Zweeds: Het aangehecht lidwoord

In het Nederlands kennen wij het begrip aangehecht lidwoord niet. In de Noord-Germaanse talen, oftewel het Zweeds, Noors en Deens is het aangehecht lidwoord wel iets wat onderdeel uitmaakt van de taalpraktijk. In dit artikel zal ik uitleggen wat het aangehecht lidwoord precies is en hoe belangrijk dit is voor het leren van een Scandinavische taal.

En of ett- woorden

In het Zweeds zijn er voor alle woorden twee onderverdelingen te maken. Je hebt onzijdige woorden( ett-woorden) en niet-onzijdige woorden. (en-woorden) Er is geen duidelijke regel wanneer iets een ett- of een en-woord is. Dit heeft vooral te maken met taalgevoel. Wel kunnen we bij sommige gevallen zeggen dat wanneer wij in het Nederlands ''het'' gebruiken, ze in het Zweeds ''ett'' gebruiken. Ter illustratie: ett barn= een kind.

Wanneer je in het Zweeds voor een woord en of ett zit staan weet je dus dat het om een onbepaalde vorm gaat. Men weet dus niet specifiek waarover men spreekt. Voorbeeld: Ett barn kastade ett äpple till en bil. In het Nederlands betekent dit: Een kind gooide een appel tegen een auto. Je ziet dat we in het Nederlands steeds ''een'' gebruiken, terwijl de Zweden dus twee vormen gebruiken voor het onbepaalde lidwoord gebruiken. Dit onderscheid is zeer belangrijk, vooral wanneer we nu verder gaan met het aangehecht lidwoord.

Het aanhechten

Het aanhechten van het lidwoord is niet lastig, maar is voor ons iets dat wij niet kennen. Maar wie veel Zweeds hoort en leest, of alleen maar een willekeurige Zweedse tekst opslaat, die zal het opvallen dat er maar weinig woorden zijn waar en of ett voorstaat. Ik ga u de zin van daarnet nog een keer geven, maar nu met alle aangehechte vormen erin. Barnet kastade äpplet till bilen. Ziet u wat er gebeurt is?

  1. Ett barn kastade ett äpple till en bil
  2. Barnet kastade äpplet till bilen

U ziet dat bij ett barn nu barnet staat.
Dat bij ett äpple nu äpplet staat.
En bij en bil nu bilen.

Het onzijdige lidwoord en of ett is aan het zelfstandig naamwoord gehecht. Een correcte vertaling van zin 2 is nu: Het kind, gooide de appel tegen de auto. Degene die deze zin opschrijft of uitspreekt weet nu precies welk kind, welke appel, tegen welke auto gooide. Met andere woorden. Men gebruikt hier het bepaald aangehecht lidwoord.

Verdere toepassingen

Het onderscheid van woorden met en of ett is de basis voor het goed kunnen communiceren in het Zweeds. Zoals u al hebt kunnen zien dient het onbepaald lidwoord aan het zelfstandig naamwoord worden gehecht. Ook wanneer met een bijvoegelijk naamwoord gebruikt dan moet men de juiste vorm kiezen.

  1. en grön bild
  2. ett grönt barn

Omdat barn een ett woord is moet er bij het bijvoegelijk naamwoord ook een t achter. Voor meervoud gebruikt met de uitgang a.

Tot slot nog iets over het meervoud. Het Zweeds kent vijf groepen van uitgangen in het meervoud, daarover zal ik later nog een artikel wijden. Nu wil alleen aangeven dat er ook een aangehecht lidwoord is voor het meervoud. Dit is in de meeste gevallen de uitgang na. Ik geef een voorbeeld

en flicka, flickan, flickor,flickorna / een meisje, het meisje, meisjes, de meisjes

Eigenlijk heeft men met elke taaluiting in het Zweeds te maken met het kiezen van de juiste vorm. Ook voor het bezittelijk voornaamwoord en het kiezen van het juiste verwijs woord geldt dit.
© 2009 - 2024 Hendrik, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Frans grammatica: het lidwoordFrans grammatica: het lidwoordHet franse lidwoord lijkt moeilijk te begrijpen, maar als je je aan enkele simpele regels houdt is het vrij simpel. In l…
[Frans] Hoe gebruik je het lidwoord in het Frans?[Frans] Hoe gebruik je het lidwoord in het Frans?Het lidwoord in het Frans, l’article, wordt op verschillende manieren gebruikt en toegepast. De Franse grammatica kent m…
Turkse taal: onzijdig, lidwoord en bijvoeglijke naamwoordenUitleg over de grammatica van de Turkse taal met betrekking tot onzijdige woorden, lidwoorden en bijvoeglijke naamwoorde…
Spaans: het lidwoordTegenwoordig is Spaans een van de meest voorkomende talen in de wereld. Het is dan ook een goed idee om wat basis Spaans…

Prehistorie in de Serranía de Ronda (Zuid Spanje)Het centrum "La Algaba" is een privé initiatief van een aantal mensen die willen aantonen dat de natuur respect verdient…
Duits naamvallen met voorzetsels, bijv.naamwoord + toepassenDit is een beknopt overzicht van de meest belangrijke Duitse grammatica. In dit artikel worden de naamvallen, bijvoeglij…
Bronnen en referenties
  • Adrie Meijer Basisgrammatica Zweeds
  • Taalverwerving Zweeds UVA
Hendrik (32 artikelen)
Laatste update: 09-04-2010
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Buitenlands
Bronnen en referenties: 2
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.