Pestprotocol op scholen

Het gebeurt nog steeds iedere dag en nog vaak ook. 65% van de Nederlanders is of wordt nog steeds gepest, ook op scholen is dit het geval. Het is wettelijk verplicht voor scholen om pesten aan te pakken. Scholen hebben verschillende manieren en protocollen om pesten tegen te gaan. Zo zijn er duidelijke regels, er kan er per situatie bekeken worden wat de consequenties zijn voor de pester en hoe het slachtoffer geholpen kan worden, maar wat doet een school tegen pesten? Wat staat er in het pestprotocol?

Protocol tegen pesten

• Wat is een pestprotocol?
• Wat is pesten?
• Algemene kenmerken van een pestprotocol
• Het benaderen van de verschillende betrokkenen
• Oplossingen tegen pesten
• De schoolregels

Wat is een pestprotocol?

In een protocol staat precies beschreven wat er per situatie gedaan moet worden. Deze pestprotocollen zijn per werkvloer anders. Pestgedrag op een basisschool pak je anders aan dan wanneer er gepest wordt op kantoor.

Wat is pesten?

Pesten is het structureel plegen van (on)schuldige plagerijtjes door één persoon of groep gericht op één persoon of groep. Deze persoon of groep is niet in staat om zichzelf te verdedigen. Pesten kan tijdens schooltijd, op het werk en online gebeuren. Wanneer het slachtoffer zich verzet, is het vaak een aanleiding voor de pester om nog verder te gaan met pesten. Er zijn meerdere betrokkenen tijdens pesten:

• Het slachtoffer
• De pester
• De meelopers
• De ouders

Algemene kenmerken van een pestprotocol

Wanneer het duidelijk is dat er gepest wordt en er na een goed gesprek met de pester en slachtoffer nog geen oplossing is gekomen, zal er gebruik worden gemaakt van een pestprotocol. Dit protocol is geschreven op een manier dat niemand zich gekwetst voelt en dat er gezorgd kan worden voor een oplossing. Ieder pestprotocol heeft een eigen stappenplan. Allereerst moet er een gesprek plaatsvinden tussen de pester en het slachtoffer. Samen kunnen ze tot een oplossing komen. Wanneer dit niet lukt, moet de leerkracht er bij komen. De leerkracht zorgt dat hij alle informatie verzameld heeft en komt tot een oplossing. Wanneer er niet aan de oplossing gehouden wordt, kan er straf komen. Wanneer straffen nog niet werkt, wordt er contact gezocht met de ouders. Gevolgen kunnen zijn: uit groep plaatsing, schorsing of verwijdering van school. Ieder protocol verschilt, het kan dus zijn dat het pestprotocol op je kind zijn school anders is.

Het benaderen van de verschillende betrokkenen

Een gesprek met een van de betrokkenen zorgt ervoor dat er meer vertrouwelijke informatie naar boven komt. Wanneer de pester en het slachtoffer bij elkaar zitten, zal er een andere sfeer zijn dan wanneer er een gesprek plaatst vindt los van elkaar. Door verschillende gesprekken te voeren kun je meer informatie van verschillende bronnen binnen halen.

Het slachtoffer benaderen

Wanneer het slachtoffer naar jou toe komt om te praten over het pesten, moet je je eerst voorbereiden op het gesprek. Maak een vervolgafspraak. Dit zorgt ervoor dat het slachtoffer alles kan vertellen, wat in hem omgaat en dat jij kan doorvragen. In het gesprek komen de volgende punten aan de orde:

• Toon je medeleven
• Het analyseren van de situatie
• Oplossingsgericht denken
• Het slachtoffer kracht geven

Door je medeleven te tonen voelt het slachtoffer dat hij gewaardeerd wordt. Je denkt samen na over de situatie. Door te analyseren kun je tijdens het gesprek ook oplossingsgericht denken. Laat het slachtoffer eerst uitpraten tot hij klaar is, dan weet je zeker dat hij alles verteld heeft wat hij wil vertellen. Wat je vooral niet moet doen, is teveel medelijden tonen. Wanneer je dat doet, voelt het slachtoffer zich een buitenbeentje in een uitzonderingspositie.

