Elektriciteit voor jong en oud: een hotelschakeling

Een hotelschakeling is een bijzondere schakeling. Je hebt twee schakelaars die allebei een bepaalde lamp of reeks lampen kunnen aan- of uitmaken. De schakeling is bekend geworden door de toepassing ervan in hotels. Maar ook thuis kom je ze tegen. Hoe kan zo’n hotelschakeling werken? Door er zelf een te bouwen kun je daar achter komen!

Veilig experimenteren met elektriciteit

Het kan erg leuk zijn om zelf te experimenten met elektriciteit. Dat geldt voor volwassenen, maar ook voor kinderen. Dan is het wel belangrijk dat je dat veilig doet. Zo mag je nooit experimenteren met de stroom die je uit het stopcontact haalt. De stroomsterkte daarvan is veel te hoog, erg gevaarlijk en kan zelfs dodelijk zijn. We maken daarom gebruik van veiliger alternatieven, gewone simpele huis-tuin-en-keuken batterijen, met daarbij passende materialen. Zo houden we het veilig en toch erg leuk!

Een hotelschakeling

Met een schakelaar kun je de stroom onderbreken of juist weer inschakelen. Dat klinkt logisch. In een hotelschakeling gebeurt er echter iets bijzonders. Je hebt twee verschillende schakelaars die je kunt gebruiken om de lamp aan of uit te maken. Dat betekent dat de ene schakelaar de stroom onderbreekt en dat je de andere schakelaar kunt gebruiken om hem weer in te schakelen. En dat werkt andersom ook. De twee schakelaars werken dus op een bijzondere manier samen. Hoe dat zit zie je waarschijnlijk het beste door zo’n hotelschakeling eens na te bouwen.

Foto’s en schema’s

Voor eenvoudige schakelingen kun je met foto’s laten zien hoe je deze kunt nabouwen. Voor ingewikkelde schakelingen maakt een foto het juist onoverzichtelijk. Vandaar dat ook met symbolen en schema’s wordt gewerkt. Je ziet hieronder beide gebruikt.

Wat heb je nodig

Hieronder zie je welke materialen je nodig hebt voor het maken van een hotelschakeling. Je ziet ook een foto én het bijbehorende symbool.

Hoe pak je het aan

• Je begint met de benodigde materialen te verzamelen.
• Draai het lampje in de fitting.
• Klem het krokodillenbekje van het eerste draadje vast aan een van de contactlipjes van de batterij. De andere kant klem je aan een van de contactpuntjes van de fitting.
• Klem het krokodillenbekje van het tweede draadje vast aan het andere contactpuntje van de fitting. De andere kant klem je aan het middelste pinnetje van de eerste schakelaar.
• Klem het krokodillenbekje van het derde draadje vast aan het buitenste contactpinnetje van de eerste schakelaar. De andere kant klem je aan het buitenste pinnetje van de tweede schakelaar.
• Klem het krokodillenbekje van het vierde draadje vast aan het andere buitenste contactpinnetje van de eerste schakelaar. De andere kant maak je vast aan het andere buitenste pinnetje van de tweede schakelaar.
• Klem het krokodillenbekje van het vijfde draadje vast aan het middelste contactpinnetje van de tweede schakelaar. De andere kant maak je vast aan het tweede contactlipje van de batterij.
• De hotelschakeling is klaar. Je kunt nu met de ene schakelaar de lamp aandoen, met de andere weer uit. Hieronder zie je een foto en de schematekening.

Schematekening

In de schematekening kun je goed zien wat er gebeurt. Onderin zie je twee schakelaars. Je ziet dat de draad onderbroken is, er kan geen stroom lopen dus de lamp is uit. Op het moment dat je één van de schakelaars omzet is er weer een verbinding, er kan stroom lopen en de lamp gaat weer aan. Bedien je de andere schakelaar, dan is de stroomkring weer onderbroken.