Leren leren: hoe studeer je voor een tentamen/examen?

Als student word je vaak geconfronteerd met grote hoeveelheden studiestof. Om dit in te studeren is een efficiënte studietechniek belangrijk. Een eerste verkenning van de studiestof is er tijdens de les. Je gaat actief meedenken en notities nemen. Tijdens de lessen probeer je ook de accenten op te pikken die de docent legt. Je probeert te ontdekken waar hij/zij belang aan hecht. In de periode voor het tentamen of het examen volgt dan het effectieve instuderen. Herhaling is hier de sleutel tot succes: de eerste keer onthoud je nog 40 %, de tweede keer 65 % en bij de derde keer instuderen blijft 85 % van de leerstof hangen. Je moet de cursus bijgevolg meerdere keren instuderen om je kans op succes te vergroten.

Stap 1: oriëntering op de cursus

Bij de eerste oriëntering komt het erop aan om een overzicht te krijgen op de cursus. Het is niet de bedoeling om nu al grondig te studeren. Je bekijkt het materiaal oppervlakkig als korte voorbereiding op het echte studiewerk. Zo maak je als het ware je hersenen “wakker”.

• Lees de inhoudstafel van het stuk dat je zal studeren, zo krijg je een eerste overzicht.Leg de inhoudstafel zichtbaar voor je, zo zie je op elk moment in welk deel van de cursus je gekomen bent.
• Neem je notities en eventuele slides van de les en neem ze vluchtig door.

Stap 2: studerend lezen

Bij deze stap ga je het studiemateriaal grondiger inkijken. Door op de volgende manier met het studiemateriaal aan de slag te gaan, breng je de tekst als het ware tot leven.

• Gebruik fluormarkers om structuur aan te brengen in je cursus. Vooraf bedenk je voor elke kleur een code bv. oranje= sleutelwoord, geel=definitie, groen=voorbeeld, roze=signaalwoord (bv. ‘volgende twee’, ‘dus’, ‘want’, ‘daarom’, een vraag, …). Let er op dat je cursus geen kleurboek wordt. Dat doe je door het aanduiden te beperken tot de belangrijkste woorden of door de kleur in de marge van de cursus aan te brengen.
• Maak gebruik van je voorkennis. Bedenk zelf voorbeelden of maak gebruik van beelden. Stel je de situatie visueel voor. Heb je een passende link, een goed voorbeeld of een sprekend beeld gevonden? Noteer dat dan samengevat in één of twee woorden met potlood in de marge van je cursus.
• Leg verbanden. Ga actief op zoek naar gelijkenissen en verschillen met andere delen van de studiestof.
• Bedenk vragen waarmee je jezelf later kan overhoren.

Stap 3: het effectieve studeren

Nu ga je de leerstof effectief instuderen.

• Lees een onderdeel en probeer het gelezene een aantal keren in eigen woorden na te vertellen.
• Breng met een kleurpotlood codes aan (bv een rood, oranje en groen bolletje) om aan te duiden wat je zeer goed kan, wat minder goed lukt en wat al goed in je hoofd zit.
• Herhaal na elk onderdeel/hoofdstuk kort wat je al geleerd hebt.
• Kijk af en toe naar de inhoudstafel om de leerstof in het groter geheel te kaderen.
• Zijn er slides van de lessen voorzien? Deze kunnen prima dienen als samenvatting.

Stap 4: herhalen

De dag voor het examen/tentamen herhaal je de voornaamste onderdelen van de studiestof. Het helpt je om opnieuw het overzicht te krijgen op de volledige leerstof.

• Bekijk alle titels en herhaal bij elke titel de belangrijkste studiestof.
• Herhaal de delen die volgens jou belangrijk zijn of die je snel neigt te vergeten.

Stap 5: de dag van het examen/tentamen

• Sta vroeg op en herhaal hier en daar een onderdeel. Dat helpt je om het korte termijn geheugen te activeren.
• Blijf op het examen/tentamen kalm. Vul eerst de vragen in die je wel weet. Naarmate je bezig bent met de leerstof kunnen op het eerste zicht ‘vergeten’ zaken terug komen.

Tot slot nog dit

Het is minder aangeraden om samenvattingen van de leerstof te maken.

• Je denkt minder actief na bij het overschrijven/overtypen van delen van zinnen van de cursus.
• Je creëert extra leerstof bovenop het bestaande studiemateriaal.
• De kans bestaat dat je het overzicht op de totale cursus verliest doordat je tijdens het samenvatten dingen weglaat.