Boekverslag: 'Laatste seizoen' van Vonne van der Meer

In 'Laatste seizoen' laat Vonne van der Meer ons voor de derde keer kennismaken met Duinroos. In dit vakantiehuis op Vlieland logeren tijdens een zomerseizoen verschillende gasten. Voor sommige lezers zal deze roman een eerste kennismaking zijn met Duinroos en haar opeenvolgende bewoners. Zij zullen misschien in 'Eilandgasten' en 'De avondboot' willen lezen wat er zich in vorige seizoenen heeft afgespeeld. Maar 'Laatste seizoen' kan ook zonder deze voorkennis worden gelezen. Voor de schrijfster is dit het afscheid van een dierbare plek, zevenendertig eilandgasten, het gastenboek en niet te vergeten: de schoonmaakster.

Inhoud

• Algemene informatie
• Proloog
• Samenvatting
• Personen
• Plaats en tijd
• Thema
• Over de auteur

Algemene informatie

• Titel: Laatste seizoen
• Auteur: Vonne van der Meer
• Geboortedatum: 15 december 1952
• Eerste druk: oktober 2002
• Uitgeverij: Atlas Contact
• Aantal pagina's: 196
• ISBN: 978 90 254 1064 3

Proloog

Laatste seizoen gaat over de belevenissen van diverse bezoekers die in Duinroos op Vlieland logeren. Er worden zes verschillende verhalen beschreven. In deel I arriveert Hans op het eiland. Hij is 'geschaakt' door zijn vrouw. De schrik slaat hem om het hart als hij in Duinroos blijkt te logeren, het huis waar hij vorig jaar met een andere vrouw was. In deel II worden twee eilandbezoekers verteerd door hebzucht als ze een bungalow te koop zien staan. Deel III gaat over een jonge zakenvrouw. Zij doet haar best zich niet voor te stellen hoe haar minnaar dit weekend doorbrengt. In deel IV sluit een meisje van tien vriendschap met een jongen van het asielzoekerscentrum. Hiermee brengt zij haar vader in een lastig parket. In deel V en VI maken wij opnieuw kennis met Martine. Zij verblijft voor de derde keer in Duinroos, dit keer vergezeld door haar petekind Maartje.

Samenvatting

Deel I

De eerste gasten van het seizoen waren Hans en Manou. Vorig jaar was Hans ook al op het eiland. Hij was Martine komen opzoeken om het uit te maken. Hans vertelde toen dat hij een ander had, zijn huidige vrouw Manou.

Manou was dit keer aan de beurt om Hans te 'ontvoeren' naar een onbekende bestemming. Toen Hans door had dat hij op Vlieland was aangekomen wilde hij de herinneringen aan Martine het liefst ontlopen. Hans en Manou werden afgezet bij Duinroos. Hans herkende het huis gelijk, hier was hij vorig jaar met Martine geweest.

Hans vond dat Duinroos te veel aan Martine herinnerde. Vrijwel direct na aankomst wilde hij weg en probeerde een hotelkamer te reserveren. Hans vertelde wat er vorig jaar precies gebeurd was. Hij was in dit huis met Martine. Ook vertelde hij dat hij na het afscheid nog met Martine had gevreeën, hier in dit huis. Manou begreep wel dat alles te veel aan Martine herinnerde. Maar ze vond dat hij het direct had moeten zeggen, niet achteraf.

's Avonds gingen Hans en Manou uit eten. Hans wilde Manou een beetje opvrolijken. Hij verzekerde Manou dat hij haar nooit had bedrogen, op die een vrijpartij na. Hans zei dat het hem speet, maar hier nam Manou geen genoegen mee. Ze zei dat ze Hans maar een iel mannetje vond. Hans geloofde dat hij het nu begreep. Hij was niet iemand met alleen positieve eigenschappen. Vaak was hij ook een lafaard, een sjoemelaar, een iel mannetje inderdaad. Het luchtte hem op dat zijn vrouw dit eindelijk had ontdekt. Maar kon ze daarmee leven?

