Verhalend ontwerpen

Verhalend ontwerpen Verhalend ontwerpen, oftewel; 'Storyline approach to education' is ontwikkeld in Schotland, door o.a. Steve Bell. Bij deze onderwijsmethode wordt een verhaal gebruikt als basis, als rode draad van een project. De leerlingen spelen een rol in het verhaal; er moet iets worden uitgezocht! Ze helpen het verhaal vooruit en worden hiermee uitgedaagd om zelf op zoek te gaan naar informatie. Van de leraar krijgen ze die niet. Wel vragen, en een omgeving waar veel informatie te vinden is.

Hoofdstukken

  • Storyline Approach to Education
  • Verhalend ontwerpen; wat houdt dat in?
  • Wat zijn de voordelen van Verhalend ontwerpen?
  • Wat is de rol van de leerkracht?
  • Verhalend ontwerpen; een voorbeeld

Zie ook: Verhalend ontwerpen; Thema ruimtevaart

Storyline Approach to Education

De basis van de onderwijsvorm; 'Storyline Approach to Education' is ontwikkeld door o.a. Steve Bell en Sally Harkness aan de 'Faculty of Education van de University of Strathclyde in Glasgow. Inmiddels wordt er over de hele wereld gewerkt met deze methode. Ook in Nederland wordt 'Verhalend ontwerpen' vaak gebruikt in het onderwijs. De onderwijsvorm is geschikt voor alle leeftijden en alle niveaus. Je komt de 'storyline approach' dan ook tegen in kleuterklassen maar ook op de universiteit.

Verhalend ontwerpen; Wat houdt dat in?

Het project begint met het eerste deel van een verhaal. Alle leeractiviteiten komen voort uit de verhaallijn. Er is altijd sprake van een probleem, een intrige, iets dat 'opgelost' moet worden! Dit is een belangrijk onderdeel van het verhaal, omdat de kinderen tijdens de activiteiten, de verhaallijn vast moeten kunnen houden. Het uitzoeken, oplossingen verzinnen en informatie verwerven heeft een doel; namelijk de voortgang van het verhaal.

Het verhaal bestaat uit verschillende episodes. De kinderen reageren op deze episodes.Ze gaan 'aan de slag'. Er worden veel vragen gesteld. De leerlingen worden aangesproken op wat ze al weten en gestimuleerd dingen 'in te vullen', zélf te bedenken. Hier uit voortvloeiend willen ze deze veronderstellingen toetsen aan de werkelijkheid. Ze gaan op zoek naar feiten, naar informatie en stellen vragen aan anderen.

De leerkracht houdt de voortgang van het project in de gaten. Ze bewaakt de overgangen tussen de verschillende episodes en zorgt dat de verhaallijn duidelijk blijft. Ze doet dit vooral door het stellen van vragen. Deze vragen; 'sleutelvragen' genoemd, zijn erg belangrijk in het proces. Ze kunnen van te voren in een draaiboek worden vastgelegd. Het moeten 'goede' vragen zijn. Dat wil zeggen: op deze vragen zijn meer antwoorden mogelijk, ze stimuleren en nodigen de kinderen uit tot het vertellen van eigen belevenissen. De vragen moeten prikkelen tot nadenken en tot het stellen van weer nieuwe vragen.

De leerkracht kan zorgen voor 'incidenten'. Als het enthousiasme tijdens een episode begint weg te zakken, kan ze zorgen dat er iets gebeurt, waardoor er een nieuw impuls ontstaat. Ook kan ze inspringen op ontdekkingen van de leerlingen, die het verhaal een verrassende wending geven. Ze kan, als het nodig is, een overgang naar een nieuwe episode maken, of de kinderen met bijvoorbeeld een 'brief', passend in het verhaal, opnieuw prikkelen. Een episode mag niet te lang duren, de kinderen moeten geboeid blijven.

De voortgang van het verhaal wordt bijgehouden op een prikbord in de klas. Het 'wandfries' genoemd. Dit gebeurt in chronologische volgorde, zodat duidelijk zichtbaar is voor de kinderen hoe het verhaal tot nu toe verlopen is. De brieven, vragen, tekeningen, werkstukken, enzovoorts, worden opgehangen en kunnen als afsluiting van het project aan ouders of andere leerlingen worden getoond.

Wat zijn de voordelen van Verhalend ontwerpen?

  • Verhalend ontwerpen vergroot de betrokkenheid van de leerlingen.
  • Er is sprake van samenhang tussen de verschillende vakken.
  • Er wordt uitgegaan van wat de leerlingen al weten en niet van wat ze nog níet weten. Ze worden gestimuleerd iets te doen met deze voorkennis, hierop voort te borduren, deze kennis te toetsen en uit te breiden.
  • Er is veel ruimte voor eigen inbreng van de kinderen.
  • Het verhaal speelt zich af binnen de eigen 'werkelijkheid' van de leerlingen. Ze hebben invloed op het verloop.

