Samengestelde woorden: gebruik van de tussenletter -n-
Sinds de nieuwe spelling een aantal jaren geleden is ingevoerd is het voor veel Nederlanders niet meer helemaal duidelijk wanneer er in samengestelde woorden wel of geen tussenletter -n- geschreven moet worden. Nu er recentelijk weer een aantal uitzonderingsregels geschrapt zijn, is het nog onduidelijker geworden. Natuurlijk is dit voor niet-Nederlanders al helemaal niet makkelijk. Hier vindt u de regels voor het gebruik van de tussenletter -n-, toegelicht met voorbeelden.
Door het voortdurend veranderen van de spellingsregels is het voor veel mensen onduidelijk geworden wanneer er een tussenletter -n- geschreven moet worden bij samengestelde woorden. De meeste mensen weten bijvoorbeeld niet dat de 'paardebloemregel' weer veranderd is. Deze regel hield in dat bij plantkundige samenstellingen geen -n- tussen de samenstelling kwam. Deze regel is geschrapt, het is dus 'paardenbloem' geworden. Hieronder zijn de meest recente regels beschreven.
Bij wat voor woorden wordt er een tussenletter -n- geschreven?
De woorden waar een -n- tussen geschreven moet worden zijn woorden die samengesteld zijn uit twee afzonderlijke woorden, waarvan het eerste woord eindigt op een stomme e.
Stomme e: een e die uitgesproken wordt als een donkere u (ook wel korte u genoemd), zoals in put, klus, en druk. Een stomme e heeft nooit de nadruk
Voorbeelden:
Voor de meeste woorden geldt dat er een -n- tussen de samenstelling geschreven moet worden. Er zijn een aantal uitzonderingen hierop. Deze worden hieronder beschreven.
Geen tussenletter –n-
In de volgende gevallen wordt geen tussenletter -n- geschreven:
- Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s én -en kan hebben.
- Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s heeft.
- Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft.
- Als het eerste deel van de samenstelling het tweede deel versterkt.
- Als het eerste deel van de samenstelling uniek is.
- Als een van de delen niet meer herkenbaar is als zelfstandig woord.
- Bij versteende uitdrukkingen.
Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s én -en kan hebben
- Gedaanteverwisseling (gedaantes/gedaanten)
- Vitaminepil (vitaminen/vitamines)
Als het eerste deel van de samenstelling als meervoud -s heeft
- Aspergesoep (asperges)
- Horlogemaker (horloges)
Uitzonderingen:
Als het eerste deel van de samenstelling als vrouwelijk meervoud een -s heeft, maar er ook een mannelijke variant bestaat op -en, wordt er wel een tussenletter -n- geschreven.
- Agentenuniformrokje (agentes)
Als het eerste deel van de samenstelling geen meervoud heeft
Als het eerste deel van de samenstelling het tweede deel versterkt
Als het eerste deel van de samenstelling uniek is
- Koninginnedag (er is maar één koningin)
- Zonnekoning (er is maar één zon)
Als één van, of allebei de delen niet meer herkenbaar is als zelfstandig woord
Bij versteende uitdrukkingen