Van VWO naar universiteit: voordat je gaat

Het einde van je middelbare schooltijd komt in zicht. Na zes jaar zeg je vaarwel aan de vertrouwde omgeving en waarschijnlijk veel van je vrienden voor een nieuw avontuur mogelijk in een nieuwe stad. De stap van VWO naar universiteit is niet altijd even makkelijk, want je moet aan zoveel dingen denken voordat je gaat.

• Termen
• Introductie
• Boeken
• Noodzakelijke zaken voor je kamer
• Studiekeuze
• Geld

Termen

Na het VWO verandert er veel, inclusief de namen voor vertrouwde dingen.

Introductie

Universiteiten organiseren introductiedagen (of –weken) voor de nieuwe studenten voor het nieuwe jaar. De belangrijkste tip is: ga! Het gaat je geld kosten, je moet misschien je vakantie inkorten, je moet misschien vrij krijgen van je zomerbaantje, maar maak niet de fout om te denken dat de introductie niet nodig is. Je leert de stad, campus en je studiegenoten kennen.

In de stad ontdek je de fietsroutes, de leukste kroegjes en de goedkoopste restaurants. De mentoren kunnen je vertellen waar de IKEA (of IKEA-kloon) is en hoe je daar komt.

Op de campus ontdek je de faciliteiten: dictatencentrale, bibliotheek, restaurant, campusshop, collegezalen, het secretariaat van je opleiding, schrijfcentrum, kopieerapparaten en ga zo maar door. Alles wordt je haarfijn uitgelegd door de ervaringsdeskundigen: je mentormama’s of -papa’s. In de dictatencentrale kun je het vademecum ophalen, een boek met praktische informatie over de universiteit, inclusief adressen en telefoonnummers van instellingen en diensten. In de bibliotheek hoor je hoe je boeken kunt zoeken, lenen en verlengen. In het restaurant leer je wat goed smaakt, wat niet en hoe de betaling werkt. In de campusshop koop je de postzegels voor het kaartje naar huis. Je wordt langs de collegezalen geleid waar je les zal hebben zodat je op je eerste dag niet hopeloos te laat komt voor je eerste college omdat je bent verdwaald. Het secretariaat is waar je problemen met je inschrijving, tentamenresultaten en nog veel meer praktische zaken regelt. Het schrijfcentrum kan je helpen bij het schrijven van de vele essays die nog zullen komen. Kennis van de kopieerapparaten zul je hard nodig hebben als docenten van je verwachten dat je zelf de artikelen voor het college opzoekt in de bieb en kopieert. Veel introducties hebben ook informatieve dagen waarbij je meer leert over de studie en alvast wat docenten leert kennen.

Maar bovenal: je leert de mensen kennen die in hetzelfde schuitje zitten als jij. Waarschijnlijk doe je veel flauwe spelletjes om elkaars namen te leren en doe je typische teambuildingactiviteiten, maar dit zijn de mensen die je uit de brand helpen als jij niet meer weet welke stof je moet kennen voor het tentamen. De mentoren zijn ouderejaars waar je op terug kan vallen voor informatie over goede/slechte docenten, goede/slechte minoren, oude tentamens en ga zo maar door.
Tijdens de introductie kun je ook bepalen waar je graag je kamer zou willen hebben en een plaatselijk telefoonboek scoren. Dat is zeer handig voor het vinden van een huisarts, tandarts, bank, fietsenmaker, voetbalclub, enz.

Bedenk dat als je niet gaat, je terecht komt tussen een groep mensen die elkaar al kennen. Je bent veel meer de vreemde eend in de bijt als je niet gaat, dan wanneer iedereen “nieuw” is. En het is echt niet nodig om je lam te zuipen, zelfs niet om te drinken. Tijdens mijn eigen “intro” heb ik geen alcohol aangeraakt. Ja, je studiegenoten zullen dat in het begin misschien wat raar vinden, maar je bent nu allemaal echt volwassen. Maak je standpunt duidelijk en houd je eraan: ze raken er vanzelf aan gewend. Als een Bob nodig is, kun jij altijd je diensten aanbieden met een glimlach zeggend: “dan kunnen jullie gewoon drinken”.

