Examenstress of examenvrees

Met een examen in het vooruitzicht kun je last krijgen van examenstress. Dat mensen gespannen zijn voor een examen is heel normaal. Een stukje spanning is goed, want dat houdt je geest scherp. Gaat de spanning te veel overheersen dan spreek je van examenstress of examenvrees. Dat is een vorm van faalangst en dit kan een negatieve invloed hebben op jouw prestaties. Wat zijn de oorzaken van examenstress en wat kun je er tegen doen?

Symptomen van examenstress

Examenstress kun je vergelijken met elke willekeurige stress situatie in je leven. Voel je je gespannen door angst of stress, dan maken je hersenen extra adrenaline aan. Hierdoor zal je hart sneller gaan pompen om energie aan te maken voor je spieren. Dit is nodig om in geval van direct gevaar te kunnen vluchten of vechten. Deze reactie van het lichaam op stress kan lichamelijke klachten veroorzaken:

• Buikpijn
• Klamme handen
• Hoofdpijn
• Hartkloppingen
• Verstoorde nachtrust
• Misselijkheid

Behalve lichamelijke klachten kan examenstress ook psychische klachten veroorzaken. De grootste angst die mensen voor een examen hebben is de angst om te falen. Irrationele gedachten als: "ik krijg vast een black-out" of "ik heb het niet goed genoeg geleerd" of " stel nou dat ik zak" kunnen een negatieve invloed hebben op de prestaties. Dit kan gepaard gaan met gevoelens van angst, gejaagdheid, irritatie en gebrek aan controle.

Oorzaken van examenstress

Ieder mens heeft last van spanning voor een examen. Gezonde spanning heeft een positieve uitwerking op prestaties, omdat het de geest alert en scherp maakt. Loopt de spanning te hoog op, dan spreek je van examenstress of examenvrees. Oorzaak nummer één van examenstress is de angst om te falen. Waarom iemand last heeft van faalangst kan met verschillende dingen te maken hebben:

• Karakter: ben je perfectionistich van aard, dan kun je grote angst hebben hier niet aan te kunnen voldoen
• Omstandigheden: ben je al een keer gezakt, dan is de angst nu groot dat dit weer gebeurt
• Omgeving: verwachten jouw ouders of mensen om jou heen dat jij gaat slagen, dan geeft dit veel druk

Wat kun je doen aan examenstress?

Heb je last van examenstress, dan zijn er mogelijkheden hier iets aan te doen:

Karakter: zit jouw perfectionisme je in de weg?

• Geef jezelf de ruimte fouten te maken, niemand verwacht dat jij foutloos werkt
• Stel van te voren haalbare en realistische doelen
• Denk niet in "alles" of "niets", "bijna alles" is ook goed genoeg
• Besef dat je van fouten kunt leren

Omstandigheden: je bent al eens gezakt

• Ben je al eens gezakt, dan is de kans juist veel groter dat je nu slaagt! De stof is al bekend voor jou.
• Vervang negatieve gedachten door positieve gedachten
• Praat met familie of vrienden over jouw angst om te falen
• Ga voor jezelf na waar het eerder mis is gegaan
• Maak een duidelijke planning

Omgeving: zijn de verwachtingen van familie en vrienden hoog gespannen?

• Vraag familie en vrienden naar hun verwachtingen, wellicht zijn die niet zo hoog gespannen als jij denkt
• Spreek je angsten tegen hen uit
• Gun jezelf een stukje ontspanning, ga sporten of een dagje naar de stad met vrienden
• Zorg voor voldoende nachtrust, te lang doorgaan met leren levert geen rendement op

Raak je ondanks alles de examenstress niet kwijt, dan kun je ontspanningsoefeningen doen. Door stress ga je korter en oppervlakkiger ademen, waardoor je minder zuurstof binnen krijgt. Neem een momentje van rust en let daarbij op je ademhaling. Probeer naar je buik toe te ademen. Ook yoga en meditatie zijn goede manieren om te ontspannen. Lukt het dan nog niet je te ontspannen, dan bestaan er homeopatische druppeltjes of tabletjes die rust kunnen geven of de nachtrust kunnen bevorderen. Krijg je geen structuur in je leerpatroon, probeer dan eens gebruik te maken van mindmapping. Hiermee kun je de leerstof voor jezelf visualiseren.

Lees verder

• Mindmapping als hulp bij je studie