Michel de Montaigne: schrijver en bedenker van het essay

Een essay is een kort en puntig betoog waarmee de lezer wordt geconfronteerd met een actueel of boeiend onderwerp. Het gaat in een essay om de kunst de lezer vanaf het begin te ‘dwingen’ om verder te lezen. Het schrijven van een goed essay begint met een paar eenvoudige regels. Het zijn de regels die de 'meester' van de essays, Michel de Montaigne, heeft bedacht. Als je aan de hand van die regels je essay opstelt dan mag je er zeker van zijn dat er een goede structuur in zit. Die structuur is belangrijk om je lezer als het ware aan de hand te nemen door het essay heen. Tenslotte laat je de hand van de lezer 'los' en laat je hem of haar achter om verder na te denken.

Literair thema of genre van het essay

Een essay is een literair genre. In deze vorm van schrijven geeft de schrijver een korte of lange verhandeling over een bepaald thema. In de meeste essays gaat het om een beschouwende wijze van iets bespreekbaar maken en onder woorden brengen. Het essay is in de 16e eeuw tot stand gekomen door de kennisuitwisseling tussen filosofen. Het waren vooral de Franse filosofen Michel de Montaigne en Francis Bacon die met hun schrijfsels het essay hebben gecreëerd.

Michel de Montaigne: schrijver en geestelijk vader van het Essay

Michel de Montaigne (1533-1592) was een franse jurist en werkzaam bij het gerechtshof van Bordeaux in Frankrijk. Binnen het rechtssysteem constateerde hij verschillende vormen van onrecht en corruptie. Uit protest en onvrede distantieerde Montaigne zich van het rechtssysteem en zelfs een tijd lang van de samenleving. Vanuit een teruggetrokken leven begon hij over de misstanden in het rechtssysteem te schrijven. De publicaties die hij schreef waren korte puntige betogen wat we nu kennen als een essay. De essay's van Michel de Montaigne zijn inmiddels beroemde werken. Voor inspiratie hoe de eerste essay's vorm zijn gegeven is het leerzaam om de werken van Montaigne te lezen.

Essay en invloed op onrecht

De oorsprong en de intentie van het essay is ontstaan vanuit onvrede en onrechtvaardigheid. Michel de Montaigne gebruikte het essay als een 'wapen' om tegen onrecht te schrijven. Het is opvallend hoeveel essay's over onrecht en onvrede gaan. op alle vlakken is wel een onderwerp te beschrijven om onrechtvaardigheid onder de aandacht te brengen. In de loop van de jaren heeft het essay zich ontwikkeld tot een effectief instrument om zaken aan de orde te stellen.

Taalgebruik van Michel de Montaigne in zijn eerste essays

Hoewel Michel de Montaigne van zichzelf niet beweerde dat hij een goede schrijfstijl had, waren zijn lezers het daar niet mee eens. Montaigne zei dat hij geen vast schrijfplan of structuur had voor het schrijven van zijn betogen. Hij schreef hoe hij dacht en gebruikte eenvoudige woorden en zinnen. Uit diverse commentaren blijkt dat zijn schrijfstijl een bewuste structuur had. Dat is vanaf het begin echter niet zo geweest. Montaigne schreef namelijk anders dan men in die tijd gewend was. Hij hield ervan om te schrijven zoals men sprak. Hij was zich wel bewust in welke stijl hij absoluut niet wilde schrijven namelijk in de stijl van schoolmeesters, monniken en advocaten. Montaigne hield niet van strenge regels of vakjargon en noemde zijn genre "de stijl van de soldaten", krachtig, bruut en vurig. Montaigne was zich toen nog niet bewust dat hij hierdoor de basis had gelegd van een nieuw genre wat de schrijverswereld drastisch zou veranderen.

