Duitse grammatica: trappen van vergelijking & vergelijkingen

De trappen van vergelijking in de Duitse taal zijn voor de één een redelijk eenvoudige oefening, voor de ander juist een enorme opgave. In dit artikel uit de serie "Duitse grammatica" worden de basisregels van de trappen van vergelijking uitgelegd en geïllustreerd met enkele belangrijke voorbeelden. Schön, schöner, schönst of am schönsten? Na deze uitleg kunt ook u het 'gut', dan wel 'besser' dan anderen!

Inleiding

De Duitse grammatica kent, net als de Nederlandse, trappen van vergelijking. Deze trappen zijn vormen van een bijvoeglijk naamwoord of bijwoord. Over het algemeen zijn de trappen met behulp van enkele basisregels en een gezonde dosis gezond verstand goed te vormen. Let echter op uitzonderingen!

Eerste trap

De eerste trap (ook wel 'positief' of 'stellende trap' genoemd), kent in het Duits weinig geheimen. Het betreft hier de basisvorm van het bijvoeglijk naamwoord of bijwoord, zoals 'gut', 'schön', 'jung' of 'dumm'.

Tweede trap

De tweede trap (ook wel 'comparatief' of 'vergrotende trap' genoemd) kent in het Duits over het algemeen twee kenmerken: in de eerste plaats krijgt de klinker van het bijvoeglijke naamwoord / bijwoord een trema (ä, ö, ü etc.), in de tweede plaats krijgt het woord de uitgang +er. Dus: 'alt' wordt 'älter', 'jung' wordt 'jünger' en 'stark' wordt 'stärker'. Er zijn echter uitzonderingen (denk aan 'gut - besser' of 'viel - mehr'), zie hiervoor de tabel.

Derde trap

Voor de derde trap in het Duits geldt: neem de vorm van de tweede trap en vervang de uitgang '-er' door de uitgang '-(e)st'. Bijvoorbeeld: 'jüngst'. De extra 'e' dient alleen toegevoegd te worden in bijzondere gevallen, zoals om tongenbrekers als 'tst' te voorkomen. Dus: niet 'ältst' maar 'ältest'. Ook bij deze trap zijn helaas weer enkele uitzonderingen, zie hiervoor de tabel.

Vierde trap

De vierde trap wordt in de Duitse taal gekenmerkt door de toevoeging 'am' voor het woord, alsmede de toevoeging +en aan de vorm van de derde trap. Dus: 'am schönsten', 'am längsten' en 'am jüngsten'. Deze trap wordt in principe niet door uitzonderingen gekenmerkt.

Voorbeelden: verbuiging trappen van vergelijking

Eerste trap	Tweede trap	Derde trap	Vierde trap
schön	schöner	schönst	am schönsten
klein	kleiner	kleinst	am kleinsten
alt	älter	ältest	am ältesten
gut	besser	best	am besten
lang	länger	längst	am längsten
hoch	höher	höchst	am höchsten
groß	größer	größt	am größten
jung	jünger	jüngst	am jüngsten
nah	näher	nächst	am nächsten
viel	mehr	meist	am meisten
gern	lieber	liebst	am liebsten
dumm	dümmer	dümmst	am dümmsten
breit	breiter	breitest	am breitesten
arm	ärmer	ärmst	am ärmsten
schwach	schwächer	schwächst	am schwächsten
stark	stärker	stärkst	am stärksten
wenig	minder / weniger	mindest / wenigst	am mindesten / am wenigsten

Vergelijkingen in het Duits

Tot slot: onderstaande voorbeelden leggen uit hoe u in het Duits een vergelijking maakt. Let hierbij goed op de verschillen tussen dan en als!

Kleiner dan ik = kleiner als ich
Even oud als ik = ebenso alt wie ich
wij zijn even oud = wir sind gleich alt