Leesbevordering vergroten met behulp van de leesomgeving

Lezen is één van de meest belangrijke bezigheden in het basisonderwijs. Echter het aantrekkelijk maken van het leesonderwijs blijft lastig. Eén van de manieren om het lezen aantrekkelijk te maken is het aantrekkelijk maken van de leesomgeving. Dit kan met behulp van het boekenaanbod, leesbevorderaars, ouders en vrienden en de plaats en tijd. Als alle vier de onderdelen op een goede manier worden aangeboden, zullen kinderen gemotiveerd worden om te lezen.

Leesbevordering

Om de leesbevordering te vergroten is het van belang om een aandacht te besteden aan de leesomgeving. Wanneer de leesomgeving aantrekkelijk is, zullen kinderen sneller gemotiveerd worden om te gaan lezen en zullen zij meer leesplezier beleven. Echter horen bij de leesomgeving vier succesfactoren waar er aandacht aan besteed moet worden. Dit is het boekenaanbod, de rol van de leesbevorderaars, rol van de ouders en vrienden en de plaats en tijd. Alles alle succesfactoren op een aantrekkelijke manier worden uitgewerkt en aangeboden is de kans groot dat kinderen gaan en vooral blijven lezen.

De leesomgeving

Een aandachtsgebied om de leesmotivatie te vergroten is de leesomgeving. Hierbij horen vier succesfactoren: het boekenaanbod, rol van de leesbevorderaars, rol van de ouders en vrienden en de plaats en tijd.

Het boekenaanbod

Om een goed boekenaanbod te hebben is het van belang dat er een gevarieerd aanbod is van boeken. Daarnaast moet het boekenaanbod aantrekkelijk en toegankelijk zijn voor de kinderen. Tot slot moet het aansluiten bij het leesniveau en de interesses van de kinderen. Er zijn acht verschillende soorten kinderboeken met ieder een eigen functie. Wanneer alle soorten kinderenboeken aanwezig zijn, wordt er goed aangesloten bij de interesses van de kinderen. Ten eerste zijn er de kijk- en zoekboeken. De functies van deze boeken zijn: nauwgezet en strategisch zoeken en zelf ontdekkingen doen. De tweede soort boeken zijn prentenboeken. De bedoeling van prentenboeken is dat kinderen met behulp van de prenten, hun eigen verhaal kunnen gaan vertellen, met ondersteuning van de tekst. Ook de voorleesboeken zijn apart ingedeeld. De voorleesboeken hebben als functie dat kinderen leren om het voorgelezen verhaal te kunnen verbeelden. De vierde soort kinderboeken zijn de rijmpjes, versjes en gedichten. De functie van deze boeken is dat kinderen leren kennismaken met de rijkdom en de speelsheid van taal. Ook worden de leren lezen boeken onderverdeeld bij de soorten boeken. De functie van deze boeken is het oefenen van de technische leesvaardigheid, in samenhang met begrip en beleving. De jeugdromans, is een volgende soort kinderenboeken. De functie van de jeugdromans is het stimuleren van leesplezier en de leesbeleving te versterken. De volgende soort zijn de informatieve boeken. De informatieve boeken hebben als functie de kinderen een greep te geven op de wereld door begrippen te duiden en samenhang te tonen. Tot slot zijn er de stripboeken. Stripboeken zorgen ervoor dat visueel ingestelde kinderen een andere leeservaring krijgen.

Een kwalitatief hoogstaand en gevarieerd boekenaanbod is erg belangrijk. Veel en vooral verschillende boeken geven kinderen de kans om te lezen. Daarnaast geeft het, het kind de kans om zich te ontwikkelen als lezer en zorgt het ervoor dat het kind een bepaalde boekenvoorkeur kan ontwikkelen. Het zorgt voor positieve leeservaringen bij het kind. Kinderen moeten de kans krijgen om er achter te komen wat boeken voor hun betekenen. Het kan zijn dat boeken hen helpen met ontspannen, of dat boeken ervoor zorgen dat hun fantasie wordt geprikkeld. Ook kunnen boeken bij kinderen effect hebben op emoties, boeken kunnen informatie bieden of zorgen voor een etnisch genot. Een groot en gevarieerd aanbod, zorgt ervoor dat kinderen erachter komen wat boeken hun kunnen bieden. De leesvaardigheid gaat, door het hebben van een divers aanbod aan leesmaterialen, omhoog. Het hebben van boeken zorgt ervoor dat kinderen eigen keuzes kunnen maken in het lezen van boeken. Het grootste belang bij het lezen, is dat boeken aansluiten bij het leesniveau van het kind.

