Samengestelde woorden: gebruik van de tussenletter -n-

Sinds de nieuwe spelling een aantal jaren geleden is ingevoerd is het voor veel Nederlanders niet meer helemaal duidelijk wanneer er in samengestelde woorden wel of geen tussenletter -n- geschreven moet worden. Nu er recentelijk weer een aantal uitzonderingsregels geschrapt zijn, is het nog onduidelijker geworden. Natuurlijk is dit voor niet-Nederlanders al helemaal niet makkelijk. Hier vindt u de regels voor het gebruik van de tussenletter -n-, toegelicht met voorbeelden. Door het voortdurend veranderen van de spellingsregels is het voor veel mensen onduidelijk geworden wanneer er een tussenletter -n- geschreven moet worden bij samengestelde woorden. De meeste mensen weten bijvoorbeeld niet dat de 'paardebloemregel' weer veranderd is. Deze regel hield in dat bij plantkundige samenstellingen geen -n- tussen de samenstelling kwam. Deze regel is geschrapt, het is dus 'paardenbloem' geworden. Hieronder zijn de meest recente regels beschreven.

Bij wat voor woorden wordt er een tussenletter -n- geschreven?

De woorden waar een -n- tussen geschreven moet worden zijn woorden die samengesteld zijn uit twee afzonderlijke woorden, waarvan het eerste woord eindigt op een stomme e.

Stomme e: een e die uitgesproken wordt als een donkere u (ook wel korte u genoemd), zoals in put, klus, en druk. Een stomme e heeft nooit de nadruk

Voorbeelden:
  • Studentenhuis
  • Kippensoep

Voor de meeste woorden geldt dat er een -n- tussen de samenstelling geschreven moet worden. Er zijn een aantal uitzonderingen hierop. Deze worden hieronder beschreven.

Geen tussenletter –n-

In de volgende gevallen wordt geen tussenletter -n- geschreven:

  • Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s én -en kan hebben.
  • Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s heeft.
  • Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft.
  • Als het eerste deel van de samenstelling het tweede deel versterkt.
  • Als het eerste deel van de samenstelling uniek is.
  • Als een van de delen niet meer herkenbaar is als zelfstandig woord.
  • Bij versteende uitdrukkingen.

Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s én -en kan hebben

  • Gedaanteverwisseling (gedaantes/gedaanten)
  • Vitaminepil (vitaminen/vitamines)

Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s heeft

  • Aspergesoep (asperges)
  • Horlogemaker (horloges)

Uitzonderingen:
Als het eerste deel van de samenstelling als vrouwelijk meervoud een -s heeft, maar er ook een mannelijke variant bestaat op -en, wordt er wel een tussenletter -n- geschreven.
  • Agentenuniformrokje (agentes)

Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft

  • Aardewerk
  • Rijstepap

Als het eerste deel van de samenstelling het tweede deel versterkt

  • beresterk
  • reuzeleuk

Als het eerste deel van de samenstelling uniek is

  • Koninginnedag (er is maar één koningin)
  • Zonnekoning (er is maar één zon)

Als één van, of allebei de delen niet meer herkenbaar is als zelfstandig woord

  • Bolleboos
  • flierefluiter

Bij versteende uitdrukkingen

  • Apegapen
  • Ruggespraak
© 2008 - 2024 Doeldertje, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Open Taal en het Keurmerk SpellingOpen Taal en het Keurmerk SpellingAl sinds vrijdag 8 juni 2007 is de eerste versie van de open source woordenlijst van Open Taal door de Nederlandse Taalu…
Duitse spelling en uitspraak: een beknopte handleidingDuitse spelling en uitspraak: een beknopte handleidingAls je Duits wil leren, dan kan je best beginnen met de basisprincipes van spelling en uitspraak. Deze ga je nodig hebbe…
Hoofdletters in de Nederlandse taal: wanneer gebruik je ze?Een zin is gemakkelijker te lezen als je op de juiste plaats hoofdletters plaatst. Zo begrijpt iedereen wat je bedoelt.…
Waar vind je gegevens over stijl en spelling?Heb je vragen over Nederlandse stijl of spelling? Taaladvies kun je gratis online vinden. Praktisch advies over de Neder…

Lijst van onregelmatige werkwoorden en hulpwerkwoordenHet Nederlands heeft veel onregelmatige werkwoorden. De enige manier om deze onder de knie te krijgen is om ze uit het h…
Het maken van een boekverslag!Het maken van een boekverslag!Een boekverslag maken kan op verschillende manieren. Over het algemeen wil een docent graag vaste onderwerpen in een boe…
Bronnen en referenties
  • - Woordenlijst Nederlandse taal, samengesteld door het instituut voor Nederlandse lexicologie, 1995 - Website Nederlandse taalunie
Doeldertje (40 artikelen)
Laatste update: 09-04-2009
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Taal
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.