Muziek is de grote hobby van Simon, wat in het verhaal regelmatig terugkeert.

Tijd waarin het verhaal zich afspeelt

Het verhaal speelt zich voor het grootste deel af in de Tweede Wereldoorlog. Dit is op te maken uit de gesprekken tussen personages, die spreken over 'de bezetting' en 'moffen'. Verder waagt Simon zich regelmatig laat op straat, maar moet hij wel goed uitkijken omdat toen de regel gold, dat je na een bepaalde tijd niet meer op straat mocht zijn (spertijd).
Het boek speelt zich niet alleen af in de Tweede Wereldoorlog: er wordt, helemaal in het begin van het boek, gesproken over de Spaanse griep. Dit was een griep die in Nederland heerste in de jaren 1918-1919. Dit is de reden dat de vader van Simon, Jacob, gemeentesecretaris wordt: de voormalige is bezweken aan de griep.
Aan het eind van het boek, wanneer Simon beschuldigd wordt van verraad en ondergedoken zit bij zijn vriend Aäron, heeft hij het erover dat het al 50 jaar na de oorlog is dat hij beschuldigd wordt. Hij was rond de 30 toen de oorlog begon, dus dit stuk zal zich hebben afgespeeld rond 1995.

Samenvatting

Simon als kind

Simon heeft een goede band met zijn hondje, Prins. Vele jaren brengt hij met hem door en hij is dan ook erg verdrietig wanneer het beestje overlijdt.
Simon is een erg slimme jongen: al op 11-jarige leeftijd zit hij in 1 gymnasium. Hij is erg geïnteresseerd in wijsbegeerte en houdt zich bezig met moeilijke vragen. Vooral bij het bestaan van God zet hij grote vraagtekens. Hij wil daarom ook het liefst een studie in wijsbegeerte gaan doen. Wanneer oom Herbert hem vraagt om zijn apotheek over te nemen, twijfelt hij dan ook sterk. Uiteindelijk besluit hij overdag farmacie te gaan studeren en zich 's avonds met een studie wijsbegeerte bezig te houden.

Simon als volwassene

Als hij zijn studie heeft afgerond, gaat hij als apotheker in Rotterdam werken. Als hij op een avond na werktijd gaat schaatsen, ontmoet hij Hillegonda: een mysterieuze vrouw. Ze gaat met hem mee naar huis, omdat ze medicijnen nodig heeft. Eigenlijk is hij in één klap verliefd. Omdat Hillegonda niets loslaat over zichzelf, besluit hij een keer een groep jongens die hij met haar gezien heeft, te achtervolgen. Hierop wordt hij door diezelfde jongens in elkaar geslagen.

Simon als senior

Vele jaren later, wanneer Simon al in de 80 is en in een aanleunwoning verblijft, wordt hij uit het niets gechanteerd door een jongen, die zegt dat hij 10.000 euro moet betalen, omdat hij anders nare verhalen over hem naar buiten zal brengen. Simon heeft geen idee waar hij het over heeft en doet er voor de rest niks mee. Later ziet hij opeens een klein stukje in de krant over zichzelf, waarin hij beschuldigd wordt van verraad. Hierop volgt een lange reeks krantenberichten, actualiteitenprogramma's en journalisten die van alles over hem publiceren. Hij wordt er helemaal gek van en besluit onder te duiken bij een vriend. Omdat hij weet dat de verhalen bij Hillegonda vandaan komen, besluit hij bij haar langs te gaan. Ze hebben dan een lang gesprek over het verleden, over de liefde die ze destijds voor elkaar voelden en Simon kan eindelijk aan haar vragen, waarom ze zolang na de oorlog nog haar verhaal naar buiten brengt.
Het verhaal eindigt vlak daarna, wanneer hij weer weggaat bij Hillegonda.