Bij een ideaal boekenaanbod op de school zijn er minimaal vier boeken per leerling beschikbaar. Hierdoor is er voor elke leerling voldoende keus en is er altijd een boek dat aansluit bij het niveau en de interesse van het kind.

Rol van de professional

Voor een succesvolle ontwikkeling in het lezen van het kind is de ondersteuning van een helpende volwassene cruciaal. Een professional kan zijn de leerkracht of de bibliothecaresse, deze professionals moeten goed het niveau van het kind kunnen inschatten en op de hoogte zijn van de verschillende soorten boeken. De professional moet een advies aan het kind kunnen geven.

Zij moeten er voor kunnen zorgen dat het kind enthousiast wordt voor het lezen van boeken. De leerkracht is de bemiddelaar voor leesbevordering tussen kinderen en boeken. De leerkracht heeft een goed beeld van de leerling, de leerkracht weet hoe de leesontwikkelingen en het leesniveau van het kind is. De leerkracht zorgt voor een positieve rol door leerlingen boeken aan te bieden, het kind te ondersteunen bij de boekenkeuze en het kind te stimuleren. Daarnaast is het van belang dat er een leescoördinator op de basisschool is. De leescoördinator moet een duidelijk taal-leesbeleid opstellen. Daarnaast organiseert de leescoördinator leesbevorderingsactiviteiten, onderhoudt de leescoördinator het contact met de bibliotheek en zorgt de leescoördinator voor een ruim en actueel boekenaanbod op de school. Ook is het van belang dat de leescoördinator duidelijk maakt wat het budget is voor leesbevordering. Kortom, de leescoördinator zorgt voor duidelijkheid op het gebied van lezen en taal.

Rol ouders en vrienden

Om een goede en succesvolle lezer te worden is er ondersteuning nodig van een ‘helpend volwassene’. Zowel ouders en vrienden, als docenten hebben een grote invloed op het leesontwikkelingen van kinderen. Een goede leesopvoeding van vrienden, zorgt ervoor dat de kans 3,6 keer zo groot is dat het kind een lezer wordt en de leesopvoeding van een docent zorgt ervoor dat de kans 1,5 keer zo groot is. De rol van ouders is dus erg belangrijk. Een stimulerende leesomgeving is opgebouwd is uit vijf onderdelen:

Het goede voorbeeld geven

Ten eerste is het goede voorbeeld geven van belang. Als het kind de ouder ziet lezen, stimuleert het, het kind ook om te gaan lezen. Het is belangrijk dat er in huis boeken, tijdschriften en kranten aanwezig zijn.

Voorlezen

Het is belangrijk dat ouders het kind voorlezen, zelfs als het kind zelf al kan lezen. Wanneer de ouder een verhaal voorleest, dat nog te moeilijk is voor het kind om zelf te lezen, raakt het kind vertrouwd met het verhaal. Dit zorgt ervoor dat het kind gemotiveerd raakt om te lezen.

Praten over boeken

Het vragen naar het boek is ook een belangrijke handeling die de ouder kan doen. Dit zorgt ervoor dat de ouder interesse toont in de leesvoorkeuren van het kind.

Boeken cadeau geven

Kinderen worden enthousiast door het hebben van boeken. De boeken die zij in hun eigen boekenverzameling hebben, willen zij dan ook vaak meerdere keren lezen. Het lezen van boeken die zij al vaker hebben gelezen, kan zorgen voor succeservaringen, vooral bij zwakke lezers. Ook wordt het leesplezier van het kind vergroot, door het hebben van een eigen boekenverzameling.

Naar de bibliotheek en boekenwinkel gaan

Kinderen vinden het leuk om zelf boeken uit te kunnen zoeken. In een bibliotheek of boekenwinkel is een groot aanbod van verschillende soorten boeken, hierdoor kunnen kinderen hun leesvoorkeur bepalen. Ook is het van belang dat het kind zelf boeken kan kiezen, het kind kiest vaak een ander boek dan dat een volwassene zou doen.

Plaats en tijd

Het is van belang dat er een rustige plek voor de kinderen is. Kinderen hebben een plek nodig om zich in het verhaal te kunnen verdiepen. Van belang is een plek waar weinig externe prikkels zijn. Het is belangrijk dat er voldoende tijd wordt besteed aan lezen en taal. De inspectie schrijft voor dat er voor taal en lezen ongeveer 8 uren per week moeten staan ingeroosterd. Voor scholen waar veelal leerlingen zitten met een taalachterstand, geven zij aan dat daar 9-10 uur aan lezen en taal moet worden besteed.