Omgaan met spreekangst

Niks is vervelender dan dat je niet kan laten zien wat je in je mars hebt. Stel, je wilt een grote groep mensen overtuigen dat jouw product, idee of wat dan ook het beste is. Dan moet je niet bang zijn om je verhaal te doen. Toch heeft bijna iedereen in meer of mindere mate last van spreekangst.

Algemene informatie over spreekangst

Spreekangst kan zich op verschillende manieren manifesteren. Allereerst mentaal: mensen die een presentatie moeten houden, zijn soms vergeetachtig, prikkelbaar en humeurig. Ook kan de spreekangst zich fysiek uiten: een hoge spier- en oppervlaktespanning van de huid, overmatig transpireren, maag- en darmklachten en slaapproblemen. De ene persoon merkt weinig van de angst, de andere heeft er alles voor over om niet te hoeven spreken voor een groep. Sommigen voelen alleen een lichte spanning vlak voor hun presentatie, een ander zit er wekenlang over te piekeren en ligt er nachten van wakker. De meest ernstige vorm is spreekangst die leidt tot vermijdingsgedrag. De minst ernstige vorm is 'gewoon' wat zenuwachtigheid. Spreekangst is over het algemeen een normale angst en geen fobie. Je kunt er dan ook niet voor behandeld worden. Het is wel handig als je de spreekangst op de een of andere manier hanteerbaar kunt maken.

Waar mensen bang voor zijn

Het is belangrijk om voor jezelf na te gaan waar je precies voor bang bent. Er zijn veel mogelijkheden:

• Angst om niets interessants te melden te hebben
• Angst om een black-out te krijgen
• Angst om beoordeeld te worden ('andere sprekers zijn vast beter')
• Angst dat de boodschap niet overkomt
• Angst om te veel of te weinig stof te hebben
• Angst voor gezichtsverlies ('ik sta voor joker', 'ik ben niet geloofwaardig')
• Angst om aangestaard te worden
• Angst voor het onverwachte
• Angst voor reacties uit het publiek
• Angst voor iets anders

Deze angsten worden opgewekt omdat veel mensen met het onjuiste idee leven dat alles wat je doet perfect moet zijn. Een presentatie moet een topprestatie worden. Je kunt dan voluit gaan fantaseren over wat er wel niet allemaal fout kan gaan of mis zál gaan. Wanneer je denkt aan wat er mis kán gaan, is dat in principe niet verkeerd. Het helpt je immers bij de voorbereiding van je presentatie, spreekbeurt, voordracht, enz.

Adviezen

• Zorg dat je boven de stof staat.
• Leg direct contact met het publiek.

Voorkom verassingen

Bereid je dus op alle onderdelen zo goed mogelijk voor. Onthoud echter wel dat je niet álles kunt voorbereiden.

Oefen de presentatie voor een kritisch publiek

Vraag feedback en neem die mee om je presentatie te verbeteren.

Drijf niet teveel op routine

Iedere situatie en ieder publiek is weer anders en vraagt om een hernieuwde voorbereiding. Maak alleen gebruik van eerdere anekdotes, grappen en dergelijk als je zeker weet dat niemand in het publiek ze eerder heeft gehoord.

Probeer je fysiek te ontspannen

Neem een slokje water op z'n tijd en rek de spieren van je nek en schouders voordat je begint te spreken. Wanneer je oogcontact houdt met bekenden in de zaal, kun je je ook meer ontspannen voelen.

Realiseer je dat spreken voor een publiek ook leuk kan zijn

Het merendeel van het publiek in de zaal zal je verhaal waarschijnlijk interessant vinden. Voel je juist trots dat je hen die informatie schenkt.