Boeken

De tekstboeken voor de cursussen moet je vaak zelf kopen (en ze zijn niet goedkoop). Kijk rond op de campus, vooral rond de afdeling waar jouw studie huist, voor briefjes van mensen die van hun boeken af willen. Controleer altijd of het boek voor de cursus nog hetzelfde is en of de docent niet een nieuwere editie zal gebruiken. Vergeet niet te vragen of je de notities ook mag hebben.

Als je toch in de boekenwinkel eindigt, bewaar dan altijd de bonnetjes. Mocht het boek op het laatste moment veranderen, kan je het ruilen. Als je boeken online bestelt, let dan goed op de leverdata. Boeken uit de VS zijn soms goedkoper, maar het duurt 4-6 weken voordat je ze hebt. Niets is irritanter dan het halve boek kopiëren voordat het eindelijk arriveert.

Studieverenigingen bieden geregeld aan om de boeken centraal voor je in te kopen, vaak met korting. Ook als je verder niets met de vereniging van doen wilt hebben, kan de korting die je krijgt al hoger zijn dan het lidmaatschapsgeld. Plus je staat op de mailinglist met informatie over activiteiten voor jouw studierichting, zoals uitjes, banenmarkten, borrels en studiereizen.

Noodzakelijke zaken voor je kamer

Als je besluit op kamers te gaan, verandert er enorm veel voor je. De volgende tips zijn handig naast alle dingen die je zelf wel kan bedenken:

• Verlengkabels: stopcontacten zitten altijd op de plekken waar je juist niet de tv of je computer neer wilt zetten. Zorg dat de kabel voor je computer een schakelaar heeft tegen te hoge spanning.
• Schone matten: breng niet de oude mat van je oma, vooral niet als je allergieën hebt.
• Vochtvreters: met name in oude gebouwen is vocht een probleem. Riskeer niet je hele garderobe en je dure boeken.
• Slippers voor de douche: je huisgenoot mag heel vriendelijk zijn, je weet niet wat voor schimmels hij/zij op de voeten heeft.

Hier volgt een lijstje voor goed gedrag op kamers:

1. Vergeet niet het toilet door te spoelen. Altijd.
2. Betaal jouw deel van de telefoonrekening, pizza, wat dan ook. Niets is erger dan iemand die plotseling verdwenen is als het op betalen aankomt.
3. Informeer de anderen over bezoeken van gasten en je vriend(in).
4. Gasten zijn geen gasten meer als ze langer dan een week blijven.
5. Als je een bericht aanneemt voor een ander, schrijf het op. Altijd. Hoe zou jij het vinden als iemand zegt: “Er heeft iemand voor je gebeld, maar ik weet niet meer wie...”
6. Houd je drinken weg van de computer: een gemorst drankje helpt niet alleen je computer naar de knoppen, maar kan ook kortsluiting veroorzaken voor het hele huis/gang.
7. Zet je alarm uit als je weg bent. En laat het niet tien keer afgaan in de ochtend als je toch niet naar college gaat.
8. Volg het poetsschema van je huis/gang en doe je best: visualiseer overal bacteriën en “spray to kill”.
9. Doe de (af)was. Vieze potten en pannen op de aanrecht: goor. Halfgegeten spaghetti: goor. Witte sokken met groenige vlekken: goor. Stinkende sportshirts in de wasmand: goor. Het zijn geen leuke klusjes, maar niet doen heeft ergere gevolgen.
10. Koop je eigen shampoo en deodorant en gebruik ze.

Studiekeuze

Hoe kies je de studie die bij je past? Dit is verre van eenvoudig te beantwoorden. Het vraagt namelijk dat je weet waar je interesses liggen. De allereerste overweging voor een studierichting is “vind ik dit leuk?”. Mensen die voor het grote geld gaan, vallen tussentijds af of zijn ongelukkig in hun baan. Studeer wat jij wilt en het geld volgt. En als het geld niet volgt: je zult op zijn minst een prettige baan vinden.

