Wat is een DMT? Drie-minuten-toets in het basisonderwijs

In het onderwijs zijn er veel verschillende vaktermen, met vaak hun eigen afkorting. Zo is de DMT ook duidelijk een afkorting die alleen in het onderwijs gebruikt wordt. DMT lijkt een lastige afkorting, maar het is eigenlijk vrij simpel. Het staat voor drie-minuten-toets, een leestoets die in drie minuten wordt afgenomen bij basisschoolleerlingen. Deze toets wordt twee maal per jaar (meestal) door de eigen leerkracht afgenomen en vindt per leerling plaats. Na die drie minuten kan de leerkracht via een tabel aflezen op welk niveau een kind leest en hoe vaardig een kind dus is met technisch lezen.

DMT: drie-minuten-toets

DMT staat dus voor een drie-minuten-toets; een toets die op de basisschool in drie minuten wordt afgenomen. Tijdens deze toets wordt er gebruik gemaakt van drie kaarten. Per kaart heeft een kind een minuut de tijd om zoveel mogelijk woorden te lezen. Kaart 1 heeft de makkelijkste woorden, kaart 2 is lastiger en kaart 3 bevat de moeilijkste woorden.

Afname drie-minuten-toets

De DMT wordt vanaf midden groep 3 elk jaar twee maal afgenomen tot en met groep 8. In groep 3 wordt alleen nog maar kaart 1 afgenomen en in een enkel geval kaart 2. De leerkracht neemt per leerling de toets af. Dit doet de leerkracht in een ander lokaal of in de klas tijdens momenten dat de andere kinderen rustig werken. De leerkracht vertelt dat de leerling begint met het hardop lezen van de woorden van kaart 1. Hij/zij moet zoveel mogelijk woorden binnen 1 minuut voorlezen.

Groep 4

In groep 4 worden alle drie de kaarten afgenomen. Na één minuut is de leerling klaar met kaart 1. Vervolgens start de leerling met de tweede kaart en probeert weer zoveel mogelijk woorden te lezen. Als laatste krijgt de leerling ook voor kaart 3 één minuut de tijd om zoveel mogelijk woorden van die kaart te lezen.

Groep 5 t/m 8

Vanaf groep 5 kan er worden begonnen met het alleen afnemen van kaart 3. Wordt van die kaart voldoende gelezen dan hoeven kaart 1 en 2 niet worden afgenomen. Leest het kind onvoldoende woorden van kaart 3, dan neemt de leerkracht ook kaart 1 en 2 nog af. Per leerjaar verschilt het aantal woorden dat moet worden gelezen voor een voldoende score.

Opbouw DMT-kaarten

De drie-minuten-toets wordt afgenomen aan de hand van drie verschillende kaarten:

• Leeskaart 1: de makkelijkste kaart, hier staan 150 woorden met een klank/lettergreep; vak, oom, bui.
• Leeskaart 2: een iets lastigere kaart, hier staan weer 150 woorden met één lettergreep alleen zijn ze wel wat moeilijker; plooi, strik, barst.
• Leeskaart 3: de lastigste kaart, hier staan 120 woorden met twee, drie of vier lettergrepen; banden, dromerig, keukentafel.

Van elke kaart zijn drie verschillende versies die door alle scholen worden gebruikt. De drie kaarten worden afwisselend gebruikt, zodat de kinderen niet de mogelijkheid hebben om woorden te onthouden.

De score van DMT

Bij alle kinderen vanaf groep 3 wordt de DMT afgenomen. Natuurlijk zal een kind uit groep 8 veel meer woorden lezen dan een kind dat de toets voor het eerst krijgt. De score van de kinderen hangt dan ook af van de groep waarin het kind zit.

Het aantal gelezen woorden van alle drie de kaarten worden na de drie minuten bij elkaar opgeteld. Tijdens de afname van de toets noteert de leerkracht op het scoreformulier of er eventuele fouten worden gemaakt. Uiteindelijk worden de fout gelezen woorden van het totaal aantal gelezen woorden afgehaald. Hoe meer woorden de leerling (goed) heeft gelezen, hoe hoger zijn of haar niveau en hoe beter hij/zij dus is met technisch lezen. Het technisch leesniveau geeft namelijk aan hoe snel, nauwkeurig en goed de leerling letters kan omzetten tot het lezen van een woord. Doordat het bij deze toets gaat om het lezen van losse woorden, kan er geen gebruik worden gemaakt van de context.

Hoe belangrijk is de DTM?

De DMT is voor de leerkrachten zeker van belang. Het laat zien wat het niveau van het kind is met technisch lezen. Vooral in groep 3 en 4 wordt hier nog veel naar gekeken. Vanaf groep 5 hechten de leerkrachten steeds minder waarde aan de DMT. Natuurlijk is het een indicatie van het leesniveau van het kind, maar uiteindelijk kan zelfs een kind dat heel langzaam leest erg goed zijn in het begrijpend lezen.

Uiteindelijk is de DMT ook geen belangrijke toets voor het schooladvies van een kind. De scores voor rekenen en begrijpend lezen zijn het belangrijkste, daarnaast wordt er naar spelling gekeken. Een lage of juist hoge DMT-score maakt daarbij totaal geen verschil.