Boekverslag: 'Magdalena' van Maarten 't Hart

In zijn roman Magdalena kijkt Maarten 't Hart terug op zijn jeugd in Maassluis. Centraal hierin staat zijn moeder Magdalena, die hij in zijn eerdere werk zoveel mogelijk uit het zicht heeft gehouden. Nu zijn moeder in 2012 is overleden, kan 't Hart alsnog een boekje over haar open doen. In Magdalena onderzoekt hij niet zozeer zijn moeder, maar beschrijft hij hoe hij zijn leven met haar heeft ervaren. Magdalena is een portret van een zorgzame, strenggelovige moeder met bizarre trekjes.

Inhoud

• Algemene informatie
• Samenvatting
• Verdieping
• Over de auteur

Algemene informatie

• Titel: Magdalena
• Auteur: Maarten 't Hart
• Geboortedatum: 25 november 1944
• Eerste druk: februari 2015
• Uitgeverij: Uitgeverij De Arbeiderspers
• Aantal pagina's: 252
• ISBN: 978 90 295 3855 8

Samenvatting

Magdalena van der Giessen werd geboren in 1920 in Poeldijk, gemeente Monster. Toen ze zes was verhuisde ze naar de Herenlaan in Maasland en ging ook in Maasland naar de lagere school. Toen ze twaalf was, en van school ging, moest ze thuis voor haar zes broers en twee zussen zorgen. Haar jeugd werd gekleurd door een strenggelovige opvoeding.

In 1941 trouwde ze met Pau 't Hart en verhuisde naar de Patijnestraat in Maassluis. Ze waren beiden zeer gelovig en waren aangesloten bij de Christelijk Gereformeerde Kerk te Maassluis. Maarten 't Hart hield als kind veel van zijn moeder, ze was geduldig, zachtmoedig en stond altijd voor hem klaar. Toch kwam hij regelmatig met haar in aanvaring. Zijn moeder vond het nergens voor nodig om Maarten te laten doorleren op het Groen van Prinstererlyceum te Vlaardingen. En later verweet ze haar zoon zijn heidense levensstijl en zijn kritiek op teksten uit de Bijbel. Ook was zij behept met een eigenaardige waan. Een leven lang beschuldigde zij Maartens vader onterecht van echtbreuk, waarmee zij het leven van Pau 't Hart behoorlijk moeilijk heeft gemaakt. Nadat Pau 't Hart in 1973 was gestorven was zij elf jaar alleen.

Hierna kwam ze in contact met Jaap Lock, een achterneef en een voormalige jeugdliefde. Zij trouwde in 1985 met 'oom' Jaap en ging bij hem wonen in het plaatsje Zorgvlied in Drenthe. Tot die tijd woonde zij in een eengezinswoning in de Prins Mauritsstraat te Maassluis. Ook Jaap kreeg te maken met de waanideeën van zijn vrouw: hij zou alleen maar oog hebben voor 'allerlei mokkels'. Al vrij snel ging oom Jaap achteruit. Om dicht bij haar kinderen te zijn verhuisde Magdalena met Jaap naar de 's-Prinsensingel in Maasland. Eenmaal verhuisd naar Maasland begon Jaap steeds verder te dementeren en na een paar jaar moest hij opgenomen worden in een tehuis. Nadat Jaap in 1993 was overleden heeft Magdalena tot haar dood aan de 's-Prinsensingel gewoond.

De laatste jaren van haar leven ging zij erg achteruit. Ze begon enigszins te dementeren, maar was nog redelijk goed bij haar verstand. Op het laatst kon ze nauwelijks meer voor zichzelf zorgen en kreeg veel hulp van Maarten en zijn broer en zus. Naar een verpleeghuis wilde ze niet, en ze stierf thuis in 2012 op 92-jarige leeftijd.

Verdieping

De tijd waarin het afspeelt

In dit boek beschrijft 't Hart hoe hij zijn leven met zijn moeder heeft ervaren. Dit begint in 1948 als hij vier jaar oud is en naar de kleuterschool gaat, en eindigt in 2012 met de dood van zijn moeder.

Decor

De gebeurtenissen vonden vooral plaats in Maasland en Maassluis, twee kleine plaatsen ten noorden van Vlaardingen en ten westen van Schiedam. Toen zij getrouwd was met Jaap woonde Magdalena een aantal jaren in het plaatsje Zorgvlied in Drenthe.

Personen

De hoofdpersonen zijn uiteraard Magdalena en haar zoon Maarten. Ook Jaap, waarmee Magdalena een aantal jaren getrouwd was, speelde enige tijd een belangrijke rol. Maartens vader, Pau 't Hart, was tot zijn dood in 1973 in dienst als grafmaker bij de gemeente Maassluis. Ook hij was streng maar minder geduldig en zachtmoedig dan Magdalena, en hij sloeg er regelmatig op los. Later in het verhaal komen ook Maartens jongere zus en broer in beeld, Leny en Arie. In de laatste jaren van haar leven werd Magdalena regelmatig door hen bezocht en ook verzorgd.

Het geloof zaaide regelmatig tweedracht in de familie van Maarten, onder andere door een aantal fundamentalistische ooms. Twee broers van Magdalena, Cor en Jaap, hadden zich aangesloten bij de pinkstergemeente, dit tot groot verdriet van Magdalena. En Nico, een broer van Pau, verweet Magdalena dat zij ooit verhinderde dat zijn broer meeging met de 'vrijmaking' en de Gereformeerde Kerk trouw bleef. Dit zou ook bijgedragen hebben aan de geloofsafval van haar zoon Maarten.

Over de auteur

Maarten 't Hart (1944) publiceerde meer dan dertig boeken bij De Arbeiderspers. Zijn meest recente boeken zijn Het dovemansorendieet (2007), Verlovingstijd (2009), Dienstreizen van een thuisblijver (2011) en De groene overmacht (2012). Zijn klassieker Een vlucht regenwulpen stond centraal tijdens Nederland Leest 2014.