Wat is de rol van de leerkracht?

De leerlingen zijn actief en bepalen voor een belangrijk deel zélf waar ze mee bezig zijn. Dit neemt niet weg dat de rol van de leerkracht groot is! Een draaiboek ontwikkelen is geen geringe taak. Een draaiboek 'verhalend ontwerpen' bestaat uit:
  • Het verhaal; (de rode draad van het project)
  • De episoden; (periodes waarin de kinderen actief zijn)
  • De sleutelvragen; (de kinderen stimuleren, uitdagen, prikkelen)
  • De incidenten; (het project nieuwe impulsen geven)
  • Het wandfries; (het verloop van het verhaal zichtbaar maken, in chronologische volgorde)

Ook organisatorisch wordt er veel gevraagd van de leerkracht. De leermomenten moeten worden gepland, de leermiddelen die nodig zijn om het verhaal en de episoden te introduceren, moeten worden gemaakt, er moet zowel informatief materiaal als verwerkingsmateriaal worden verzameld, er moeten eventueel 'hulpouders' of andere 'medewerkers' worden ingeschakeld en er moet een 'afsluiting' bijvoorbeeld in de vorm van een tentoonstelling, worden georganiseerd.

De leerkracht moet verder de voorgang van het traject bewaken, de goede vragen stellen, de omgeving uitdagend en prikkelend maken. Kortom: ze moet de kinderen leren leren.

Verhalend ontwerpen; een voorbeeld

  • Episode 1 : De klas krijgt een brief / emailbericht; een avonturier heeft een tip gekregen. Hij moet naar een bepaald land om een 'schat' te zoeken. Er is haast bij, hij heeft geen tijd om zelf dingen uit te zoeken. Willen de kinderen helpen? Hoe komt hij in dat land? Is het ver? Hoe moet hij reizen? Waar moet hij aan denken? (email adres om informatie door te sturen!)
  • Episode 2: Opnieuw een brief; de persoon is aangekomen in het land, maar er is geen hotelkamer vrij. Kamperen dus! Gevaren? Wilde dieren? KLimaat? Help, informatie graag!
  • Episode 3: Bericht; verdwaald! Avonturier zit ergens in zuiden, hij moet naar een stad in het noorden, volgens de 'tip'! Kaart tekenen? Route? Vervoer?
  • Episode 4: Bericht; bedankt voor informatie! In de stad aangekomen, bezitter schatkaart gevonden! Maar de bezitter wil de kaart niet afgeven, avonturier moet zich eerst aanpassen aan de gebruiken van het land. Wat zijn de gewoontes daar? Taal, eten, omgangsvormen? Snel informatie, dan krijgt hij de schatkaart!
  • Episode 5: Schatkaart gekregen, schat gevonden! (Schatzoeken omschrijven!) Vreemde voorwerpen in een kist; foto`s bijgesloten. Wat is het? Zou het veel waard zijn? (plaatjes van voorwerpen uit het land!)
  • Afsluiting: Dankbrief + cadeau! (Poster van land, of voorwerp uit land!) Schat viel tegen, avonturier is er niet écht rijk van geworden! Maar.... hij is verliefd geworden daar, op iemand en op het land! Hij komt voorlopig nog niet terug! Willen de kinderen aan iedereen laten zien hoe prachtig het land is? Tentoonstelling!
© 2009 - 2024 Elas, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Soorten basisonderwijsSoorten basisonderwijsIeder kind in Nederland heeft recht op basisonderwijs. Het wordt gegeven aan kinderen van vier tot twaalf jaar en het is…
Acadin, een digitale leeromgeving voor hoogbegaafde kinderenAcadin, een digitale leeromgeving voor hoogbegaafde kinderenVoor slimme kinderen is het onderwijs vaak te makkelijk. Zij vervelen zich, en kunnen langzaam hun interesse verliezen i…
NieuwetijdsonderwijsOnderwijs is een van de bouwstenen van onze maatschappij. Toch blijkt dat de kwaliteit van het onderwijs achteruit gaat.…
Wat is programmagericht onderwijs?Wat is programmagericht onderwijs?Programma gericht basisonderwijs, wat is dat? Het is een visie op onderwijs in het basisonderwijs. Bij deze visie wordt…

Zelfstandig werken op de basisschoolU kent het wel, het zelfstandig werken. Op de school van uw kroost wordt er niet anders gedaan. Het klinkt ook best inte…
Een inleiding in professionele clownstechniekenClown zijn is iets wat je bent, niet een rol die je speelt. Toch zijn er verschillende technieken die je kunnen helpen j…
Bronnen en referenties
  • www.verhalendontwerpen.nl Praxisbulletin: "De klas is de wereld" (Themanummer over verhalend ontwerpen)
Elas (56 artikelen)
Laatste update: 07-11-2010
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Methodiek
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.