Hans was bang dat zijn vrouw hem niet mee wilde. Manou liet echter weten dat dit niet het geval was. Wel zou Hans haar stukje bij beetje moeten terugwinnen. Hij vertelde dat hij niet meer van Martine hield toen hij het uitmaakte. Wat hij niet vertelde is dat hij nog niet op Martine was uitgekeken en misschien toch nog van haar hield. 'Maar zij hield wel van jou', zei Manou. Manou had dit gelezen in het gastenboek. Daarin schreef Martine vorig jaar dat ze veel verdriet had over de breuk met Hans. Hans wenste dat hij maar één keer in zijn leven aan een vrouw een belofte had gedaan. Het deed hem pijn dat hij Martine zoveel verdriet had bezorgd. Het maakte hem bedroefd, alles behalve iel.

Deel II

Al voor het zesde jaar kwamen Herman en Betty op het eiland. Deze vakantie had Betty zorgen over haar vader die ernstig ziek was. De twee zussen van haar vader zorgden om de beurt voor hem. Zij verzekerden Betty dat de situatie stabiel was en adviseerde haar te genieten van de vakantie.

Elke dag maakten Herman en Betty apart van elkaar een fietstocht over het eiland. Tijdens een fietstocht zag Betty een tuinhuis waar ze best wel in zou willen wonen. Ook Herman zag tijdens een fietstocht een huis dat hem interesseerde. Het was een bungalow die te koop stond.

Het tuinhuis dat Betty zo mooi vond stond niet te koop, maar de bungalow wel. 's Avonds fietsten Herman en Betty naar de bungalow toe. Betty had zo haar twijfels en dacht dat de bungalow onbetaalbaar was. Hierop stelde Herman voor om de makelaar te bellen voor de vraagprijs. Betty wilde hier niets van weten.

Betty's vader was al dagen niet ter sprake gekomen. Op een avond informeerde Herman naar Betty's vader. Had hij behalve het huis nog bezit? Had hij aandelen of obligaties? Betty vond dit zeer ongepast. Zolang hij nog leefde wilde zij niet over zijn geld praten

De volgende ochtend belde Herman de makelaar. Die vertelde hen dat het huis zes en een halve ton kostte. Dat was anderhalve ton meer dan hun eigen huis zou opbrengen. Voor het huis van zijn schoonvader zouden ze misschien wel een miljoen kunnen vragen. Hij kon een hogere hypotheek op zijn eigen huis nemen. En deze aflossen zodra zijn schoonvader gestorven was. Herman maakte een afspraak met de makelaar.

Die zelfde ochtend vertelt Betty dat zij de makelaar had gebeld. Betty wilde weten wat een huis op het eiland kostte. Herman vertelde dat hij de makelaar ook gebeld had, ze konden het huis morgen zien.

Betty kreeg ineens een angstig gevoel. Ze moest haar vader bellen. Ze kreeg één van haar tantes aan de telefoon die vertelde dat haar vader naar het ziekenhuis was gebracht. Het was beter dat Betty zo snel mogelijk naar huis kwam. Herman wilde echter niet overhaast terug. Volgens Betty wilde Herman niet terug vanwege de afspraak met de makelaar. Ze vond ook dat Herman op de dood van haar vader zat te wachten.

Ze hadden een compromis gesloten. Betty zou met de boot van kwart voor twaalf vertrekken. Herman met de middagboot. Dan kon hij nog de makelaar ontvangen. Herman besefte ineens dat hij de afgelopen dagen verkeerd bezig was geweest. Even voor halftwaalf verliet Herman Duinroos. Hij had haast, hij wilde aan boord, hij moest Betty vinden.

Deel III

Duinroos werd een week gehuurd door Kirsten. Ze had al drie jaar in het geheim een relatie met Rick, een getrouwde man. Zij zagen elkaar uitsluitend in haar woning, al drie jaar lang, op dinsdagavond. Dat Kirsten alleen met vakantie was wist bijna niemand. Alleen Rick, haar moeder en een paar collega's wisten dat ze hier was.

