Lichaamstaal bij een presentatie: armen en benen

Lichaamstaal is de belangrijkste factor als je een presentatie of een spreekbeurt moet geven. Veel meer dan op wat je precies zegt, beoordelen toehoorders je op je lichaamstaal. Vooral op dat vlak wordt het onderscheid gemaakt tussen een goede en een minder goede presentatie. Het is dus belangrijk dat je weet waar je moet op letten in je lichaamstaal.

Armen en handen

Iedereen die al eens een presentatie of spreekbeurt heeft gegeven, herkent het: het probleem met de handen. Wat doe je in godsnaam met je handen? Vaak zie je slechte oplossingen: je handen wegsteken achter je rug, in je broekzakken of onder je oksels. In het verlengde daarvan zijn ook de armen een probleem. Armen kruisen is 'not done'. Maar waarom eigenlijk niet? Vaak hoor je zeggen dat gekruiste armen wijzen op je afsluiten. Dat is voor een stuk zo, maar eigenlijk duidt deze lichaamshouding vooral op onzekerheid. Je knuffelt als het ware jezelf om het niveau van je stresshormonen naar beneden te halen. Je publiek voelt dit en voelt er zich ook niet comfortabel bij. Niet doen, dus!

Een andere houding is vaak seksegerelateerd: bij jongens de ‘voetbalfotohouding’, bij meisjes de ‘airhostessenhouding’. We spreken van voetbalfotohouding als je je armen achter je rug houdt, net zoals voetballers voor de groepsfoto net voor de match. De airhostessenhouding is met een of twee handen op de heup. Ook deze lichaamshoudingen zijn af te raden.

Wat doe je dan wel? Het beste is om je handen te gebruiken om je gebaren te ondersteunen. Kijk maar eens aandachtig naar de handen van goede sprekers zoals president Obama of wijlen Steve Jobs. Hun handen bewegen onophoudelijk: handpalmen open, vingertje zwaaien, rollen met de handen enzoverder. Zij hebben daar ook vaak op geoefend, waarschijnlijk voor de spiegel. Het goede nieuws is dat jij dat ook kunt: oefen, oefen en oefen, tot je helemaal tevreden bent. In het begin zullen je bewegingen houterig aanvoelen en misschien ook overkomen, maar dat betert.

Mocht het toch (nog) niet lukken om met je handen je woorden te ondersteunen, dan kun je ook een spiekbriefje vasthouden met twee handen. Op dat spiekbriefje staan waarmee je de structuur van je presentatie kunt onthouden. Hou het spiekbriefje dan wel voor je buik en niet lager of hoger. Als je het hoger houdt, dan ga je je hals of zelfs je ogen wegsteken, wat nefast is voor je geloofwaardigheid. Als je het papiertje lager houdt, dan trek je de aandacht naar je genitale zone, wat ook niet echt bevorderlijk is voor de concentratie van je toehoorders. Leg het papier ook niet op een lage tafel, want dan kijk je weg van je publiek als je je bukt om te kijken naar je notities. Als je het papier in je handen houdt, trek het een klein beetje strak. Dat biedt houvast en zorgt er ook voor dat je niet gaat frommelen met het papier.

Benen en voeten

Ook hier zijn er seksegerelateerde verschillen. Jongens gaan vaak doorzakken of leunen als er een muur of schoolbord achter hen is. Meisjes kruisen vaak de benen of gaan een heup heel geprononceerd uitsteken. Al deze houdingen zijn af te raden omdat ze de aandacht wegtrekken van wat echt belangrijk is: je presentatie. Je zorgt er het best voor dat je je voeten een tiental centimeter uit elkaar zet. Niet meer dan tien centimeter, want dan komt het al snel over alsof een boer zijn koeien staat te inspecteren in een sompige wei. Maar ook niet minder dan tien centimeter, want dan kom je zeer stijf over.

Een trucje is om je voeten iets rechter te zetten dan normaal. Bij de gemiddelde mens staan de voeten lichtjes naar buiten. Als je je voeten rechter zet, volledig evenwijdig met elkaar, dan sta je vaster op de grond omdat je iets meer contact met de vloer hebt. Je voelt op die manier ook een klein beetje spanning in je knieën, wat ervoor zorgt dat je je juiste positie houdt. Als de spanning wegvalt, bijvoorbeeld omdat je je benen kruist, dan voel je dat er iets verandert en dan kun je corrigeren.