De overgang van de basisschool naar de middelbare school

Uw puber gaat naar de middelbare school. Nadat de schoolkeuze is gemaakt en de laatste dag in groep acht is afgerond, komt het moment dat na de grote vakantie de overstap gemaakt wordt naar de middelbare school. Zowel voor het kind als de ouders is dit een hele grote stap en verandering. Zowel het kind als de ouders lopen tegen een aantal nieuwe facetten aan, wat de eerste maanden invloed kan hebben op het leren en presteren op school.

Gewenningsfase

Voor een kind is het heel spannend om de eerste weken naar de middelbare school te gaan. Groep acht was een jaar waarin naast het leren, heel veel leuke activiteiten werden gedaan (in veel gevallen een schoolkamp en het afronden door middel van een musical). De basisschool was het kind zo bekend als zijn broekzak na er acht jaar doorgebracht te hebben. Nu begint een kind op een nieuwe school binnen het Kaderonderwijs, VMBO, HAVO of VWO. Er zijn vele aspecten waar een brugger aan moet wennen en waar ouders en docenten ook de kans voor moeten geven om aan te wennen.

De eerste schoolweken

De tijd is gekomen dat uw kind voor het eerst naar de middelbare school gaat. De score van de Citotoets en het adviesgesprek, de open dagen van de scholen en inschrijving in groep 8 hebben geleid tot een schoolkeuze: Kaderonderwijs, VMBO, HAVO, VWO enz. Uw kind was het laatste half jaar van de basisschool, de school eigenlijk al ontgroeid. De eerste puberteitskenmerken dienden zich al een tijdje aan. De stap naar de middelbare school is een grote overgang voor zowel het kind als de ouders. Ouders zijn het overzicht kwijt van wat er gebeurt op school. Klasgenoten zijn niet meer zo bekend als de klasgenoten waar uw kind al vanaf groep één van de basisschool mee omging. Ook docenten zijn minder bekend dan de leerkrachten van de basisschool. Dit betekent een volgende stap in het loslaten van uw zoon of dochter.
Tijdens de eerste schoolweken hebben de meeste middelbare scholen een introductie zodat de brugklassers langzaam kunnen wennen aan de nieuwe school, aan de nieuwe klas en de nieuwe vakken en docenten.
Wat opvalt is dat leerlingen vaak erg moe zijn in deze periode. Alle nieuwe indrukken laten hun sporen naar.

Nieuwe klas en mentor

Een brugger komt in een nieuwe klas terecht. Vaak niet meer alleen met kinderen uit de eigen buurt of woonplaats maar ook met kinderen die ergens anders vandaan komen. Het duurt een paar maanden voordat er binnen de klas een sociale status is gevonden en de klas als geheel zijn weg heeft gevonden binnen de school. Klas en individuele kinderen worden daarbij begeleid door een mentor. Een goede school geeft goede mentorbegeleiding zodat brugkinderen op weg worden geholpen binnen de nieuwe school en tijdens het leren. Komt u kind de eerste maanden niet met andere kinderen thuis, dan is dit niets bijzonders en hoeft u zich daar als ouder geen zorgen over te maken. Veel brugklassers moeten nog hun weg zoeken binnen de klas en hebben weinig energie over om de eerste maanden na school veel dingen buiten de school om te doen.

Vakken

Op de Middelbare school staan meer vakken op het programma dan op de basisschool. De vakken worden allemaal door verschillende docenten gegeven en in verschillende lokalen. Het zoeken van de weg door de school levert regelmatig in het begin, problemen op voor de brugklasser. Vaak zijn Middelbare scholen zeer groot. Duizend tot vijftienhonderd leerlingen zijn geen uitzonderingen. Vind als brugpieper dan maar eens de weg in zo’n groot gebouw. Voor een kind is het fijn als er een speciale brugafdeling of onderbouwafdeling is, zodat het kind niet verloren loopt in de massa.
Als kind bent u ineens weer de jongste. Dat geeft een nieuwe status.

Huiswerk

Op de Middelbare school wordt meer van de leerling gevraagd dan op de basisschool. Er zijn scholen waarbij het huiswerk onder schooltijd kan worden gemaakt. Dat is prettig voor kinderen die wat minder discipline hebben bij het maken van het huiswerk. Voor de meeste brugkinderen is huiswerk maken wel wennen, ook al werd er op de basisschool ook huiswerk gegeven. Vooral de planning en het agendabeheer levert vaak problemen op. Heeft u kind zijn of haar agenda de eerste maanden niet goed bijgewerkt, dan is dit ook geen uitzondering. Door de grote hoeveelheid nieuwe informatie ontgaat de brugpieper wel eens wat. Vaak is het huiswerk wel digitaal te vinden zodat ouders het ook in kunnen zien.
Als er een SO Engels of Frans aankomt, is het handig om al een paar dagen van te voren te gaan leren, zodat de te leren woorden en zinnen dagelijks geoefend kunnen worden. Bij veel brugklassers gaat dat er niet in. Ze beginnen te laat met leren, begrijpen niet waarom ze al een aantal dagen van te voren moeten gaan leren en zijn het ook niet gewend om zo te leren. Dit kan tot de nodige ruzies en conflicten leiden met de ouders want als een kind echt al aan het puberen is, laat hij zich niet veel zeggen. Belangrijk is om het kind de tijd te geven en te helpen bij het plannen. Zo kan een ouder het kind helpen om de eerste maanden samen het huiswerk te plannen en te bekijken. Door het overhoren van de te leren proefwerken, kan een ouder het kind helpen om te leren zien wat belangrijk en minder belangrijk is om te leren. Ook kunt u er voor kiezen een huiswerkbegeleidingsinstituut in te schakelen.

Kortom

De overgang naar de middelbare school is zowel voor een kind als voor de ouders een grote overgang. De eerste maanden heeft een kind de tijd nodig om te wennen aan de nieuwe school, de nieuwe klas, de docenten en de andere manier van leren dan op de basisschool. Veel kinderen zijn de eerste weken tot maanden erg moe door alle veranderingen. Als een kind niet meteen sociale contacten aan gaat buiten schooltijd om is dat geen uitzondering. Kinderen hebben al zoveel indrukken te verwerken, dat hier geen energie meer voor overblijft.
Als ouder kunt u uw kind helpen door hem de tijd te geven en hem te helpen bij het plannen van het huiswerk en te overhoren.