Kenmerken van de openbare basisschool

Wanneer het tijd is om een kind aan te melden voor een basisschool, merken veel ouders op dat er erg veel keuze is op dit gebied. Vrijwel iedere gemeente in Nederland heeft een openbare basisschool. Maar naast de openbare basisschool zijn er in veel gemeenten ook bijzondere basisscholen zoals scholen met een Katholieke of Protestant-Christelijke inslag. Zij krijgen allemaal geld van de overheid, maar de besturing en identiteit verschilt. Maar wat maakt scholen nu openbaar? Wat zijn de kenmerken van deze scholen?

De geschiedenis - de schoolstrijd

Naast openbare scholen bestaan er ook bijzondere scholen, zoals scholen met een katholieke of protestants-christelijke grondslag. Al deze scholen krijgen een gelijk bedrag van de overheid. Dit was vroeger niet zo vanzelfsprekend als nu. Voor 1917 kregen alleen openbare scholen geld van de overheid, de katholieke en christelijke scholen moesten zelf hun boontjes doppen. Dit heeft geleid tot de schoolstrijd. Na jaren gestreden te hebben voor gelijkheid tussen openbaar en bijzonder onderwijs werd in 1917 deze gelijkheid in de grondwet vastgelegd. Hierna werden er meer bijzondere scholen opgericht, waardoor het openbaar onderwijs een slag te verwerken kreeg. Inmiddels is ongeveer 1/3e deel van alle scholen openbaar. Sinds eind jaren '80 is er een nieuw type bijzondere school bijgekomen, de islamitische school.

Kenmerken van het openbaar onderwijs

Iedere vorm van onderwijs heeft een eigen identiteit. Per school wordt die identiteit verder uitgediept. De ene openbare school is daarom zeker de andere niet. De wijk en daarmee de populatie van de school heeft veel invloed op de identiteit van de school.
Over het algemeen zijn er drie kenmerken te noemen van het openbaar onderwijs:

1. De openbare school wordt bestuurd door de overheid

De gemeente kan hier zelf zorg voor dragen, maar ook middels een stichting of openbaar rechtspersoon die dit namens de gemeente doet.

2. Openbaar onderwijs is actief pluriform

Deze actieve pluriformiteit zorgt ervoor dat kinderen op de openbare basisschool onderwijs krijgen vanuit alle kanten van onze multiculturele samenleving. Het openbaar onderwijs zet zich niet vast op een geloofsovertuiging, maar biedt 'neutraal' alle aspecten aan. Op deze manier wil de openbare school de kinderen veel leren en laten denken en handelen vanuit onder andere vrijheid, verantwoordelijkheid en solidariteit.

3. Openbaar onderwijs is algemeen toegankelijk

Dit houdt in dat iedereen op deze scholen wordt toegelaten. Ongeacht geloofsovertuiging, ras, seksuele geaardheid of politieke voorkeur. Ook voor kinderen met een handicap is plaats, hier moeten voorzieningen voor worden aangebracht.

Onderwijs in geestelijke stromingen of levensbeschouwelijk vormingsonderwijs

De openbare school is verplicht op onderwijs in geestelijke stromingen of levensbeschouwelijk vormingsonderwijs aan te bieden. Leerlingen zijn echter niet verplicht om hieraan deel te nemen. Deze kinderen krijgen andere onderwijsactiviteiten van de school. Vaak wordt dit onderwijs in groep 7 en/of 8 aangeboden.

Past een openbare school bij ons gezin en onze opvoeding?

De ene openbare school is de andere openbare school niet. Of de openbare school past bij de normen en waarden binnen het gezin is iets dat per school bekeken moet worden. Vaak zijn scholen een afspiegeling van de wijk waarin zij staan, dit zegt vaak al veel over de identiteit. Tijdens een rondleiding en een informerend gesprek met de leidinggevende van de school krijg je een betere indruk van de school. Het is aan te raden om meerdere scholen te bekijken zodat het vergelijken makkelijker wordt.