Hoe help ik mijn kind thuis het schooldictee oefenen?

Veel kinderen oefenen thuis de woorden die in de klas als dictee worden overhoord. In veel gezinnen is huiswerk een lastig punt. Hoe help je je kind om het dictee goed te kunnen maken? Allereerst moet je je kind zo ver krijgen dat het wil gaan oefenen. Dat is vaak al een punt. En dan het oefenen zelf. Hoe kun je dat het beste doen? Door het creëren van een gezellig oefenmoment en het handig oefenen van de spelling wordt huiswerk maken een stuk plezieriger.

Zin maken om aan het huiswerk te beginnen

Zin maken om te oefenen kan al een eerste hobbel zijn. Wat helpt: spreek een vaste tijd af om te oefenen. Bijvoorbeeld 3 x per week voor het eten, of elke schooldag om 19.00 uur. Het tijdstip dat je kiest is afhankelijk van wat handig past in je gezin. Op welke dagen en tijden heb je zelf wat meer tijd en rust om te helpen met het huiswerk?

Houd de oefentijd kort. Drie keer 10 minuten is veel effectiever dan één keer 40 minuten. Vaker oefenen betekent beter onthouden wat je geoefend hebt. Je kunt het gezelliger maken door er zelf even bij gaat zitten met een lees- of schrijfwerkje. Een kopje thee erbij en een waxinelichtje aan en huiswerk maken wordt al een stuk leuker!

Spelling gaat allereerst om wat je hoort

Het oefenmoment is afgesproken en je maakt er een gezellig moment van. Maar hoe nu verder? Belangrijk is, dat het kind zich bewust wordt van alle letters in het woord. Dat lukt het best door het woord hardop te zeggen. Dat kan door het woord hardop te lezen, of, als jij het woord dicteert, het woord na te laten zeggen.

Woorden met twee of meer delen worden hardop gezegd, verdeeld in klankstukjes. Let op het verschil tussen lettergrepen en klankstukjes! In lettergrepen: let-ter-gre-pen en in klankgroepen wordt het le-(t)ter-gre-pen. Dat is een belangrijk verschil! Door het woord in klankstukjes te verdelen, kun je beter nagaan welke spellingregels er bij dat stukje horen. Bovendien wordt er dan beter gelet op woordstukjes (zoals ge-, be-, ver-, -ig, -heid, enzovoorts), die je altijd hetzelfde schrijft.

Schrijf het woord op

Bij elk klankstukje van het woord, hoort wel een regel die je kind op school geleerd heeft. Dus bij elk klankstukje moet een regel worden toegepast. Dat lijkt ingewikkeld, maar onderstaande voorbeelden maken het duidelijk.

Twee voorbeelden

Inzamelen

• In – za – me – len:
• in – schrijf het woord zoals je het hoort
• za – de a klinkt lang: je schrijft van alle letters maar één
• me – woordstukje, je hoort u en je schrijft e
• len – woordstukje, je hoort u en je schrijft e

Vertellen

• Ver – te - llen:
• ver – woordstukje, je hoort u en je schrijft e
• te – de e klinkt kort, daarom komen er twee medeklinkers na, dus ik schrijf: tellen
• len – een woordstukje

Omslachtig

Ja, een beetje omslachtig lijkt het wel. Maar als kinderen dit volhouden, is de kans op succes groot. Fouten in een dictee komen doorgaans niet omdat de kinderen het niet weten of niet begrijpen. De kinderen kennen de spellingregels meestal goed. Maar je moet moeite doen om de regels op elk klankstukje toe te passen. En daar gaat het vaak mis. Als kinderen wennen aan deze manier van opschrijven, gaat het na verloop van tijd automatisch. De dicteecijfers gaan in ieder geval meestal flink omhoog!

Nog een paar tips om te oefenen

Ter afwisseling en motivatie kun je één van onderstaande oefeningen laten doen.

• Laat het woord in verschillende kleuren opschrijven. Voor elk woordstukje een andere kleur.
• Laat een streep zetten onder het moeilijkste stukje van het woord. Is daar de spellingregel goed toegepast?
• Laat het woord in een trapje opschrijven. Elk woordstukje komt een treetje hoger.
• Laat bij de moeilijkste woorden een tekeningetje maken. Dat hoeft niet een tekening te zijn dat het woord weergeeft, maar mag een tekening zijn van iets waar je aan denkt als je dit woord hoort of moet schrijven.

Lastig

De Nederlandse spelling is best lastig. Misschien ben je er zelf ook niet zo in thuis. Vraag dan of de leerkracht je uit wil leggen hoe de spellingregels in de klas uitgelegd en benoemd worden. Misschien kan er een overzichtje van mee naar huis gegeven worden. Er is vast een handig overzichtje van. En handige ezelsbruggetjes voor een juiste spelling zijn ook op het internet te vinden. Een voorbeeld daarvan is https://www.ezelsbruggetje.nl/nederlands.

En als het toch niet lukt

Voor sommige kinderen blijft het moeilijk om woorden juist te schrijven. Leg dan vooral de nadruk op de moeite die je kind doet om de woorden te leren, en niet op het dicteecijfer. Een 6 halen met veel moeite is knapper dan een 8 halen terwijl je er niets voor hoefde doen. Je kunt overwegen om de inspanningen te belonen. Drie keer goed oefenen om een kwartiertje computer of tv-kijken te verdienen. Of, nog leuker, samen een spel spelen! Als je kind ontmoedigd raakt door slechte cijfers, overleg dan eens met de leerkracht. Weten ze op school wel hoeveel inspanningen gedaan worden om het dictee te oefenen? Kan er in oefenstof of in het aantal dicteewoorden wat aangepast worden? Het is erg belangrijk dat een kind gemotiveerd blijft. In overleg met de leerkracht is daar vast wat op te vinden.