Op de vierde dag van haar verblijf, op zaterdag, was Rick vijfentwintig jaar getrouwd. Hij vierde dat met zijn gezin. Op zaterdagavond wilde Kirsten uit eten. Ze wilde niet te veel denken aan Rick, die op dat moment feest vierde. In een restaurant kwam zij Hank tegen. Kirsten en Hank kwamen met elkaar in gesprek. Hank vertelde dat ze een vriend had die op sterven lag. Ze kon alleen niet bij hem zijn. Haar vriend was getrouwd en had kinderen en kleinkinderen. Kirsten luisterde aandachtig naar Hank, maar wilde niets vertellen over haar eigen situatie. Deze was totaal anders, vond ze.

Hank vertelde meer over haar vriend. Zij was vroeger zijn secretaresse toen ze een verhouding kregen. Maar haar vriend overwoog nooit om te scheiden en voor haar te kiezen. Ze zagen elkaar één keer per week, woensdag was hun vaste avond. Hank voelde zich niet schuldig over haar relatie. Ze beweerde dat als zij het niet was geweest, hij zeker tegen iemand anders aan was gelopen.

Hank wilde wel naar de begrafenis van haar vriend, maar dan als zijn vroegere secretaresse. Zij zal waarschijnlijk niet weten wanneer hij precies sterft. Hank was er wel van overtuigd dat als hij sterft, zij een teken zal krijgen. Kirsten nam afscheid en verliet het restaurant. Ze wilde naar de zee. Over het gebulder van de golven heen roepen dat hij nu eindelijk eens moest kiezen. Maandag zou ze hem op kantoor bellen. Ze stapte op haar fiets en reed de Badweg op. Weg van de droeve golfzang van Hank, die wachtte en wachtte op een teken.

Deel IV

Eef en haar dochter Renée waren nu nog met zijn tweeën op het eiland. Over enkele dagen zou ook de vader van Renée erbij komen. Eef was zwanger van haar tweede kind en had zwangerschapsverlof. Haar dochter Renée fietste regelmatig alleen over het eiland en had daar veel plezier in.

Op een dag was Renée iets eerder terug gekomen van een fietstocht. Ze vroeg of het goed was dat ze bij een paar kinderen ging spelen. Het bleek te gaan om vluchtelingen die in het asielzoekerscentrum woonden. Renée mocht van haar moeder met die kinderen spelen.

Na vier dagen kwam ook Geert, de vader van Renée, in Duinroos aan. Renée maakte met haar vader een fietstocht over het eiland en zei dat ze vrienden had gemaakt in het asielzoekerscentrum. Ze had van Fouad, één van de jongens daar, twee foto's meegekregen. Op deze foto's stond Fouads vader, die in zijn vaderland in de gevangenis zat. Op één van deze foto's was te zien dat zijn vader zwaar was toegetakeld. Renée verwachtte van haar vader dat hij ervoor zou zorgen dat die foto's in de krant kwamen. Geert legde haar uit dat hij wel bij een krant werkte, maar daar alleen maar computers repareerde. Hij bepaalde niet wat er in de krant kwam. Ook kon hij dit er nu niet bij hebben, hij wilde genieten van zijn vakantie.

De dag erna fietste Geert met Renée naar het asielzoekerscentrum. Geert wilde met de moeder van Fouad praten en haar de foto's teruggeven. De moeder van Fouad was een Irakese vrouw die Engels sprak. Zij bood haar excuses aan. Ze had de foto's goed verstopt, maar haar zoon had ze toch gevonden. Ze vond ook dat Fouad die foto's nooit aan Renée had moeten geven. Geert overhandigde haar de foto's. Hij had medelijden met de vrouw en wilde haar graag helpen. Hij wist alleen niet hoe en wilde weten wat er met haar man gebeurd was. Fouads moeder wilde hier niet veel over zeggen, behalve dat haar man was opgepakt wegens kritiek op de regering.

