Geschiedenis: Tijdvak één, twee en drie

Het eerste tijdvak was het tijdvak van de jagers en de boeren. Doordat mensen in die tijd nog niet konden schrijven is van dit tijdperk weinig bekend. Het einde van de prehistorie kwam met de komst van de Romeinen, zij konden schrijven en lezen. Over het tweede tijdperk, de Grieken en de Romeinen, en derde tijdperk, de Monniken en Ridders, is veel meer bekend.

Tijd van jagers en boeren

Het tijdperk van de jagers en boeren is tot 50 voor Christus. Met de komst van de Romeinen, breekt er een nieuw tijdperk aan: het tijdperk waarin mensen kunnen schrijven en lezen. De tijd van de jagers en boeren wordt ook wel de prehistorie genoemd. Doordat de mensen in dit tijdperk nog niet konden schrijven, is weinig bekend over dit tijdperk. Door voorwerpen die gevonden zijn weten wij echter toch hoe mensen ongeveer geleefd hebben. In 50 voor Christus kwamen de Romeinen naar Nederland. Zij konden wel schrijven en schreven over de verschillende volken, dit was het einde prehistorie.

Steentijd

In 12000 voor Christus trokken kleine groepjes rendierjagers rond. Zij maakten gebruik van pijl en boog en aten vlees van rendieren en maakten kleding, schoeisel en tenten van hun huiden. Als gereedschap gebruikten ze botten en vuursteen. Doordat veel materialen van steen werden gemaakt, wordt deze tijd de steentijd genoemd.

Rendierjagers trokken rond, achter hun rendieren aan. In het zuidelijkere gebied van Europa woonden de jagers vaak in grotten en hier zijn dan ook vele grotschilderingen gevonden. Naarmate het klimaat warmer werd, kwamen er meer soorten planten en dieren. De jagers gingen jagen op deze dieren en vissen en gingen zaden, vruchten en wortels verzamelen. Hierdoor hoefden de jagers- verzamelaars niet meer constant rond te trekken, ze verhuisden alleen nog per seizoen naar gebieden waar voedsel te vinden was.

Later begonnen mensen dieren te temmen en te fokken. Ze plantten zaden en bleven wonen bij hun akkertjes. Rond 5000 voor Christus ontstonden zo in Limburg de eerste kleine dorpen met boeren. De zaden en de oogst werden bewaard in potten die van klei werden gebakken.

In Drenthe woonden het Trechterbekervolk, zij begroeven hun doden in graven gemaakt van zwerfkeien, de zogenoemde Hunebedden. Het Trechterbekervolk geloofde in leven na de dood en daarom gaven zij voedsel en vele geschenken mee in het graf. In Limburg woonden de Bandkeramiekers. Zij worden zo genoemd omdat zij potten maakten van klei en deze versierden met banden.

Bronstijd

2000 voor Christus gebruikte men koper en brons voor het maken van messen, bijlen en sieraden. Boeren werden steeds beter in de landbouw en verbouwden groentes en graan. Hiernaast hielden zij ook vee.

IJzertijd

800 voor Christus werden voorwerpen uit ijzer gemaakt. De Friezen bouwden hun boerderijen op terpen, waardoor zij droog bleven bij overstromingen. In de IJzertijd leefden ook de Germanen. Zij geloofden in goden, die woonden in het Walhalla. De huidige dagen van de week zoals wij te gebruiken zijn vernoemd naar hun goden. Hun belangrijkste god was Wodan. De Germanen geloofden dat wanneer ze dapper geleefd hadden, zij na hun dood in het Walhalla kwamen.

Tijd van de Grieken en Romeinen

De tijd van de Grieken en Romeinen is van 3000 voor Christus tot 500 na Christus.

Egypte

De Nijl overstroomde regelmatig, waardoor de oever vruchtbaar was en de Egyptenaren hier graan konden verbouwen. Het land werd geregeerd door Farao’s. Ze lieten na hun dood van hun lichaam een mummie maken, en samen met geschenken en levensmiddelen werden zij vervolgens in een piramide begraven. Egyptenaren schreven met hiëroglyfen. In 30 voor Christus lijfden de Romeinen Egypte in. Het graan van de Egyptenaren brachten ze naar Italië.

Griekenland

Grieken vereerden goden in tempels en ter ere van oppergod Zeus hielden zij elke vier jaar de Olympische spelen. Er was een democratie in Griekenland, waarbij de mannen het bestuur kozen. Rond 130 voor Christus lijfden de Romeinen Griekenland in. Ze namen toen veel over van de Griekse cultuur; onder andere het alfabet en de bouwkunst.

Rome

Rome is gesticht in 753 voor Christus en had in 200 voor Christus reeds één miljoen inwoners. Het werd het centrum van het grootste Rijk dat er ooit in Europa is geweest. De Romeinen bouwden huizen van steen en er was veel aandacht voor cultuur. Net als de Grieken vereerden de Romeinen hun goden in tempels. Het Forum Romanum was het Marktplein en was het hart van de stad. In het Colosseum vochten gladiatoren (gevangenen) met elkaar en met wilde dieren.
De rijke mensen woonden in villa’s en paleizen en hadden slaven als bedienden welke werden buitgemaakt op de veroveringstochten van het leger. Romeinen legden door hun hele Rijk wegen aan, wat goed was voor handel. In het gehele Romeinse Rijk was de Romeinse munt geldig.

