Literaire tekstinterpretatie: 'ruimte'
De ruimte waarin een verhaal zich afspeelt, speelt vaak een bijzonder grote rol in het verhaal. De ruimte draagt onder andere sterk bij aan de sfeer die in het verhaal zit en is onmisbaar in de literatuur.
Definitie van 'ruimte'
Een omgeving die zelf een deel van de vertelde geschiedenis vormt. De ruimte bestaat niet alleen uit tastbare dingen, ruimte is ook bijvoorbeeld de lucht, de muziek die draait en het tijdskader waarin de geschiedenis zich afspeelt.
Het beeld van een ruimte is altijd íemands beeld, van de verteller of een personage, je weet dus nooit zeker of het er daadwerkelijk precies zo uit ziet. Wie weet liegt het personage wel of ziet hij dingen anders dan anderen. Wanneer je literatuur analyseert dien je hier rekening mee te houden.
Soorten ruimte
- Gemarkeerde ruimte: een ruimte die heel precies te lokaliseren is. (als er heel duidelijk wordt omschreven waar het verhaal zich afspeelt, hoe het er daar uit ziet enzovoorts)
- (Ruimte) diffuus: als de plaats van handelen in het vage wordt gelaten. (zoals in sprookjes; 'een kasteel in een land hier ver vandaan)
- Couleur locale: via de uitbeelding van de ruimte wordt informatie gegeven over de historische tijd of omgeving waarin het verhaal speelt.
- Impliciete ruimte: een ruimte die niet beschreven wordt, maar waarvan je door het handelen van een personage toch een duidelijk beeld krijgt.
Functie van de ruimte
De ruimte maakt deel uit van het concrete verhaalniveau en kan verschillende functies hebben. Het bepalen van de functie van een ruimte voor de betekenis van het verhaal is in sterke mate een kwestie van interpretaties.
- Ruimte is aanleiding tot of voorwaarde voor het handelingsverloop
- Ruimte kan bijdragen aan de sfeer
- Ruimte kan in dienst staan voor de compositie van een verhaal
- Ruimte wordt ingezet voor karakterisering van personage
- Ruimte kan bijdragen aan de centrale betekenis van een roman
- De ruimte kan gethematiseerd zijn en het hoofd- en/of grondmotief steunen
- Ruimte kan een symbolische betekenis hebben