Profielkeuze; Hoe maak ik die keuze?

Al op jonge leeftijd moeten leerlingen een belangrijke keuze maken voor de toekomst. In de derde klas van zowel de HAVO als het VWO moet elke leerling de profielkeuze doen. Een keuze die bepalend is voor de latere mogelijkheden met betrekking tot het vervolgonderwijs en de uiteindelijke beroepskeuze. De profielkeuze is dan ook niet iets wat zomaar even snel tussendoor gedaan kan worden. De vraag is dan ook: hoe maak je deze belangrijke keuze. Hoe kom je tot een weloverwogen beslissing en waar moet je op letten?

Profiel kiezen

• Hoe maak ik een goede profielkeuze?
• Profielkeuze is samenwerking tussen ouder en kind
• Verschillende manieren om te komen tot een profielkeuze
• Niet weten welk profiel je wilt kiezen

Hoe maak ik een goede profielkeuze?

Het maken van de profielkeuze is niet alleen maar het kiezen van de vakken die je leuk vind, of de vakken waar je goed in bent. Je moet altijd verder kijken. Dat betekent dat je als het ware "achter" de vakken moet kijken. Wat kan je met een vak? Maar nog veel meer: wat wil ik er mee? Een keuze maken moet niet impulsief gebeuren. Het moet een weloverwogen beslissing worden. Voor het maken van de juiste keuze, moet je verdiepen in jezelf, je karakter en nadenken over wie je bent en wat je luk vindt. De volgende punten helpen je op weg naar een weloverwogen beslissing:

• Concentreer je op wat je belangrijk vindt
• Denk aan je karaktereigenschappen en je kwaliteiten
• Bepaal voor jezelf wat je zoekt in je werkomgeving
• Signaleer trends op de arbeidsmarkt en bedenk of je daar affiniteit mee hebt

Profielkeuze is samenwerking tussen ouder en kind

Tijdens het hele keuzeproces is het van belang dat er een wisselwerking plaats vindt tussen de ouders en het kind dat de keuze moet gaan maken. Probeer alle kansen voor een gesprek zoveel mogelijk te benutten. Vaak zijn het er niet zo veel. Iedereen is druk met zijn eigen dingen. Dus als een kans zich voordoet grijp deze dan aan. Voor de ouders geldt dat ze hierbij goed naar hun zoon/dochter moeten luisteren. Niet te snel klaar staan met een reactie, maar eerst luisteren naar wat er daadwerkelijk wordt gezegd. Ouders hebben vaak al een beeld van hun kind en de bijbehorende toekomstplannen. Maar komt dit overeen met de plannen van het kind zelf? Er zou best wel eens onverwachte informatie boven kunnen komen. En sta dan niet te snel klaar met een oordeel, maar bespreek het rustig.

Verschillende manieren om te komen tot een profielkeuze

Elke leerling zal weer zijn eigen vorm kiezen om tot een uiteindelijke profielkeuze te komen. Dit is heel normaal, want ieder mens heeft tenslotte zijn eigen manier om tot een keuze te komen. Dit persoonlijke keuzeproces is onder te verdelen in 7 verschillende keuzestijlen:

• De emotionele keuzestijl
• De eigenzinnige keuzestijl
• De impulsieve keuzestijl
• De intuïtieve keuzestijl
• De logische/rationele keuzestijl
• De meegaande keuzestijl
• De uitstellende keuzestijl

De emotionele keuzestijl

Hier gaat het om een keuze vanuit "je hart". Er wordt een gevoelsmatige beslissing genomen. Iets voelt goed en daarom wordt het gekozen.

De eigenzinnige keuzestijl

Een eigenzinnige keuzestijl is een stijl die past bij mensen die hun eigen weg gaan. Wat anderen denken of doen speelt hierbij geen rol.

De impulsieve keuzestijl

Deze stijl past bij mensen die nooit lang na denken over een beslissing, maar gelijk hun keuze maken. Wordt men later door iemand in de directe omgeving of door de feiten met de consequenties geconfronteerd, dan kan nog al eens blijken dat een overhaaste keuze niet altijd de juiste is. Kortom het oude gezegde "eerst denken en dan doen", gaat hier nogal eens op.

De intuïtieve keuzestijl

Een intuïtieve keuze is een keuze die niet aan andere uit te leggen is. Degene die de keuze maakt weet vaak zelf al intuïtief dat dit de beste keuze is. Het betekent echter niet dat er geen proces aan vooraf gegaan is. Ook iemand die op zijn intuïtief kiest maakt wel degelijk zijn of haar overwegingen. Alleen het besluit waarom nu juist deze keuze wordt gemaakt is niet aan derden uit te leggen. Men weet gewoon dat het de juiste keuze is. Meestal blijkt dit ook inderdaad het geval te zijn.

De logische / rationele keuzestijl

Bij deze stijl wordt vanuit "het hoofd" gekozen. Alle voor- en tegenargumenten worden tegen elkaar af gewogen. En daaruit wordt de meest logische keuze gemaakt.

De meegaande keuzestijl

Dit is een gevaarlijke keuzestijl, omdat de persoon zelf het heel moeilijk vindt om een keuze c.q. beslissing te maken. Om de keuze c.q. beslissing te maken wordt advies aan iemand anders gevraagd. En op basis van een dergelijk advies wordt dan een besluit genomen.

De uitstellende keuzestijl

Veelal heel serieuze mensen zullen vanuit een bepaald verantwoordelijkheidsgevoel de uiteindelijke beslissing zo lang mogelijk voor zich uit blijven schuiven. Een keuze die je toekomst bepaald, daar moet je niet te gemakkelijk over denken en al helemaal niet overhaast over beslissen.

Welke van de bovenstaande keuzestijlen ook past bij de leerling, het is altijd raadzaam om de keuze goed door te spreken. Op school zal een mentor altijd nog zijn/haar kijk op de keuze toelichten. En thuis is het zaak dat de ouders goed overleggen met hun kind waarom een bepaalde keuze is genomen. Vraag goed door naar het hoe en waarom. Doorvragen zet weer aan tot nadenken. Zo blijft het proces continue in ontwikkeling.

Niet weten welk profiel je wilt kiezen

Heel veel leerlingen weten heel goed wat ze niet willen. Zij kunnen al heel duidelijk van veel studies of beroepenvelden aangeven dat ze daar niets mee willen doen in de toekomst. Maar dat is natuurlijk niet de bedoeling van dit hele keuzeproces! We zijn juist op zoek naar wat iemand wel wilt! Maar geen nood. Ook de ontdekking van wat een leerling niet wil levert al veel informatie op.

Lees verder

• Profielkeuze; Verdiep je in je karakter en kwaliteiten
• Profielkeuze; Wat wil ik later worden?