Studeer niet wat je ouders vinden dat je moet studeren. Er zijn twee soorten motivatie: intrinsiek en extrinsiek, wat zoveel betekent als uit jezelf of uit anderen en je omgeving. Als je studeert wat je ouders willen, heb je alleen extrinsieke motivatie en dat is onvoldoende om je studie te voltooien. Je hebt intrinsieke motivatie nodig en die zal nooit komen als je het vakgebied niet leuk vindt. Natuurlijk moet je het juiste profiel hebben voor de studie, maar er zijn genoeg studies in de aanbieding waarvoor elk willekeurig profiel bruikbaar is. Wees realistisch over je vaardigheden. Als je nu veel moeite hebt met natuur- en scheikunde, is sterrenkunde, hoe leuk ook, waarschijnlijk niet de juiste keus.

Verwacht niet dat de juiste studie zich zomaar zal presenteren. Ga eerst op zoek naar een aantal die je interesseren. Je kunt bijvoorbeeld in de studiegids kijken die ook online beschikbaar is en een overzicht biedt van alle studies aan hogescholen en universiteiten in Nederland. Het geeft de mening van studenten over de kwaliteit zodat je kan vergelijken over verschillende universiteiten. Hier vind je ook de verschillende namen die de studies kunnen hebben en gerelateerde opleidingen. Dit laatste is belangrijk: als je altijd al biologie hebt willen doen, besef dat verschillende opleidingen daarbij passen naast biologie, zoals geneeskunde en biomedische wetenschappen. Bespreek je keuzes met de decaan.

Ga dan naar voorlichtingsdagen en meeloopdagen om meer te weten te komen over je keuzes. Hier praat je met docenten en studenten over de studie: wat het inhoudt, hoe de colleges zijn, wat voor carrière zal volgen, etc. Besef dat dezelfde studie op een andere universiteit heel anders kan zijn, dus als je op kamers gaat, overweeg dan verschillende steden. Realiseer verder dat je studiekeuze niet betekent dat je dat werk voor de rest van je leven gaat doen. Meer mensen eindigen in een compleet andere baan dan echt het werk waarvoor ze zijn opgeleid.

Bekijk of je een bijbaan, stage of vrijwilligerswerk kan doen bij een bedrijf of instelling waar mensen werken die jouw keuze hebben gestudeerd. Als je denkt dat boekhouding helemaal je ding is, kom je op een bijbaantje erachter of dit echt zo is. Omgekeerd kan het ook motivatie bieden om door te zetten tijdens de moeilijke momenten: als je met een stage hebt ontdekt dat economie jouw gebied is maar je het moeilijk hebt tijdens de studie, kan de gedachte aan het werk in de echte wereld je motiveren. Zelfs als je uiteindelijk niet iets in die richting gaat doen, staat het werk of de stage goed op je CV.
Als je je zorgen maakt over hoe je van je studie een baan kan maken, vraag jezelf dan af: Hoe kan ik betaald worden om...

• erover te schrijven?
• erover te praten?
• erover te leren?
• het uit te voeren?
• een product te ontwerpen dat eraan is gerelateerd?
• een product te verkopen dat eraan gerelateerd is?
• een dienst te leveren waarin mensen geïnteresseerd zijn?
• mensen te assisteren die dit doen?

Geld

Gelukkig is Nederland Amerika niet en is er financiële ondersteuning als je ouders niet kunnen betalen. En het collegegeld is natuurlijk een schijntje vergeleken met de (tien)duizenden dollars die Amerikaanse studenten betalen. Toch zijn er genoeg studenten die in financiële problemen raken. Hoe werkt het financiële deel van studeren?

