Profielkeuze; Wat wil ik later worden?

Al op jonge leeftijd moeten leerlingen een belangrijke keuze maken voor de toekomst. In de derde klas van zowel de HAVO als het VWO moet elke leerling de profielkeuze doen. Een keuze die bepalend is voor de latere mogelijkheden met betrekking tot het vervolgonderwijs en de beroepskeuze. De profielkeuze is dan ook niet iets wat zomaar even snel tussendoor gedaan kan worden. Het zal een wel overwogen beslissing moeten worden waarbij de leerling stil moet staan bij zijn/haar wensen ten aanzien van een toekomstig beroep.

• Wat wil ik later worden?
• Hoe maak ik de juiste profielkeuze?
• Wat is mijn motivatie, wat zijn mijn drijfveren?
• Vaardigheden die bij mij passen
• Beloningen die uit werk gehaald kunnen worden

Wat wil ik later worden?

Op heel jonge leeftijd wordt er vaak nog gemakkelijk iets geroepen. Als aan jongens en meisjes aan het begin van de basisschool deze vraag wordt gesteld, dan wordt er al snel van alles geroepen: brandweerman, politieagent, kapster, prinses. Maar als in de derde klas van het voortgezet onderwijs het echt een serieuze keuze dreigt te worden vallen toch veel leerlingen stil bij deze vraag. En dat is ook eigenlijk goed te begrijpen. Het is natuurlijk ook een hele moeilijke keuze. Op de leeftijd dat de profielkeuze gemaakt moet worden zal voor velen de hele arbeidsmarkt nog een mistig gebeuren zijn.

Hoe maak ik de juiste profielkeuze?

Tijdens je oriëntatie op de onderwijs- en/of banenmarkt kun je natuurlijk als het ware bij toeval tegen de juiste studie of het juiste beroep "aanlopen". Je komt iets tegen dat je direct aanspreekt. In een dergelijk geval is de keuze snel en gemakkelijk gemaakt. Voor de meeste leerlingen zal dit echter niet opgaan. Wat er volgt is een intensief zoekproces. Welke opleidingen zijn er, welke beroepen spreken mij aan?

Wat is mijn motivatie, wat zijn mijn drijfveren?

Belangrijk bij het maken van de profielkeuze, of anders gezegd bij de zoektocht naar "wat wil ik later worden?" is het goed om stil te staan bij iemands motivatie of drijfveren. Nadenken dus over wat je motiveert, wat belangrijk voor je is:

• Waarom wil ik studeren/werken?
• Waar wil ik aan bijdragen?
• Wat vind ik prettig om te doen?

Je kunt het ook vanaf de andere kant benaderen. Als jezelf je ideale baan zou kunnen kiezen hoe zou die er dan uit zien?
Hoe zou je willen werken?

• Zelfstandig / individueel
• In loondienst / teamverband

Waar zou ik willen werken?

• Binnenland / buitenland
• Groot / klein bedrijf

Met wie zou je willen werken?

• Met veel mensen
• Met weinig mensen

In wat voor organisatie wil je werken?

• Overheid
• Groot of klein bedrijf
• Profit- / non-profitorganisatie

Vaardigheden die bij mij passen

Naast het invullen van je "ideale baan" zoals hierboven beschreven, moet je ook nog in beeld brengen wat je dan voor werk zou willen doen. Je moet opzoek naar je eigen vaardigheden, waar ben je gedreven in, wat kan je goed? Onderstaand een tabel met een aantal vaardigheden. Ga voor jezelf na welke vaardigheden daarvan goed bij jou passen.

Beloningen die uit werk gehaald kunnen worden

Het is duidelijk dat je in een toekomstige baan je vaardigheden wilt benutten. Naast het inzetten van je vaardigheden wil je uit je werk ook vaak een persoonlijke beloning halen. Een beloning niet zozeer in geld, maar in de vorm van zingeving of voorwaarden die je motiveren om dat werk te gaan doen. Die beloningen kunnen liggen op het vlak van je persoonlijke ontwikkeling, maar ook gericht zijn op je status. Hieronder opnieuw een tabel met daarin een aantal zingevende factoren, zodat je voor jezelf kunt nagaan of deze een rol spelen in jouw ideale beroep/werkomgeving.
Door het in kaart brengen van de vaardigheden en de gewenste beloningen, evenals door jezelf een beeld te vormen van je ideale baan, ben je al weer een stap dichter bij het op een weloverwogen wijze maken van de profielkeuze. Ook het in kaart brengen van je karakter en je kwaliteiten helpt je daarbij.

Lees verder

• Profielkeuze; Verdiep je in je karakter en kwaliteiten