Geert wist nog niet zo goed wat hij met de situatie van Fouads vader aan moest. Zou er niets aan gedaan worden? Of zou iemand op de krant er eindelijk werk van maken? Toen ze afscheid namen vroeg Renée aan haar vader of hij meteen de krant ging bellen. Maar hij wilde dit nu niet. Hij had tijd nodig, veel tijd om na te denken.

Deel V

Martine logeerde dit jaar voor de derde keer in Duinroos. Dit keer was ze er met haar petekind Maartje. Vorig jaar was ze hier met Hans. Twee jaar geleden was ze hier met Sanne, die toen zwanger was van Maartje. Omdat Sanne voor een tentamen zat, had zij beloofd zich twee weken over Maartje te ontfermen.

Toen Martine in de keuken stond, stond er een man in een grijze overall voor haar neus. Hij verontschuldigde zich en dacht dat het huis leeg was. In zijn hand had hij een sleutel. Deze was van zijn tante Ina, de schoonmaakster. De man vertelde dat hij een paar klusjes wilde doen, volgens zijn tante stond het huis nu leeg. Hij vertelde nog meer. Dat hij een tijdje bij zijn tante logeerde. Hij had zijn huis verkocht en woonde op een boot hier in de haven. Toen hij Maartje zag dacht hij dat zij de dochter van Martine was. Martine zette dit niet meteen recht. Zij vond het eigenlijk niet netjes dat ze de waarheid achterhield voor een man die zij best wel aantrekkelijk vond.

De volgende dag kwam hij terug. Dit keer belde hij aan en stelde zich voor. Joost heette hij. Hij had een gereedschapskist bij zich en deed opnieuw een aantal klusjes. Martine vertelde Joost dat ze geen man had. Ze was hier alleen met haar dochter. Joost vertelde op zijn beurt ook meer over zichzelf. Nadat hij was gescheiden werd hij ziek. Hij zegde zijn baan op en kocht een boot.

Martine stelde hem voor om vaker in het huis te komen werken. Ze vertelde Joost dat ze een geschiedenis met Duinroos had, zonder op de geschiedenis zelf in te gaan. Ze begon steeds meer voor Joost te voelen, maar hij zou haar waarschijnlijk nooit werkelijk kennen. Ook Joost voelde veel voor Martine, hij begon verliefd op haar te worden. Ze deden steeds meer samen. Ze gingen met zijn drieën uit eten en ook naar het strand. Ondanks dat zat het Martine nog steeds dwars dat ze niet helemaal eerlijk was geweest. Terwijl Joost zoveel over zichzelf verteld had. Martine wilde niet tegen Joost liegen. Ze wilde hem ook even niet meer zien en besloot een brief aan hem te schrijven.

Deel VI

Deel VI is het vervolg van deel V. Joost las de brief van Martine. In de brief schreef Martine dat zij niet de moeder van Maartje was. Ze schreef verder dat de moeder van Maartje Sanne heette, een jongere vriendin van haar. Martine bood in de brief haar excuses aan en wenste Joost het beste.

Joost was teleurgesteld, maar nog steeds verliefd op Martine. Hij had graag Maartjes stiefvader willen worden, maar dat ging nu waarschijnlijk niet door. Hij kon Martine wel een beetje begrijpen. Ze zorgde goed voor Maartje. Ze zette zich, vermoedde hij, over een gemis heen. Had ze een kind gehad, maar was het gestorven? Kon ze zelf geen kinderen krijgen en had ze besloten een gulle tante te zijn?

Joost besloot Martine een brief terug te schrijven. Hij stelde voor dat ze elkaar morgen zouden ontmoeten. Ook wilde hij haar opnieuw leren kennen. Zonder tegenbericht zou hij 's ochtends bij haar op de stoep staan. De volgende ochtend was Joost in Duinroos. Martine en Maartje vertrokken vandaag met de middagboot.

