Dyslexie: wat mogen ouders van de school verwachten?

Hoe krijgen ouders inzicht in de manier waarop dyslexie op school wordt aangepakt? Is er voldoende aandacht voor de lees- en schrijfproblemen van hun kind? In de praktijk kunnen er grote verschillen zijn tussen de scholen onderling. En er zijn vaak grote verschillen tussen de individuele leerkrachten. Ouders willen uiteraard zoveel mogelijk aandacht en begeleiding voor hun kind. Assertieve ouders bereiken misschien meer dan ouders die nergens om durven vragen.

Wanneer begin je als ouders over - mogelijke - dyslexie?

Dyslexie kan in de familie voorkomen, er is een erfelijke factor. Als ouders denken dat hun kind door erfelijke aanleg een grotere kans op dyslexie heeft, kunnen ze het onderwerp al in het eerste kennismakingsgesprek met de school ter sprake brengen. In dat gesprek kunnen ze meteen informeren naar de wijze waarop de school met dyslexie omgaat en naar de ervaring die de school ermee heeft. Als de school een schoolgids uitgeeft, staat daarin hoe de school omgaat met lees- en schrijfproblemen.
Misschien is de ervaring van de school met dyslexie zelfs doorslaggevend voor de schoolkeuze.

Wat weet de leerkracht van dyslexie?

De ene leerkracht is alert en trekt zelf aan de bel bij problemen met lezen en spellen. De school kan in overleg initiatieven nemen om het kind te laten testen op dyslexie. De andere leerkracht onderschat het probleem of weet er te weinig van. Soms hangt het begrip van en voor dyslexie ook af van het beleid van de school als het om bijscholing gaat. Het budget voor bijscholing is beperkt, er moeten keuzes worden gemaakt. De keuze valt dan niet altijd op een cursus over dyslexie. Het zijn nog steeds nogal willekeurige oorzaken die maken dat ouders op de ene school een welwillend oor vinden en op de andere niet.
Er is nog een praktisch punt dat op school kan spelen: de interne begeleider (IB'er), die in principe aangesteld is voor de extra begeleiding van leerlingen, moet soms bij ziekte invallen als gewone leerkracht. Door gebrek aan leerkrachten is extra begeleiding dan helaas een luxe. Er zit voor ouders dan weinig anders op dan zelf stappen te ondernemen buiten de school en intussen te blijven aandringen op begeleiding vanuit de school.

Het dyslexieprotocol

Gelukkig zijn er wel algemene richtlijnen die vastgelegd zijn in een dyslexieprotocol. Het dyslexieprotocol is een uitgewerkt stappenplan over de begeleiding van dyslexie op school. Het geeft richtlijnen voor leerkrachten, remedial teachers en anderen in het basisonderwijs bij de begeleiding van leerlingen met dreigende leesproblemen. Tijdig signaleren ofwel vroegtijdige onderkenning is belangrijk.
Scholen zijn echter niet verplicht om met het dyslexieprotocol te werken.

Welke hulp kunnen ouders redelijkerwijs op school vragen?

Ouders van een kind met dyslexie mogen in eerste instantie hulp verwachten van de leerkracht(en) en de interne begeleider. Een volgende stap is het inschakelen van een remedial teacher of een logopedist. De onderwijsbegeleidingsdienst kan daarbij een ondersteunende rol spelen.

Boodschappenlijstje voor gesprekken op school

• Vraag niet alleen om begrip voor de dyslexie, maar ook om daadwerkelijke begeleiding. Ouders kunnen soms zo blij zijn over het begrip van de leerkracht, dat ze vergeten dat er ook nog iets moet gebeuren. Vraag dus om ondersteuning en extra begeleiding voor het kind.
• Stel vragen over de gang van zaken bij het niveaulezen. Bespreek je zorgen over het te lage niveaugroepje waarin het kind leest. En zeg het ook als je probemen hebt met de lange tijd dat je kind in het niveaugroepje blijft 'hangen'.
• Bespreek hoe je kind gemotiveerd en zonder al te veel stress kan blijven lezen en spellen. Vraag of de leerkracht het kind uitlegt dat een toets ook maar een momentopname is.
• Blijf redelijk en stel geen onmogelijke eisen. Je kind is niet de enige in de klas met problemen die extra aandacht vragen. Het kan geen kwaad om in het gesprek ook begrip voor de leerkracht te tonen.