Het schrijven van een goed essay

Het schrijven van een essay moet vooral leuk zijn. Schrijven is leuk maar vooral leerzaam. Zowel voor jou als schrijver maar ook voor de lezer. Het schrijven van een essay is leuk omdat je op een creatieve manier andere mensen kan informeren. Een goed essay bestaat uit maximaal 1500 woorden, maar zorg er wel voor dat je daarin zegt wat je voor een goed oordeel noodzakelijk acht. Het maakt in principe niet uit wat het onderwerp is als het maar boeiend is en nieuwe inzichten geeft. Let vooral op de structuur van het essay. Omschrijf kort en duidelijk wat de lezer te wachten staat en waar hij of zij zich bevindt in het verhaal. Schrijf niet teveel of, liever niets wat jij als schrijver leuk vindt. ‘Kill your darlings’ is ook bij het schrijven van een essay regel nummer één. Verdiep je in de doelgroep bij het schrijven van een essay. Michel de Montaigne schreef in eerste instantie ook voor heel specifieke doelgroep. Hij koos daarvoor de juiste woorden om de aandacht van de lezer te pakken. Kies tenslotte een pakkende titel voor je essay.

De eerste zin van het essay

Een essay is een kort stuk tekst van maximaal vijf bladzijden A-4. Dat is ongeveer 1500 woorden. Een essay is een vlot geschreven en puntig betoog waarin de schrijver een duidelijk probleem aan de orde stelt, en voor de lezer ook helder maakt waarom dat een probleem is. Het is van groot belang om in de eerste zin al de aandacht van de lezer te ‘pakken’. De eerste zin moet als het ware een ‘trigger’ zijn om de lezer nieuwsgierig te maken om verder te lezen. Sommigen hebben dat talent van nature maar je kunt het bijvoorbeeld ook oefenen door veel te schrijven en anderen jouw werk te laten lezen en vragen en wat ze ervan vinden. Een goede tip is om je schrijfsels op internet te plaatsen. Op die manier kun je feedback krijgen op je schrijfstijl. Je kunt bijvoorbeeld Infoteur/schrijver worden op de site van www.infonu.nl. Dit is een site waar je schrijfcarrière kan beginnen. Zeker de moeite waard om daarop het schrijven te oefenen.

Goede probleemstelling of thema van het essay

Wacht niet te lang om je probleem in het essay te introduceren. Draai niet om het probleem heen. De ‘Koe bij de horens vatten’ is in een essay uiterst belangrijk. Kruip in de huid van de lezer. Lezers van een essay willen snel en duidelijke informatie. Wees kort in het formuleren van de probleemvraag. Hierin zijn overigens twee varianten mogelijk.

1. Het (actuele) probleem wat je aan de orde stelt is herkenbaar voor de lezer.
2. Het (actuele) probleem is nog niet herkenbaar voor de lezer. (je wilt juist door jouw essay bereiken dat het probleem herkenbaar wordt)

Probleemstelling voor de lezer beantwoorden in een essay

Het volgende gedeelte van je essay is het aangeven hoe je als schrijver de kernvraag wilt gaan beantwoorden. Dit kan bijvoorbeeld door de kritische lezing van een paar relevante publicaties over het onderwerp, of het weergeven van een lopend publiek debat. Vervolgens ga je die informatie in eigen conclusies formuleren. Vermeld altijd de bronnen die je gebruikt hebt door de literatuur, schrijver, internetpagina weer te geven. Doe dit al tijdens het schrijven van het essay want anders heb je de kans dat je bronnen vergeet te vermelden en dat is in de wereld van het schrijven niet verstandig.

Professioneel essay schrijven

Tenslotte sluit je het essay af met een eigen afweging. Je kunt dat doen door één of twee conclusies helder te formuleren. Zorg ervoor dat je jouw eventuele 'tegenstanders' altijd fair en redelijk weergeeft, en waak ervoor dat jouw stijl van schrijven argumentatief blijft. Retorische vragen, debattreetrucs, en preekstijl zijn uit den boze voor het professioneel schrijven van een essay.