Nederland

De Romeinen trokken 50 voor Christus ons land binnen tot aan de Rijn. Ze woonden in het Castellum (legerplaats) langs de oever van de rivier. De Germanen namen veel over van de Romeinen, bijvoorbeeld hun techniek, wetten en onderwijs (het schrift). De Romeinen gaven sommige plaatsen marktrechten, waardoor er een levendige handel ontstond. De Germanen en Romeinen leefden in het algemeen in vrede met elkaar, maar toch kwamen er af en toe een Germaanse opstanden. Zo kwamen bijvoorbeeld de Bataven, onder leiding van Julius Civilis in 69 na Christus in opstand.

In het begin werden de eerste christenen door de Romeinen vervolgd. Het geloof breidde zich echter uit en werd belangrijker. In 313 na Christus bekeerde de Romeinse keizer Constantijn tot het christendom en werd het christendom voortaan de staatsgodsdienst van het Romeinse rijk.

Byzantijnse Rijk

Het Romeinse Rijk werd steeds moeilijker te besturen. De grenzen werden minder bewaakt en veel Romeinen trokken terug naar Rome. 395 na Christus werd het Rijk opgesplitst in een westelijk deel en een zeer rijk oostelijk deel. Het westelijk deel viel in 476 na Christus uiteen in kleinere Germaanse staten. Het Oost-Romeinse rijk (Byzantijnse) heeft nog wel duizend jaar voortbestaan met als hoofdstad Constantinopel. Constantinopel werd het centrum van de handel tussen Oost en West. In 1453 viel het rijk door de verovering van de Turken.

Tijd van de monniken en de ridders

De tijd van de monniken en ridders was van 500 tot 1000.

De Franken

Romeinen trokken zich terug en er kwamen allerlei volken die gingen roven of zich te vestigen. Zij joegen de andere (oorspronkelijke) volken weg. Het was de tijd van de Volksverhuizing en de Saksen en de Franken kwamen in het land. De Friezen veroverden veel nieuw land en voeren naar de landen rond de Oostzee en Engeland. Veel volkeren waren inmiddels al bekeerd tot het christendom. Koning Colvis van de Franken veroverde Utrecht en het Friese Dorestad, maar na zijn dood heroverden de Friezen de steden weer. Uiteindelijk kregen de Franken alsnog de macht in West- Europa. De paus steunde de Franken en de Friezen en de Saksen werden ingelijfd bij het Frankische Rijk.

Christendom

In de Romeinse tijd werd het christendom verspreid. In Nederland bouwden predikers kerken. De Friezen en de Saksen wilden hun vrijheid bewaren en vertrouwen de zendelingen (protestanten) niet. Het echte zendelingswerk begon pas in 700 met de komst van de monniken Willibrord en Bonifatius uit Engeland. Willibrord maakte van Utrecht het religieuze centrum van Nederland en Bonifatius werd later bij Dokkum vermoord. Kluizenaars stichtten kloosters welke dienden als gasthuis, ziekenhuis en school.

Karel de Grote

Karel de Grote werd door paus Leo III in Rome tot keizer bekroond. Zijn rijk was bijna net zo groot als het oud Romeinse rijk en iedereen in zijn rijk moest christen worden. Karel maakte veel veroveringstochten waarvoor hij gewapende mankracht nodig had; de leenmannen. Karel verdeelde het land in gouwen en benoemde gouwgraven en reisde veel door zijn rijk. Kloosters werden centra van cultuur en wetenschap en de monniken bewaarden geschriften van de oude Grieken en Romeinen en bestudeerden de cultuur van de Romeinen. Deze tijd wordt daarom wel Karolingische renaissance genoemd. Ondertussen verbreidde zich in het Nabije Oosten de islam. Karel de Grote onderhield contacten met deze streken en wisselde geschenken uit met de Kalief van Bagdad. De Arabische beschaving had veel invloed op de westerse beschaving door de handel die ontstond. De islam kwam in Spanje na de veroververing door de Arabieren (moren).

Vikingen

Na de dood van Karel de Grote viel zijn rijk snel uiteen en werd het rijk verdeeld onder de erfgenamen. Het wegvallen van het sterke centrale gezag gaf de Noormannen (Vikingen) de gelegenheid rijke kloosters en handelsplaatsen aan te vallen. Langs de kust bij boerderijen werden verdedigingsburchten gebouwd en sommige Vikingen bleven hier wonen en kregen land in leen. Graven, hertogen en bisschoppen hadden land in leen van de vorst, maar voelden zich de bezitter van het land en verzetten zich tegen de macht van de echte eigenaar (inmiddels de Duitse keizer). Zij kregen steeds meer macht met eigen legertjes en eigen wetten, maar onderling waren er voortdurend conflicten. Hun kastelen werden het symbool van de middeleeuwen.