Voordat ze vertrokken gingen ze met zijn drieën naar de duinen. Martine vertelde dat ze wel eens had gebeden dat ze iemand tegen zou komen. Iemand als jij, zei ze tegen Joost. Ook herhaalde Martine dat ze zich onmogelijk had gedragen. Ze vond het daarom een wonder dat Joost hier nu was, dat hij niet was weggelopen. Ze bleven nog een tijdje zitten in de duinen en het leek alsof ze ontwaakten uit een diepe slaap.

Personen

De schoonmaakster

In Laatste seizoen komen we meer te weten over de schoonmaakster. De schoonmaakster heet Ina. Zij maakt de boel schoon en houdt een oogje in het zeil. Ina is de tante van Joost, die een verhouding met Martine krijgt. Ina woont al bijna vijftig jaar op Vlieland. Haar man Jelte is inmiddels overleden. Ze leerde haar man kennen toen ze als kamermeisje op het eiland werkte. Ina heeft twee dochters en een aantal kleinkinderen. De gezondheid van Ina is de laatste jaren achteruit gegaan. Ze is een beetje vergeetachtig en rijdt tegenwoordig in een invalidenkarretje. Ook het schoonmaken van Duinroos wordt voor haar steeds moeilijker. Vooral het zware werk kan ze niet meer aan. Waarschijnlijk is dit het laatste seizoen dat ze Duinroos schoonmaakt.

Deel I, Hans en Manou

Een jaar geleden was Hans naar het eiland gekomen om het uit te maken met Martine. Dit had hij Manou, zijn huidige vrouw, beloofd. Hans is zesenveertig jaar en is arts. Hij is joods, net als zijn vrouw Manou. Manou is dertig jaar en is verpleegkundige op de röntgenafdeling van een ziekenhuis. Hans en Manou hebben nog geen kinderen. Toen Martine over een kind was begonnen wilde hij dat niet. Maar met Manou lijkt het alsof hij het altijd gewild had. Hans en Manou wonen in Amsterdam.

Deel II, Herman en Betty

Herman en Betty Slaghek zijn al voor de zesde keer op het eiland. Voordat ze hier voor het eerst kwamen verloren zij hun zoon Evert bij een ongeluk in Australië. Herman en Betty schreven trouw in het gastenboek. Over het eiland, over het verdriet om hun zoon en over Betty's wens om Everts graf in Melbourne te bezoeken. Herman is zestig jaar en werkt in een bibliotheek. Betty is ook zestig jaar. Zij zit op een schildersclub waar zij aquarellen maakt. Zij maakt ook aquarellen tijdens haar vakantie op Vlieland. Betty heeft geen moeder meer, maar nog wel een vader. Zij zorgt regelmatig voor haar vader, net als de twee zussen van haar vader.

Deel III, Kirsten

Kirsten Kleve is zevenendertig jaar en werkt bij een bank. Ze heeft al drie jaar een geheime relatie met Rick. Rick is architect en vijfentwintig jaar getrouwd. Rick had Kirsten beloofd te scheiden als zijn jongste zoon eindexamen heeft gedaan. Maar Kirsten krijgt uiteindelijk het gevoel dat hij nooit voor haar zal kiezen. Over de vrouw van Rick is niets bekend. Rick heeft drie kinderen. Zijn jongste zoon zit op de middelbare school. De anderen studeren in Delft en Leiden.

Deel IV, Geert, Eef en Renée

Geert en Eef zijn de ouders van Renée. Renée is een meisje van tien jaar. Geert is vierendertig jaar en repareert computers bij een krant. Eef is ook vierendertig jaar. Zij is zwanger en verwacht over vijf weken haar tweede kind. Geert en Eef doen veel voor de school waar Renée op zit. Geert doet allerlei klusjes en Eef was tot vorig jaar bijlesmoeder. Ook ging ze regelmatig mee met schoolzwemmen. Beiden worden vaak ingeschakeld bij allerlei vieringen, zoals met Kerstmis en het sinterklaasfeest.