Universitair onderwijs of hoger beroepsonderwijs

Op de meeste universiteiten wordt getoetst met het maken en beoordelen van een essay. Een universiteit hecht grote waarde aan een kwalitatief essay. De meeste wetenschappelijke artikelen worden in een essay gepubliceerd. Het essay is tevens een goed 'oefendocument' voor de juiste vaardigheden tijdens een debat. Het schrijven van een essay leert je om je betoog goed vorm te geven.

Tips voor het schrijven van een goed essay

Voordat je aan het schrijven begint van het essay kun je voorbeelden van gerenommeerde schrijvers gaan lezen. Let er wel op dat dit invloed kan hebben op jouw eigen unieke schrijfstijl. Het kan heel leerzaam zijn om de stijl van anderen te analyseren maar neem dat niet één op één over. Onderzoek welke stijl bij het best bij jou past en wat je prettig vind. Het schrijven moet vooral leuk en leerzaam zijn. Het leukste aan het schrijven van een essay is dat je als schrijver je eigen visie kan verwoorden. maar denk vooral niet in de traditionele denkkaders van andere schrijvers of opvattingen van het publiek. Stap uit je comfort-zone en zet zaken op zijn kop. Bekijk het vanuit zoveel mogelijk perspectieven. Het leukste aan het schrijven van een essay is dat je de lezers laat nadenken doordat jij anders durft te denken.

Meditatie contra identificatie bij het schrijven van een essay

Het klinkt misschien vreemd maar voor het schrijven van een essay heb je inspiratie nodig. Inspiratie krijg je het best door 'meditatie'. Als je het thema helder hebt waarover je wilt schrijven blijf dan niet uren of dagen achter je beeldscherm staren om de juiste zinnen te formuleren. Je loopt dan het risico dat je jezelf en de lezer laat identificeren met het thema wat ze waarschijnlijk al wel wisten. Ga een wandeling maken en laat je inspireren door de natuur. Lees een boek over een geheel ander thema en maak een creatieve verbinding met jouw thema waarover je het essay schrijft. Blijf niet in je hoofd nadenken want dan loop je het risico dat je volgens aangeleerde patronen het thema aan de kaak wilt stellen. Benader het thema op verrassende wijze door verbinding of vergelijking te maken met thema's die anderen en jezelf nooit in verband zouden brengen met het onderwerp waarover jouw essay gaat.

De Groene Amsterdammer als bron van essay's

Voor een overzicht van essay's is het de moeite waard om op website van de Groene Amsterdammer te kijken. Schrijvers uit Nederland en buitenland publiceren daar hun essay over verschillende thema's. Het kan heel leerzaam zijn om de schrijfstijl te analyseren en met elkaar te vergelijken. Het valt op dat schrijvers ook gebruik maken van foto's of cartoontekeningen. Dat kan te maken hebben met de beeldcultuur waarin we leven en een plaatje zegt meer dan duizend woorden. Ondanks dat hebben de meeste essay's nog wel de gebruikelijke lengte.

Geld verdienen aan essay

Het schrijven van essay's kan ook nog geld opleveren. Door het meedoen aan schrijfwedstrijden of gewoon je essay insturen naar een krant of tijdsschrift. Je kunt je essay's ook op een weblog plaatsen. Geld verdienen met je essay lijkt misschien vreemd. Maar de inhoud van het essay kan vaak van grote waarde zijn voor een groot publiek of voor een specifieke doelgroep. Met het essay lever je informatie waarmee anderen hun voordeel mee kunnen doen. Je ontvangt dan geen geld van de doelgroep op zich maar via een groter medium bijvoorbeeld een vakblad. Het is zelfs ook zo dat andere essay schrijvers gebruik kunnen gaan maken van jouw essay. Dat is alleen maar goed voor jouw bekendheid als schrijver. Goede informatie of nieuwe inzichten houden hun waarde.