De pester benaderen

Pesten kun je niet zonder straffen laten verwaaien. Per situatie kan de straf verschillen. Straffen doe je niet zomaar, er zijn straffen voor verschillende leeftijdscategorieën, situaties en in welke fase het pesten zit. Voor het jonge schoolkind (6 tot 10 jaar) zijn de volgende fasen in te zetten tegen het pesten:

Fase 1

• Tijdens het buitenspelen binnen blijven
• Een stelopdracht waarom pesten niet goed is
• Gesprekken met intern-begeleider of directie

Fase 2
Fase twee wordt ingezet wanneer fase 1 niet geholpen heeft. In deze fase wordt er gevraagd of de ouders/verzorgers naar school willen komen. De ouders en school praten met elkaar en komen gezamenlijk tot een oplossing waar het kind ook mee instemt. School zal ook inzetten op een straf aan huis.

Fase 3
Wanneer fase 2 niet heeft geholpen, zal er een derde partij aan te pas komen. Er kan dan een oproep gedaan worden op een schoolbegeleidingsdienst. Dit kan intern binnen de school zijn of extern kan er een instelling zijn die de school kan helpen met het probleem

Fase 4
De leerling zal uit de groep gezet worden wanneer er geen verbetering heeft opgetreden. De leerling zal naar een andere groep gaan of wanneer dit niet mogelijk is zal het kind naar een andere school moeten.

Fase 5
In uitzonderlijke gevallen wordt het kind van school geschorst of verwijderd.

De benadering van de groep

Niet alleen de pester is verantwoordelijk, wanneer de groep ziet dat er iemand gepest wordt maar er niets over zegt, dan zijn zij ook automatisch verantwoordelijk. Door goede voorlichting in de klas over pesten, kan je voorkomen dat er niets gezegd wordt. Vaak zijn leerlingen bang om tegen de pester in te gaan, want je kunt zelf daardoor ook gepest worden. Leerlingen in de groep kunnen in een groepje af gaan op de pester of naar de leerkracht gaan.

De benadering van de ouders

Niet alleen de ouders van het slachtoffer moeten ingelicht worden, ook die van de pester en de klasgenoten en meelopers.

Ouders van het slachtoffer
De ouders krijgen een brief of e-mail met daarin een verwijzing naar wat er gebeurt op school. Het pestprotocol wordt als bijlage meegestuurd. Ze worden uitgenodigd voor een gesprek op school. De school zal vragen of de ouders eerst met het kind willen praten.

Ouders van de pester
Ouders krijgen een brief of e-mail gestuurd met daarin een verwijzing naar het gedrag van het kind. Het pestprotocol wordt als bijlage meegestuurd. De school zal vragen of de ouders met het kind in gesprek willen gaan. Dit gesprek heeft als doel dat het zich bewust is van het pesten en welke gevolgen dat heeft voor de pester en het slachtoffer.

Ouders van de meelopers
De ouders van de meelopers krijgen een brief of e-mail met daarin de situatie in de klas. De ouders van meelopers moeten hun eigen kind in de gaten houden, maar er zal ook gevraagd worden of ze de andere leerlingen ook nadrukkelijk in de gaten willen houden. Er zal ook een verzoek zijn of de ouders met het kind willen praten. Dit gesprek heeft als doel dat het kind zich bewust is van het pesten.

Oplossingen tegen pesten

Heb geen geheimen voor elkaar. Maak bespreekbaar wat de situatie is. Iedere school heeft minimaal een vertrouwenspersoon. Door met die persoon te praten kan er naar een oplossing gezocht worden. Het kan ook aan de leerkracht, ouders of derde partijen zoals de kindertelefoon verteld worden. Wanneer het jou verteld wordt, neem dit altijd serieus. Pesten kan grote gevolgen hebben voor de pester en het slachtoffer.

De schoolregels

Het is verplicht om als school een pestprotocol te hebben. In dit protocol zullen ook de regels staan die pesten tegen moeten gaan. Regels moeten scherp en kernachtig beschreven staan zodat het ook voor de leerlingen duidelijk is. Voorbeelden van regels kunnen zijn:

• Wij doen niets bij anderen wat je bij jezelf ook niet wilt.
• Wij hebben geen geheimen voor elkaar over pesten
• Wij helpen elkaar wanneer iemand verdrietig is
• Wij gaan naar de leerkracht als er gepest wordt.