Deel V en VI, Martine en Maartje

Martine is vijfenveertig jaar en werkt op een universiteit. Tijdens haar verblijf op Vlieland krijgt zij een relatie met de zeven jaar oudere Joost. Martine verblijft in Duinroos met haar petekind Maartje. Maartje is bijna twee jaar. Ze is de dochter van Sjoerd en Sanne. Omdat Sanne in de zomer moet studeren, neemt Martine Maartje mee naar Vlieland. Ook thuis zorgt Martine regelmatig voor Maartje. Martine woont in Amsterdam.

Plaats en tijd

Laatste seizoen speelt zich af in Duinroos op Vlieland. Het vakantiehuis ligt vlak aan zee, hoog op een duin, aan de Badweg.

De verhalen spelen zich af tussen begin april en half augustus 1999. Hans en Manou (deel I) verblijven in Duinroos van 3 tot en met 10 april. Bijna een jaar geleden was Hans ook al in Duinroos, toen om het uit te maken met Martine. Herman en Betty (deel II) komen al voor het zesde jaar op het eiland. Zij waren hier voor het eerst in 1994. Normaal gesproken gaan ze altijd drie weken in mei. Dit jaar zijn ze er twee weken in mei, in verband met de ziekte van Betty's vader. Kirsten (deel III) verblijft van woensdag tot en met woensdag op het eiland. Zij is er in het hoogseizoen, waarschijnlijk eind juni, begin juli. Tijdens de vakantie kan Kirsten niet bij haar minnaar Rick zijn. Hij viert op de zaterdag van haar vakantie zijn vijfentwintigjarige huwelijksfeest. Geert, Eef en Renée (deel IV) logeren begin juli één week in Duinroos. Eef is aan het begin van de vakantie vijf weken zwanger. Ze is over vijf weken uitgerekend, op ongeveer 11 augustus. Martine en Maartje (deel V en VI) logeren in Duinroos van 29 juli tot en met 11 augustus. Ze vertrekken een dag eerder omdat Maartje een beetje ziek is.

Thema

In Duinroos komen de opeenvolgende gasten tot belangrijke inzichten en beslissingen. De meeste gasten krijgen uiteindelijk inzicht in hun dwalingen. Deze dwalingen hebben te maken met zaken als egoïsme, hebzucht, overspel, vooroordelen en leugens. De verkregen inzichten leiden vaak tot belangrijke beslissingen. Zo komt Hans (deel I) tot het inzicht dat hij Martine veel verdriet heeft bezorgd door het uit te maken. Hij realiseert zich nu dat hij heel egoïstisch is geweest. In deel II ziet vooral Herman in dat hij te hebzuchtig is geweest. Hij reist op het laatste moment zijn vrouw achterna, die eerder weggaat. De ontmoeting met een makelaar laat hij voorbij gaan. In deel III spreekt Kirsten een oudere vrouw die ook een geheime relatie heeft. Kirsten besluit haar geheime relatie te beëindigen. Geert (deel IV) had in eerste instantie vooroordelen tegen asielzoekers. Hij overweegt nu een asielzoeker te helpen. In deel V en VI liegt Martine tegen Joost. Zij realiseert zich dat dit fout is en besluit hem de waarheid te vertellen.

Over de auteur

Vonne van der Meer (1952) debuteerde in 1985 met Het limonadegevoel en andere verhalen, waarvoor zij de Geertjan Lubberhuizenprijs kreeg. Daarna volgden romans, verhalenbundels, toneel en novelles. Met de roman Eilandgasten brak ze in 1999 door bij het grote publiek. Het werd het eerste deel van een succesvolle trilogie, met als verbindend element een vakantiehuis op Vlieland. Later volgden De avondboot (2001) en Laatste seizoen (2002). De eerste twee delen werden verfilmd. Eilandgasten werd verfilmd in 2006 en De avondboot in 2007. Van Vonne van der Meer verschenen eerder De reis naar het kind (roman, 1989), Nachtgoed (verhalen, 1993) en Spookliefde (novelle, 1995).

Lees verder

• Boekverslag: 'Eilandgasten' van Vonne van der Meer
• Boekverslag: 'De avondboot' van Vonne van der Meer