Over het algemeen krijg je een studiebeurs voor de normale duur van je studie, dus vaak vier jaar. Als je langer studeert, zul je dus je ouders lief aan moeten kijken of lenen van DUO. Natuurlijk kun je ook tijdens je studie al bijlenen bij DUO wat nodig kan zijn als je op kamers woont. Wat je ook doet, besef dat leningen altijd terugbetaald moeten worden. De regels zijn als volgt:

• Je hoeft niet direct terug te betalen na je afstuderen. De eerste aflossing wordt verwacht in januari, twee volle jaren na het jaar waarin je afstudeerde. Als je dus in juli 2012 afstudeert, is je eerste betaling in 2015.
• De rente wordt voor vijf jaar vastgelegd en gaat in op het moment van afstuderen.
• Je kunt eerdere aflossingen doen als je wilt, d.w.z. aflossen voordat je eerste betaling begint. Deze hebben effect op het maandbedrag dat je moet betalen. Stel dat je 10.000 euro schuld hebt en je maandbedrag is rond 90 euro. Dit komt uit op ruim 16.000 euro over 15 jaar (inclusief rente). Als je een vroege aflossing doet van 2500 euro en de schuld dus verlaagd naar 7500 euro, zal dit maandbedrag automatisch bijgesteld worden en opnieuw worden uitgestreken over de 15 jaar naar zo’n 75 euro.
• Je kunt een verzoek indienen tot verlaging van het maandbedrag als je weinig verdient. Let op dat de inkomsten van je fiscale partner meetellen in de berekening.
• Als je na 15 jaar betalen nog steeds niet volledig hebt terugbetaald en je hebt maandelijks het bedrag betaald wat geëist werd of wat mogelijk was gelet op je inkomen, wordt het restant kwijtgescholden.

Je hebt een studentenrekening nodig om je studiebeurs te ontvangen, dus dat is nummer 1 om te regelen in een nieuwe woonplaats. Sommige bankzaken kun je namelijk alleen regelen bij het filiaal waar je rekening is geopened en dat kan natuurlijk extreem onhandig zijn als je rekening ver weg in de woonplaats van je ouders is. Een goede tweede optie is om een van je ouders aan te wijzen als beheerder van je rekening. Je vader of moeder kan dan in jouw naam dingen regelen als er problemen zijn. Mocht je naar het buitenland gaan voor studie of vakantie, dan is het altijd een goed idee om een beheerder te hebben. Dit heeft mij gered toen mijn bankpassen gestolen waren in het buitenland. De nieuwe passen staan op naam en je moet ervoor tekenen, dus zonder beheerder kan alleen jijzelf dat doen. Nu kon mijn moeder tekenen en ze via DHL opsturen naar mijn vakantieadres. Noteer altijd het noodnummer om je passen te annuleren als ze zijn gestolen en neem dit ook mee naar het buitenland.

Let goed op de voorwaarden. Banken willen studenten trekken, omdat ze waarschijnlijk blijven hangen. Dit zijn de mensen die later goede inkomens hebben, hypotheken nemen, bedrijven opzetten, etc. Banken geven studenten graag credit cards en de mogelijkheid om rood te staan. Besef dat dit geen gratis diensten zijn: rood staan kost je rente en credit card betalingen worden aan het einde van de maand afgeschreven van je rekening wat rood staan kan veroorzaken.

Geld verdienen is handig als student. In studentensteden zijn voldoende baantjes in de horeca of winkels om extra cash te krijgen. Probeer altijd echter eerst iets te vinden wat gerelateerd is aan je studie, omdat dit nu eenmaal zinvoller is. Ga dus al snel op zoek, want de goede baantjes zijn als eerste weg. Bijbaantjes zijn per definitie bijbaantjes: als je te veel werkt, kun je minder studeren en duurt het langer voordat je echt geld gaat verdienen. Studie en werk moeten in balans zijn en meer dan 20 uur per week is absoluut te veel. Mocht je toch zoveel willen werken, regel dan een baantje waar je tijdens het werk kan studeren, bijvoorbeeld als nachtportier. Je kunt ervoor kiezen om alleen in de zomer te werken zodat je genoeg geld hebt om het de rest van het jaar uit te zingen zonder werken. Een baantje is uiteraard de ideale manier om contact te houden met de echte wereld en altijd aan te raden voor je CV.

Lees verder

• Van VWO naar universiteit: als je er eenmaal bent